Ayetullah'ın cenazesine muhalefet akını
İran'da yönetimin önde gelen muhaliflerinden din adamı Büyük Ayetullah Hüseyin Ali Muntazeri'nin cenaze törenine on binlerce kişi katıldı.
16 Yıl Önce Güncellendi
2009-12-21 15:08:00
Kum kentinde yapılan cenaze törenine katılanlar arasında cumhurbaşkanlığı seçimlerinde yarışan reformcu adaylar Mir Hüseyin Musavi ve Mehdi Kerrubi de yer aldı.
Musavi ve Kerrubi bugünün ulusal yas günü olması çağrısında da bulunmuştu.
Muntazeri'nin cenaze töreni süresince sık sık muhalefet yanlısı sloganlar atıldı.
Törene katılanların İran muhalefetinin sembol rengi haline gelen yeşil renkli dövizler taşıdıkları ve yeşil kıyafetler giydikleri gözlendi.
İran hükümeti, Muntazeri'nin cenaze töreniyle ilgili olarak yerel basına ek sınırlamalar getirilirken, yabancı basının töreni izlemesine izin verilmiyor.
Gözaltına alınanların olduğu ve cenaze törenine katılmak isteyen çok sayıda kişinin engellendiği belirtiliyor.
Ayrıca internet erişimine de sınırlama getirilmiş durumda.
Tahran'da bulunan BBC muhabiri, İranlı yetkililerin cenaze törenine engel olmayacaklarını ancak bunun protesto gösterilerine yol açmasından endişe ettiklerini söylüyor.
Haziran ayındaki tartışmalı cumhurbaşkanlığı seçiminden bu yana muhalif gösterilere izin verilmiyor.
Fransız haber ajansı AFP Muntazeri'nin Şiiler için büyük önem taşıyan 'Hazreti Masume Türbesi'nde defnedileceğini duyurdu.
Reformcuların internet sitelerinden Tahir, Kum'da güvenlik kuvvetlerinin sıkı önlemler aldıklarını da belirtiyor.
Devrimin öncülerinden
Muntazeri, İslam rejimini kuran 1979 devriminin itici güçlerinden biri olmuş, hatta ülkenin lider adayları arasında adı bir dönem ilk sıralarda anılmıştı.
Şii rejimin saygın isimlerinden biri olan Muntazeri, Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinejad'ın da önde gelen karşıtları arasındaydı.
Devlet haber ajansı IRNA'nın Muntazeri'nin ölümüne ilişkin ilk haberlerinde 'Büyük Ayetullah' sıfatını kullanmadığı, 'eylemcilere yakın din adamı' ifadesine başvurduğu dikkat çekti.
Muntazeri, Haziran'daki seçimlerin ardından da Ahmedinejad yönetimini kınayan bir fetva yayınlamıştı.
Ancak bu fetva Muntazeri'nin yönetimle ilk çatışması değildi.
Ülke yöneticilerini İslam adına diktatörlük dayatmaya çalışmakla suçlayan Muntazeri, 1979 devrimini izlemesi gereken özgürlüğün hiç gelmediğini sıkça tekrarlamıştı.
Devrimin lideri Ayetullah Humeyni'nin ölümü ardından ülkenin dini lideri olmaya çok yakınken, İran'ın insan hakları sicili konusunda Humeyni'yle, 1989'da ölümünden birkaç ay önce ters düşmüştü.
1997'de de Humeyni'nin halefi Ayetullah Hamaney'le çatışan Muntazeri, dini hiyerarşinin dışına çıkarak ruhani liderin yetkilerini sorgulamuştı.
Bu çatışmanın ardından Muntazeri'nin lideri olduğu medrese kapatılmış, Kum kentindeki çalışma bürosu saldırıya uğramış, kendisi de altı yıl ev hapsinde tutulmuştu.
Ev hapsinin ardından devlete bağlı yayın kuruluşları kendisini ''saf'' olarak nitelerken, kendisine ilişkin bilgiler ders kitaplarından silinmiş, adının verildiği cadde isimleri de değiştirilmiş, ancak kendisi bunlara rağmen muhalefetini sürdürmüştü.
İran'da monarşinin devrilmesinden önce Humeyni'ye destek amacıyla sokak gösterileri örgütleyen Muntazeri, daha sonra tutuklanmış ve cezaevinde işkence görmüştü.
Humeyni'nin Irak'ta sürgünde bulunduğu dönemde İran'daki temsilcisi daha sonra da halefi ilan edilen Muntazeri, ruhani liderin kararlarını sorgulamaya başlayıp, devrimin başarısızlıkları için şeffaf bir değerlendirme yapılması çağrılarının ardından da rejimle ters düşmüştü.
Son olarak Ahmedinejad'a yönelik muhalefeti ardından da reformcular için beklenmedik ilham kaynaklarından biri haline gelmişti.
Muntazeri, görüşlerini 'dini sorumluluk duygusu'nun şekillendirdiğini söylüyordu.
Muntazeri, Haziran'daki seçimlerin ardından da Ahmedinejad yönetimini kınayan bir fetva yayınlamıştı.
