Küresel medya Dubai krizini aşırı abarttı

Dünyanın en yüksek binalarının inşa edildiği Dubai, bugün ikinci bir küresel krizin müsebbibi olarak gösteriliyor.

Körfez ülkelerinde resmî tatil dolayısıyla borsalar kapalı olduğu için bölgedeki tepki ilk anda net ölçülemezken, Asya ve özellikle Avrupa borsalarında haberin etkisiyle düşüşler yaşandı, altın ve petrol fiyatları

geriledi. Dün açılan İMKB, Dubai krizini pek önemsemedi ve günü yüzde 1,62 artışla kapattı. Batılı haber ajanslarının 'Dubai eridi, Dubai ekonomisi çöktü, iş çevreleri şokta' gibi başlıklarla geçtiği haberlere tepki gösteren El Habtur Holding Başkanı Halef el Habtur, ekonomik sıkıntıları kabul etmekle beraber, medyanın problemleri abarttığını ve 'çok aşırı' tepki verdiğini söylüyor.

Tüketmenin ihtirasıyla alışverişin spor olsun diye yapıldığı, dünyanın bütün noktalarından insanların akın ettiği Dubai'nin fiyakalı gökdelenleri artık hüzün abideleri gibi. Dünyanın en yüksek binalarının ve ilginç otellerinin inşa edildiği Dubai, ikinci bir küresel krizin müsebbibi olarak gösteriliyor. Birleşik Arap Emirlikleri'nin ticari merkezi Dubai'de yer alan hükümete ait Dubai World ve Nakheel firmaları, 25 Kasım'da, Kurban Bayramı'nın hemen öncesinde 59 milyar dolara ulaşan borcunu gelecek yıl mayıs sonuna kadar erteleyeceğini ilan etmişti.

Yeniden yapılandırma programı çerçevesinde insan yapımı palmiye şeklindeki adaları da inşa eden emlak firması Nakheel'in 14 Kasım'da süresi dolan 3,5 milyar dolarlık İslami bono ya da sukuk'un ödemesini erteleyeceği açıklanmıştı. Körfez ülkelerinde resmi tatil dolayısıyla borsalar kapalı olduğu için bölgedeki tepki ilk anda net ölçülemezken Asya ve özellikle Avrupa borsalarında haberin etkisiyle düşüşler yaşandı, altın ve petrol fiyatları geriledi. Kurban Bayramı dolayısıyla kapalı olan ve dün açılan İMKB, Dubai krizini pek önemsemedi ve günü yüzde 1'in üzerinde artışla kapattı. Bayram boyunca Türkiye dahil neredeyse tüm dünya medyasında toplam 80 milyar doları aştığı tahmin edilen Dubai'nin borç krizi ile ilgili haberler yazıldı, analizler yapıldı ve bir zamanların şatafatlı yıldızı Dubai'nin neden bu hale geldiği ve kararın ekonomik krizden kurtulmaya çalışan küresel ekonomiye muhtemel etkisi tartışıldı.

Batılı haber ajansları ve gazetelerin 'Dubai eridi, Dubai ekonomisi çöktü, iş çevreleri şokta' gibi başlıklarla geçtiği haberlere tepki gösteren El Habtur Holding Başkanı Halef el Habtur, analizcilerin Dubai emirliğinin problemlerini abarttığını ve medyanın 'çok aşırı' tepki verdiğini söylüyor. Ülkenin en büyük şirketlerinden birisine başkanlık eden El Habtur, "En kötü insanlar analizcilerdir. Analizleriyle daha önce Avrupa'ya ve Amerika'ya zarar verdiler ve dolar değer kaybetti. Para birimi yen ile ilgili hikayeleri nedeniyle de Japonya'ya zarar verdiler." dedi. Şirketlerinde yaklaşık 40 bin kişinin çalıştığı El Habtur, analizcilerin ekonomik karar alamayacaklarını söyledi ve bunun bir 'kıskançlık' örneği olduğunu ifade etti. Şirket başkanı ayrıca bu toprak üzerine ilk tuğla koyulduğundan bu yana hiçbir sözünden dönmediğini ve emirliğin borcunu muhakkak ödeyeceğini vurguladı.

BAE EKONOMİSİNE ZARAR GELMEYECEK

BAE merkez bankası, ekonomiye bir zarar gelmemesi için Dubai'nin borç ertelemesiyle ilgili gelişmeleri yakından takip ettiğini açıkladı. Merkez bankası sözcüsü, ülke ekonomisine negatif bir etkisinin olmaması için gelişmeleri çok dikkatli izlediklerini ifade etti. Yedi emirlikten oluşan Birleşik Arap Emirlikleri'ndeki her emirlik kendi başına tüzel kişilik taşıyor ve kendi tabii ve mali kaynaklarını kontrol ediyor. Federal hükümet, doğrudan bu kaynaklara ulaşamıyor ve herhangi bir emirliğin yükümlülüklerini garantileme mecburiyeti taşımıyor.

Merkez bankası ayrıca bankacılık sistemindeki likiditeyi destekleyeceğini ve ülkede faaliyet gösteren yerel ve yabancı bankaların arkasında olduğunu açıkladı. Merkez bankası yetkilileri, BAE bankaları ve yabancı bankaların ülkede faaliyet gösteren şubelerine BAE'nin 3 aylık bankalar arası faiz oranının 50 baz puan üzerinde, merkez bankasındaki cari hesaplarıyla bağlantılı ek likidite desteği sağlanacağını bildirdi. Cumartesi günü Dubaili hükümet temsilcileri ile görüşen merkez bankası yetkilileri, son gelişmelerin neticesinde likidite sıkıntısı yaşanma ihtimaline karşı bankacılık sisteminin destekleneceğini ve BAE bankacılık sisteminin önceki yıla kıyasla daha sağlam ve likit olduğunu kaydetti.

