Gurbetçilere çifte emeklilik imkanı
Türkiye'de emekli olabilmek için temelli gelmek gerekiyor mu? Daha az prim ödeyerek yüksek maaş almak mümkün mü? Türkiye'de erken emekliliğe nasıl hak kazanılabilir? Sosyal Güvenlik Uzmanı Ali Tezel anlattı.
16 Yıl Önce Güncellendi
2009-12-24 13:58:00
Sosyal Güvenlik Müşavirleri Derneği Başkanı Ali Tezel, bu konudaki boşluğu görerek Almanya'nın Köln kentinde 2-3 Ocak'ta gurbetçilerle buluşuyor.
Tezel, emeklilik ve yurtdışı borçlanması konusunda iki gün sürecek bir eğitim ve danışmanlık programıyla Almanya'da yaşayan Türk vatandaşlarını bilgilendirecek.
2008 yılında sadece İstanbul'da 16 bin kişinin yurtdışı borçlanması için müracat ettiğini belirten Tezel, bu rakamın en az 5-6 katının Almanya'da olduğunu söyledi.
Almanya'ya gitmeden önce Tezel şöyle konuştu: "Avrupa'daki ekonomik sıkıntılar nedeniyle özellikle Almanya'da çalışan vatandaşlarımız yurtdışı borçlanmasına daha çok itibar etmeye başladılar.
Aslında geçmiş yıllarda da böyle hakları vardı ama burada alınan aylık gelir genelde 600 liradan başlayıp 1000-1200 liraya gidiyordu. Onlar için çok önemli rakam gibi görülmüyordu.
Ama artık Avrupa'da da para kazanmak o kadar kolay olmadığı için Avrupa'da yaşayan vatandaşlarımız yurtdışı borçlanmasını öğrenmek ve yurtdışı borçlanması yaparak Türkiye'den emekli olmak istiyorlar."
AZ PRİM ÖDEYEREK DAHA ÇOK MAAŞ MÜMKÜN MÜ?
1 Ekim 2008'den itibaren yurtdışı borçlanmasıyla prim ödeyenler 4B'li yani Bağ-Kur'lu sayılıyor. Ancak 4B'li sayılanlar, emeklilik hakkı kazanabilmek için 9 bin gün prim ödemek zorunda; üstelik daha az maaş alıyor.
Tezel'in bu konuda yurtdışında çalışanlara bir tavsiyesi var: "Türkiye'ye gelin birkaç gün SSK'lı olarak çalışın. Böylece daha az prim ödeyerek daha fazla maaş alın."
Sosyal Güvenlik Uzmanı Tezel ile konuyla ilgili şu bilgileri verdi: "Yurtdışında çalışan vatandaşlarımız bilgi eksikliği sebebiyle hatalar yapıp daha sonra milyarlarca lira para ödemekle karşı karşıya kaldıkları gibi doğru işlem de yapamıyorlar.
Mesela, az para ödeyip çok maaş alma imkanlarını kullanamıyorlar. Sadece 2008 yılı içinde İstanbul İhtiyarlık Sigorta Müdürlüğü'ne yaklaşık 16-17 bin kişi yurtdışı borçlanması için müracaat etmiş ve emekli olmuş.
Böyle bir hakkı olduğunu bilmeyen en az bunun 5-6 katı Almanya'da var. Biz hem bunlara haklarını öğretmek, hem de yurtdışı borçlanmasında doğru insanlardan doğru bilgileri almalarını temin etmek istiyoruz.
Çünkü birçoğu bu konuda dolandırıcı diyebileceğimiz, gurbetçi vatandaşlarımızın iyi niyetlerinden yararlanarak onların paralarını ellerinden almaya çalışan insanlar da var.
Onların eline düşmelerini engellemek istiyoruz. Ayaklarına kadar gidip onlara yurtdışı borçlanmasının her şeyini anlatıp daha sonra isteyen varsa, herbirine tek tek danışmanlık yaparak haklarını en iyi şekilde nasıl kullanacaklarını öğreteceğiz; amacımız bu.