Ancak bu fetva Muntazeri'nin yönetimle ilk çatışması değildi.
Ülke yöneticilerini İslam adına diktatörlük dayatmaya çalışmakla suçlayan Muntazeri, 1979 devrimini izlemesi gereken özgürlüğün hiç gelmediğini sıkça tekrarlamıştı.
Devrimin lideri Ayetullah Humeyni'nin ölümü ardından ülkenin dini lideri olmaya çok yakınken, İran'ın insan hakları sicili konusunda Humeyni'yle, 1989'da ölümünden birkaç ay önce ters düşmüştü.
1997'de de Humeyni'nin halefi Ayetullah Hamaney'le çatışan Muntazeri, dini hiyerarşinin dışına çıkarak ruhani liderin yetkilerini sorgulamuştı.
Bu çatışmanın ardından Muntazeri'nin lideri olduğu medrese kapatılmış, Kum kentindeki çalışma bürosu saldırıya uğramış, kendisi de altı yıl ev hapsinde tutulmuştu.
Ev hapsinin ardından devlete bağlı yayın kuruluşları kendisini ''saf'' olarak nitelerken, kendisine ilişkin bilgiler ders kitaplarından silinmiş, adının verildiği cadde isimleri de değiştirilmiş, ancak kendisi bunlara rağmen muhalefetini sürdürmüştü.
İran'da monarşinin devrilmesinden önce Humeyni'ye destek amacıyla sokak gösterileri örgütleyen Muntazeri, daha sonra tutuklanmış ve cezaevinde işkence görmüştü.
Humeyni'nin Irak'ta sürgünde bulunduğu dönemde İran'daki temsilcisi daha sonra da halefi ilan edilen Muntazeri, ruhani liderin kararlarını sorgulamaya başlayıp, devrimin başarısızlıkları için şeffaf bir değerlendirme yapılması çağrılarının ardından da rejimle ters düşmüştü.
Son olarak Ahmedinejad'a yönelik muhalefeti ardından da reformcular için beklenmedik ilham kaynaklarından biri haline gelmişti.
Muntazeri, görüşlerini 'dini sorumluluk duygusu'nun şekillendirdiğini söylüyordu.
Muntazeri, Haziran'daki seçimlerin ardından da Ahmedinejad yönetimini kınayan bir fetva yayınlamıştı.
Ancak bu fetva Muntazeri'nin yönetimle ilk çatışması değildi.
Ülke yöneticilerini İslam adına diktatörlük dayatmaya çalışmakla suçlayan Muntazeri, 1979 devrimini izlemesi gereken özgürlüğün hiç gelmediğini sıkça tekrarlamıştı.
Devrimin lideri Ayetullah Humeyni'nin ölümü ardından ülkenin dini lideri olmaya çok yakınken, İran'ın insan hakları sicili konusunda Humeyni'yle, 1989'da ölümünden birkaç ay önce ters düşmüştü.
1997'de de Humeyni'nin halefi Ayetullah Hamaney'le çatışan Muntazeri, dini hiyerarşinin dışına çıkarak ruhani liderin yetkilerini sorgulamuştı.
Bu çatışmanın ardından Muntazeri'nin lideri olduğu medrese kapatılmış, Kum kentindeki çalışma bürosu saldırıya uğramış, kendisi de altı yıl ev hapsinde tutulmuştu.
Ev hapsinin ardından devlete bağlı yayın kuruluşları kendisini ''saf'' olarak nitelerken, kendisine ilişkin bilgiler ders kitaplarından silinmiş, adının verildiği cadde isimleri de değiştirilmiş, ancak kendisi bunlara rağmen muhalefetini sürdürmüştü.
İran'da monarşinin devrilmesinden önce Humeyni'ye destek amacıyla sokak gösterileri örgütleyen Muntazeri, daha sonra tutuklanmış ve cezaevinde işkence görmüştü.
Humeyni'nin Irak'ta sürgünde bulunduğu dönemde İran'daki temsilcisi daha sonra da halefi ilan edilen Muntazeri, ruhani liderin kararlarını sorgulamaya başlayıp, devrimin başarısızlıkları için şeffaf bir değerlendirme yapılması çağrılarının ardından da rejimle ters düşmüştü.
Son olarak Ahmedinejad'a yönelik muhalefeti ardından da reformcular için beklenmedik ilham kaynaklarından biri haline gelmişti.
Muntazeri, görüşlerini 'dini sorumluluk duygusu'nun şekillendirdiğini söylüyordu.
MUNTAZERİ'NİN YAŞAMINDAN
1922'de doğdu ve medresede eğitim gördü.
Şah rejimine karşı muhalefeti nedeniyle tutuklandı, işkence gördü.
Humeyni'nin halefi olması bekleniyordu.
Ancak İran'ın insan hakları sicili nedeniyle Humeyni'yle karşı karşıya geldi
1997'de ruhani lider Hamaney'i eleştirdiği için ev hapsinde tutuldu
2009 seçimlerinden sonra Ahmedinejad'a karşı fetva yayınladı.
(BBC Türkçe)
SON VİDEO HABER
Haber Ara