Küresel krizin baş göstermesiyle BAE finans bakanlığı geçen sene 19,1 milyar dolarlık paket hazırladığını bildirmiş ve ilk olarak 6,8 milyar dolar, daha sonra Kasım 2008'de de yine 6,8 milyar dolar parayı bankacılık sistemine enjekte ettiğini açıklamıştı. Banque Saudi Fransi-Credit Agricole Grubu Riyad şubesi şef ekonomisti John Sfakianis, bu kaynağın likiditeyi ve özellikle Dubai'deki bankacılık sisteminin sağlamlığını destekleyeceğini söyledi. Uzman ekonomist, merkez bankasının herkese 'BAE'deki bankalara yeteri kadar likidite ve garanti sağladığı' mesajını gönderdiğini belirtti. Moody's Ortadoğu analizcisi John Tofarides ise, "Eğer tepkiler sadece Dubai World ve Nakheel'in riskleriyle sınırlı kalırsa şu anki beklentilere göre BAE bankalarının potansiyel strese karşı koyabileceğini tahmin ediyoruz." dedi.

Bu arada Uluslararası Para Fonu'nun (IMF) BAE merkez bankasının finansal sisteme enjekte edeceği ek likidite kararından memnun olduğu öğrenildi. Fon'un açıklamasında, "BAE, kaynağa dayalı güçlü bir ekonomiye sahiptir ve merkez bankasının son kararını memnuniyetle karşılıyoruz." denildi. Fon ayrıca yetkililerin borçlular ve kredi veren kurumlar arasındaki konuların çözümü için oluşturulacak mekanizmanın netleştirilmesini beklediğini dile getirdi.

Yatırımların çoğu inşaat sektöründe

Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEİK) Türk-Katar İş Konseyi Başkanı Emin Sazak, bölgede iş yapan müteahhitlerin ödemelerinin gecikeceğini kaydetti. Sazak, Dubai'de müteahhitlik sektöründe faaliyet gösteren firmaların yaptığı işlerden dolayı alacaklarının biraz daha gecikmeli olarak ödeneceği şeklinde bir problemin ortaya çıktığını belirterek, "Kurum, bankalara borçlarını geç ödeyeceğini söylüyorsa, herhalde işbirliği yaptıklarına, müteahhit firmalarına ödemelerini geciktirecektir.'' dedi. Sadece birkaç Türk firmasının Dubai'de yatırım yapmak için bir girişimde bulunduğunu ancak krizle beraber bunları da geri çektiğini bildiğini ifade eden Sazak, orada faaliyet gösterenlerin neredeyse tamamının inşaat sektöründe müteahhitlik yaptığını dile getirdi. Bu arada Nurol İnşaat Üst Yöneticisi (CEO) Bülent Erdoğan, Dubai'de inşaatlarını sürdürdükleri 3 ayrı projenin, alamadıkları hak edişler sebebiyle 6 ay öncesinden durdurulduğunu söyledi.

Bayram tatili sonrası İMKB yüzde 1,62 yükseldi

Amerika merkezli küresel krizi Ramazan Bayramı tatilinde geçiren Türkiye, Dubai finans krizini de Kurban Bayramı'nda karşıladı. Türkiye piyasasının, Kurban Bayramı'nda kapalı olması 'şans' olarak değerlendirilirken Abu Dabi ve Birleşik Arap Emirlikleri Merkez Bankası'nın aldığı önlemlerin piyasalara güven vermesiyle tatil sonrası İMKB kötü başlangıç yapmadı. İstanbul Menkul Kıymetler Borsası günü 733 puanlık artışla 46 bin 83 puandan kapattı. New York Borsası'nın önceki gün yükselişle kapanmasının ardından Japonya'da Tokyo Borsası dün yüzde 2,43 arttı. Hong Kong Borsası yüzde 1,3, 8, Singapur Borsası yüzde 1 ve Hindistan Borsası yüzde 0,9 değer kazandı. Dubai ve Abu Dabi borsaları dün de değer kayıplarını sürdürdü. Önceki gün yüzde 7,3 düşen Dubai borsası dün de yüzde 5,61 geriledi. Abu Dabi Borsası ise yüzde 3,57 oranıda değer kaybetti.

Borç yapılandırmasını dünya anlayamadı

Dubai Emiri Şeyh Muhammed bin Raşid el-Maktum, dünyanın, Dubai World'ün borçlarının yeniden yapılandırılması açıklamasını anlamadığını söyledi. El-Maktum, Al-Arabiya televizyonuna verdiği demeçte, finansal erime sırasında emirliğin ekonomisinin 'güçlü' ve 'kararlı' olduğunu belirtti. El-Maktum, Dubai World'ün borçlarının ertelenmesini istemesinin ardından piyasalarda yaşanan erimenin, Dubai'de ne olduğunun anlaşılmadığını gösterdiğini kaydetti. Bu arada uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Moody's, Dubai'deki 6 kamu şirketinin kredi notlarını düşürdü. Moody's'e göre Dubai'deki borç sorunu, kamunun garantör olması nedeniyle, diğer gelişmekte olan ülkelerdeki borç krizlerinden daha farklı yapıya sahip bulunuyor. Kuruluş, Dubai World'ün borç vadesini uzatma planının ayrıntılarının da önem taşıdığını da vurguladı.

AA

Küresel medya Dubai krizini aşırı abarttı

Batılı haber ajanslarının 'Dubai eridi, Dubai ekonomisi çöktü, iş çevreleri şokta' gibi başlıklarla geçtiği haberlere Dubaililer tepki gösterdi.