KESİN DÖNÜŞ YAPMAK 'EŞYANI TOPLA GEL' DEĞİL
Yurtdışı borçlanması yapmakla yurtdışı borçlanmasıyla emekli olmak iki farklı olay. Birbirine karıştırılmaması gerekiyor. Birçoğu bunu karıştırıyor.
Yurtdışı borçlanması yapmak için yurda kesin dönüş yapmak gerekmiyor. Almanya'dayken bile borçlanma müracatı yapıp paralarını ödeme imkanları var.
Öte yandan yurtdışı borçlanmasıyla emekli olmak için yurda kesin dönüş yapmış olmak gerekiyor. Ama herkesin yanlış bildiği birşey bu yurda kesin dönüş demek, "oradan eşyalarını kamyona yükle Türkiye'ye gel bir daha da Almanya'nın yüzünü görme" değil.
Yine Almanya'da ikamet edebilirler ama 3 şeyi yapmayacaklar: 1. Yurtdışında çalışmayacaklar 2. Yurtdışından işsizlik parası almayacaklar 3. Yurtdışında ikamete dayalı sosyal yardım almayacaklar. Bu üçü gerçekleşirse yurda kesin dönüş yapmış sayılıyor ve emekli olabiliyorlar.
YÜKSEK PRİM ÖDEMEK YÜKSEK MAAŞ DEMEK DEĞİL
Yurtdışı borçlanmasında 2. olay para konusu. Herhangi bir vatandaş 1 Ekim 2008 gününden sonra yurtışı borçlanma sisteminde yapılan değişiklikle asgari ücretle, asgari ücretin 6.5 katı arasında değişen bir rakamdan dilediğini seçip ödeme hakkına sahip.
Burada 6.5 kat fark var. Ama 1 ödemekle 6.5 kat ödemek arasındaki maaş farkı ise sadece bire bir olabilir. Yani 1000 TL yerine 6500 TL ödeyen birisi "ben buradan 6.5 kat maaş alacağım" diye beklemesin.
Hata ediyor, çok yüksek paralar ödüyorlar ama hayal kırıklığına uğruyorlar ve bekledikleri paranın ancak beşte biri kadar para alıyorlar.
En doğru parayı ödeyerek en yüksek maaşı almaları için birkaç yöntem var. Bu yöntemleri kendilerine anlatacağız.
BAĞ-KUR'DAN KURTULMAK İÇİN BİRKAÇ GÜN SSK'LI ÇALIŞIN
Yurtdışı borçlanmasıyla ilgili şöyle bir değişiklik daha var. Eskiden Türkiye'de yurtdışı borçlanması için ödedikleri prim, SSK'ya yeni adıyla 4A’ya sayılıyordu. Sistem şimdi değişti.
Türkiye'de hiç çalışması yoksa ve borçlanma yapıyorsa bir kişinin ödediği primler Bağ-Kur'a yani 4B'ye sayılıyor. Bağ-Kur'dan emekli olmak SSK'dan emekli olmaya göre daha uzun ve daha düşük maaşı içeriyor.
Ama bundan kurtulmanın yolu da var. Türkiye'ye gelip birkaç gün SSK'lı olarak çalışıp sonra yurtdışı borçlanması yaparlarsa o zaman Bağ-Kur'dan kurtulup SSK’dan daha düşük ücret ödeyerek daha yüksek maaş alarak emekli olma hakkını elde edebilecekler.
YURTDIŞI BORÇLANMASIYLA EMEKLİ OLANLAR ÇALIŞAMAZ
İster Türkiye'de olsun ister başka bir ülkede yurtdışı borçlanmasıyla emekli olan birisi -ki yurtdışı borçlanması numarası 4 ile başlar- emeklilik numarası 4 ile başlayanlar dünyanın hiçbir yerinde çalışamaz, vergi mükellefi ve şirket ortağı olamazlar.
Şayet olurlarsa yurtdışı borçlanmasından dolayı aldıkları emekli maaşı kesilir. Vergi mükelleflikleri, şirket ortaklıkları, sigortalılıklarını sonladırırlarsa yeniden talepte bulunmak şartıyla emekli aylıkları tekrar bağlanır.
(ntvmsnbc)
Haber Ara