Almanya'da diploma krizi

Yabancı ülkelerden alınan diplomaları 2009 yılının sonuna kadar tanıyacağını söyleyen Almanya verdiği sözü hâlâ tutmadı. Diğer AB ülkelerinden ve Rusya'dan gelen göçmenlerin diplomaları tanınırken Türk vatandaşları bu haktan yararlanamıyor.

Almanya, 2007 yılında Federal Meclis'e getirilen Ulusal Uyum Planı tasarısından beri yabancı ülkelerden alınan meslek eğitimi ve yüksekokul diplomalarına denklik verilmesi konusunu tartışıyor. Diplomaları Tanıma Kanunu'nun onaylanıp yürürlüğe konulması durumunda ise ülkede başta Türkler olmak üzere yaklaşık 500 bin göçmenin sahip olduğu yabancı ülke meslek ve üniversite diplomaları tanınacak. Ancak aradan geçen bunca yıla rağmen özellikle Türklerin ne diplomaları tanındı ne de bu alanda verilen sözler yerine getirildi.

Diplomalara denklik verilmesi konusunda Avrupa Birliği (AB) vatandaşları ile Rusya'dan göç eden Alman asıllı 'Spaetaussiedler' göçmenleri daha şanslılar. AB vatandaşlarının diplomaları kolaylıkla tanınırken Türk vatandaşlarına ise ciddi zorluklar çıkarılıyor.

'Spaetaussiedler' göçmenlerinin ise kendilerine has bir kanun maddesine dayanarak tüm meslek eğitimi ve üniversite diplomalarına birebir denklik verilmesini talep etme hakları bulunuyor. Diploma sahibi on binlerce Türk ise öğretmen, hekim, mühendis olarak çalışmak yerine taksi şoförlüğü gibi uzmanlık alanlarıyla ilgisiz işlerde çalışmak zorunda bırakılıyor.

22 Ekim 2008 tarihinde Başbakan Angela Merkel başkanlığında gerçekleştirilen Eğitim ve Kalifikasyon Zirvesi'nde federal hükümet ile 16 eyalet hükümetinin başbakanı yabancı ülke diplomalarına 2009 yılının sonuna kadar 'tanıma' sözü vermişti. Hıristiyan Birlik Partileri (CDU/CSU) ve Hür Demokrat Parti'nin (FDP) oluşturduğu merkez-sağ koalisyon hükümetinde ise yurtdışı meslek eğitimi ve yüksekokul diplomalarının 2011 yılına kadar tanınmaları tartışılıyor. Fakat konuyu yakından takip eden uzmanlar hükümetin açıklamalarını geçen yıllarda tutmadığı vaatlerini gerekçe göstererek inandırıcı bulmuyor.

Aynı konuda devletin resmi söylemleri incelendiğinde şu hedefin belirlendiği ortaya çıkıyor: "Almanya'nın demografik yapısı ve dünyadaki küreselleşme dikkate alındığında yabancı ülkelerde elde edilen kalifikasyonların tanınması ekonomi ve uyum politikaları açısından zaruri." Nitekim Kasım 2009'da Merkel Almanya'da azalan genç nüfus konusunu mecliste yaptığı hükümet açıklamasının merkezine almıştı. Merkel, hükümeti endişelendiren şu verilerin altını çizmişti: "Almanya'da 2020 yılında 25 yaşın altındaki genç sayısı 2007 yılına kıyasla toplam 3,5 milyon azalacak. Bu yıl (2009) ilk defa 65 yaş üzeri kişilerin sayısı 20 yaşın altındaki gençlerin sayısını geçti."

Federal İstatistik Dairesi rakamlarına göre ise 2060 yılında Alman nüfusu 65 milyona (bugün 82 milyon) gerileyecek. Çalışan nüfus ise 17 milyon kişi azalarak 33 milyon kişiye düşecek.

EYALETLERİN 'KİM YETKİLİ?' TARTIŞMASI SÜRÜYOR

Geçen yıllarda diplomaların tanınacağı sözünü birçok kez dile getiren Federal Hükümetin Göç ve Uyumdan Sorumlu Devlet Bakanı Maria Böhmer'in de açıklamaları sadece temenni olarak kaldı. 16 eyalette yaşanan ve diplomalara denklik verilmesi konusunda 'kim yetkili' tartışmalarını sona erdirecek ve göçmenlere yol gösterecek ne bir 'takas dairesi' (Clearing-Stelle) kuruldu, ne de diplomalar tamamen tanındı. Böhmer'in "aynı zamanda da hedef, mümkün mertebe yüksek kalifikasyon seviyesine ulaşılması veya meslek alanında iyi bir yükselişin sağlanması için kişilere birebir teklifler sunulmalıdır." sözü de yerine getirilmedi.

Hekimlik, diş doktorluğu, eczacılık ve psikologluk meslekleri için federal düzeyde mevzuatlar olduğu gibi, meslek eğitimi diplomalı kalifiye işçileri kapsayan meslekler için ise farklı eyaletlerde aynı mevzuat bulunuyor. Ancak özerk eyalet sisteminden kaynaklanan farklı kanunlar sebebiyle eyaletten eyalete değişen mevzuatlardan dolayı yurtdışı diplomaları tanınmıyor. Eyaletlerde ayrıca sanayi meslekleri için ticaret odaları, esnaf ve zanaatkarlar odası gibi kurumların veya eyalet bakanlıklarının yanı sıra bazılarında ise eyalet daireleri yetkili. Bu yüzden Almanya düzeyinde geçerli olan bir uygulama bulunmuyor. Mimarlık, öğretmenlik, eğitmenlik, sosyal danışmanlık veya yaşlı bakımını içeren sosyal içerikli mesleklerdeki diplomaların tanınmaları ile ilgili ise eyaletler arasında farklı koşullar öne sürülüyor. Tanıma ile ilgili koşullar, başvurulacak daireler açık ve belirgin değil. Hükümetin vaat ettiği kapsayıcı bir tanıma da halen yok.

Federal Eğitim Bakanı Anette Schavan (CDU), Maria Böhmer (CDU) ve eski Çalışma Bakanı Olaf Scholz (SPD) yurtdışından alınan diplomaların tanınması için söz vermişlerdi

CİHAN

Almanya'da diploma krizi

Yabancı ülkelerden alınan diplomaları 2009 yılının sonuna kadar tanıyacağını söyleyen Almanya verdiği sözü hâlâ tutmadı. Türkler olmak üzere yaklaşık 500 bin göçmenin sahip olduğu yabancı ülke diplomaları tanınmadı.