'Grizu önlenebilir'

Dumlupınar Üniversitesi (DPÜ) Mühendislik Fakültesi Dekanı ve Maden Mühendisliği Bölüm Başkanı Prof. Dr. Cem Şensöğüt, maden ocaklarında ortamda metan yokken kazı sırasında ciddi anlamda metan miktarının ortaya çıkıp bulduğu ısı kaynağıyla patlamaya neden olabileceğini bildirdi.

Prof. Dr. Şensöğüt, AA muhabirine yaptığı açıklamada, maden ocaklarında doğal havalandırma yerine mekanik havalandırma sistemlerinin tercih edilmesi gerektiğini söyledi.

Ocaklarda herhangi bir gaz sorunu varsa bunların hassasiyetle takip edilmesi, sürekli gaz izleme sistemlerinin devrede olması, tüm gazların takibinin yapılması ve özellikle metan için bu takibin hassasiyetle izlenmesinin önemli olduğuna işaret eden Prof. Dr. Şensöğüt, şöyle konuştu:

'Hiç beklemediğiniz bir anda aslında ortamda metan yokken bile kazı sırasında ciddi anlamda metan miktarı ortaya çıkabilir ve bulduğu ısı kaynağıyla patlamaya neden olabilir. Bu yüzden ocağın özellikle grizu patlamasına, ani degajmana karşı bir hassasiyeti olup olmadığının önceden laboratuvar deneyleriyle belirlenmesi, bu deneylerle ocağın yatkınlığı tespit edilerek ona göre önlem alınması gerekiyor.Özellikle grizu gibi olaylarla istenmese de karşılaşabileceği için ona göre tahlisiye ekibi kurulması her zaman önem arz etmektedir. Çünkü beklemediğiniz zamanlarda bu tür olaylarla karşılaşabilirsiniz ve karşılaştığınız zaman da ilgili yerlerden sürekli destek almak yerine kendi ekibinizle bu işi yapıyor olabilmek, en önemlisi olay yerine kısa sürede ulaşmak, varsa yaşayan madencilerimizin bir an önce oradan kurtarılması bakımından böyle bir hazırlığın önceden yapılması önemlidir.'

OCAKLARDA SÜREKLİ ÖLÇÜMLER YAPILMASI

Prof. Dr. Şensöğüt, ocaklarda ölçümlerin gaz ölçer cihazlarıyla sürekli yapılmasının güvenlik bakımından önemli olduğunu anlattı.

Büyük ölçekli ocaklarda bu ölçümlere gereken dikkatin gösterildiğini belirten Prof. Dr. Şensöğüt, bunun yanı sıra nezaretçi denilen güvenlikten sorumlu kişiler tarafından sürekli elde dijital gaz ölçerler ile metan ve diğer gazların ölçümlerinin yapılması gerektiğini kaydetti.

Gaz ölçümlerinin özellikle ocağa giriş ve çıkışlarda, vardiya aralarında yapılmasının önemli olduğuna dikkati çeken Prof. Dr. Şensöğüt, şöyle devam etti:

'Gaz ölçümlerinin ocağa girişte, çıkışta, vardiya aralarında emniyet nezaretçileri tarafından sürekli yapılıyor olması lazım ki, ani bir tehlikenin olup olmadığı belirlenebilsin. Sadece grizu değil, ocak yangınları için de bu izlemenin sürekli yapılması gerekiyor. İşin doğası gereği yer altında özellikle kömür madencilerinde insanı hem zehirleyen hem boğan kükürtlü hidrojen, kükürtdioksit, karbonmonoksit, karbondioksit ve metan gibi gazlar var. Bu gazların sürekli izleniyor olması lazım. Bunlar insan canına ve aynı zamanda ülke rezervlerine, ülke ekonomisine zarar verecek olaylara sebebiyet verebilir.'

Özellikle devlet elindeki büyük ocaklarda gerekli emniyet önlemlerinin alındığını bildiklerini ifade eden Prof. Dr. Şensöğüt, bazı özel şirketlerde de ciddi anlamda bu konuda yatırımlar yapıldığını söyledi.

Prof. Dr. Şensöğüt, 'Türkiye'deki maden ocaklarında güvenliğe yönelik önlemlerin çok da yeterli olduğunu söylemenin mümkün olmayabileceğini' dile getirerek 'Her zaman özellikle teknolojideki gelişmelerin takip edilmesi, neticede insan hayatı söz konusu olduğu için buna yatırım yapılması gerekir. Grizu gibi olayların her şeyden önce insan canına zarar verdiği, üretimi doğrudan olumsuz etkilediği de göz önünde bulundurularak bu yatırımların kaçınılmadan yapılması, özellikle iş sahiplerinin bilgilendirilmesi, onların eğitimleri konusunda hemfikir olunması gerekiyor' diye konuştu.

ESKİ GARP LİNYİTLERİ İŞLETMESİ MÜESSESE MÜDÜRÜ PENBE

Kütahya'nın Tavşanlı ilçesine bağlı Tunçbilek beldesinde faaliyet gösteren Garp Linyitleri İşletmesi (GLİ) Müessesesinin eski müessese müdürlerinden Kemal Penbe, grizunun önlenebileceğini bildirdi.

Tunçbilek'teki kömür ocaklarında şimdiye kadar grizu olayı yaşanmadığını anlatan Penbe, şunları söyledi:

'Tunçbilek'teki kömür ocaklarında bir tahlisiye ekibi görev yapmaktadır. Her vardiyadan önce bu ekipler maskeleri ve ölçüm cihazlarıyla ocaklarda grizu ölçümü yapar. Eğer bir grizu sızıntısı tespit edilirse çalışma başlamadan önce havalandırma yapılarak gaz dışarı atılır. Sonra çalışma başlar. Yer altında ocak yakılmaz, sigara içilmez, bir kıvılcım bile tehlikelidir. Grizu tehlikesine karşı eğitim çok önemlidir. Tunçbilek'te işe yeni alınan işçiler, 2-3 yıl yer üstünde eğitime tabi tutulur. Tunçbilek'te bir tahlisiye binası var şu anda ve burada yer altına girecek işçilere uzmanlar tarafından eğitimler veriliyor. Yani işçiler yer altında bu tür durumlarda ne yapacaklarını, nasıl önlemler gerektiğini öğreniyor."

(AA)