Tarladan sofraya ‘sıkı denetim’
Sanayi ve Ticaret Bakanı Nihat Ergün, Sebze ve Meyve Ticaretinin Düzenlenmesi Hakkında Kanun Tasarısı ile tarladan sofraya kadar izlenebilir, güvenli bir ticaret ve tüketim dönemi başlayacağını kaydetti.
16 Yıl Önce Güncellendi
2010-01-03 01:51:00
Ergün, 20 madde ve 1 geçici maddeden oluşan tasarının, mevcut 552 sayılı “Yaş Sebze ve Meyve Ticaretinin Düzenlenmesi ve Toptancı Halleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname”yi yürürlükten kaldıracağını belirtti.
Türkiye'de, 2008 yılı sebze üretim miktarının yaklaşık 27.2 milyon ton, meyve üretim miktarının ise yaklaşık 15.6 milyon ton olarak gerçekleştiğini ifade eden Ergün, toptancı hal fiyatları baz alındığında, bu miktarlara ilişkin yıllık toplam işlem değerinin yaklaşık 40 milyar lira olduğunu kaydetti. Sebze ve meyve ticaretinin yıllardır çözüm bekleyen sorunlarının tüm sektör mensupları tarafından da bilindiğine ve sektörün çözüm bekleyen temel sorunlarının başında da kayıtdışılığın geldiğine işaret eden Ergün, sektörde kayıtdışılık oranının yaklaşık yüzde 70'ler oranında olduğuna dikkat çekti. Sebze ve meyvelerin gıda güvenliği ve izlenebilirliğinin sağlanmasına imkân veren mekanizmaların bulunmamasının, sektörün karşı karşıya olduğu sorun olduğuna işaret eden Ergün, üreticilerin haklarını korumaya yönelik düzenlemelerin de yetersiz olduğunu vurguladı.
“TARLADAN SOFRAYA KADAR GÜVEN DUYGUSU”
Ergün, hazırlanan tasarı ile başta tüketici konumunda bulunan 72 milyon vatandaş olmak üzere sektörde yer alan tüm tarafların haklarını adil bir şekilde yeniden düzenlemek suretiyle, “tarladan sofraya kadar güven duygusu” oluşturmayı amaçladıklarını belirtti. Sebze ve meyve satıcılarına getirilecek ‘ürün künyesi’ ibraz etme sorumluluğu ile vatandaşların artık tükettikleri sebze ve meyveler hakkında “üretim tarihi, üretici, üretildiği yer” gibi gerekli olan bilgilere rahatlıkla ulaşabileceğini ifade eden Ergün, ayrıca pazar yerleri ve semt pazarlarıyla ilgili yapılacak düzenlemelerle buralarda vatandaşları rahatsız eden uygulamaların önlenebileceğini kaydetti.
Ergün, düzenleme ile birlikte Sanayi ve Ticaret Bakanlığı’nda oluşturulacak “Hal Kayıt Sistemi”nin uygulamaya alınmasıyla, sektördeki kayıtdışılığın büyük ölçüde önleneceğini bildirdi.
TASARI İLE GETİRİLEN DÜZENLEMELER
Ergün, bu çerçevede tasarı ile getirilen bazı düzenlemeleri şöyle sıraladı:
- Sebze ve meyve ticaretinin daha sağlıklı fiziki mekânlarda ve gıda güvenliğine uygun olarak yapılmasını sağlamak amacıyla toptancı hallerinin belli standartlara sahip olarak kurulması, mevcut hallerin de 5 yıl içinde kanunun öngördüğü asgari standartları sağlaması.
- Toptancı hale bildirilmek kaydıyla, toptancı hal dışında da alım-satım yapılabilmesi, böylece, ticarete serbestliğin getirilmesi, alternatif pazarlama kanallarının oluşturulması, rekabetin temin edilmesi, maliyetlerin azaltılması.
- Bakanlığımız bünyesinde elektronik ortamda merkezi hal kayıt sisteminin kurulması, böylece, alım ve satıma konu malların miktar ve fiyatlarına ulaşılabilmesi, meslek mensuplarının kayıt altına alınabilmesi, üreticilerin ürünlerini daha çok kâr edebilecekleri pazarlara yönlendirebilmesi.
- Hal içi ve dışı işlem maliyetlerinin azaltılması, bu çerçevede hal içinde ve dışında satılan mallar üzerinden alınan rüsum oranlarının düşürülmesi.
- Semt pazarlarının modern bir yapıya kavuşturulması, tüketicilere daha düzenli ve hijyenik bir ortamda alışveriş imkânının sunulması, bu çerçevede belediyelerin, gerekli her türlü tedbirin alınması için görevli ve yetkili kılınması.
- Üreticilerin, kendi ürettikleri malları doğrudan tüketicilere satabilmesi amacıyla, semt pazarlarında toplam satış yeri sayısının en az yüzde 10'unun üreticilere tahsis edilmesi.
- Üretici örgütlerinin rüsum ödemeksizin toptancı hal içinde ve dışında toptan olarak vergi mükelleflerine satış yapabilmelerine imkân sağlanması ve bu doğrultuda üreticilerin örgütlenmelerinin teşvik edilmesi.
- Üreticiler ile meslek mensupları arasında veya meslek mensuplarının kendi aralarında çıkan uyuşmazlıklara çözüm bulmak amacıyla il merkezleri ile gerekli görülen ilçe merkezlerinde hal hakem heyetlerinin oluşturulması.
- Malların izlenebilirliğinin sağlanması amacıyla ürün künyesi uygulaması getirilmesi.”
DÜZENLEMENİN AMACI
Ergün, toplumun tüm kesimlerini ilgilendiren söz konusu düzenlemenin hazırlanmasındaki temel amaçları şöyle sıraladı:
- Sektörde rekabetçi bir yapının sağlanması
- Kayıtdışılığın önlenmesi
- Üreticinin emeğinin karşılığını alabilmesi
- Tüketicinin, yeterli, kaliteli, güvenilir, sağlıklı ve uygun fiyatlı mal talebinin karşılanabilmesi
- Maliyetlerin düşürülmesi, gıda güvenliğinin temin edilmesi
- Toptancı halleri ile pazar yerlerinin çağdaş bir altyapıya kavuşturulması, üretici ve tüketicilerin hak ve menfaatlerinin korunması, meslek mensuplarının faaliyetlerinin düzenlenmesi.
BUĞDAYDA ÜRETİM AZALIYOR “STOKLAR ARTIYOR”
Dünya buğday üretiminin geçen yıla göre 19 milyon ton azalmasına karşın küresel stokların son 8 yılın, ABD'nin stoklarının ise 10 yılın en yüksek seviyesine ulaşması bekleniyor. 2008/09 sezonunda 687 milyon ton düzeyinde gerçekleştiği tahmin edilen dünya buğday üretiminin, Temmuz 2009/Haziran 2010 döneminde, 19 milyon ton azalarak 668 milyon tona gerileyeceği öngörülüyor. ‘Uluslararası Hububat Konseyi’, İtalya'da beklenenden daha iyi hasat sonrasında AB'nin tahminlerinin 1.7 milyon ton yükseltildiğini ve Kazakistan'ın 15 milyon tonluk rekoltesinin de beklenenden fazla olduğunu belirtiyor. Ayrıca, Brezilya'da yağışlı hava koşullarının ürünün kalitesini etkilediği ve aşırı sıcakların Avustralya'da beklentileri azalttığı ifade ediliyor.
Dünya buğday tüketiminin ise geçen sezona göre 4 milyon ton artarak 643 milyon ton seviyelerine çıkacağı tahmin ediliyor. Konsey, AB'de buğdayın yemlik kullanımının azaldığını, ancak Asya'daki birçok ülkenin buğday ithalatlarının beklenenden fazla olduğunu belirtiyor.
SON VİDEO HABER
Haber Ara