Petrolü gören ABD yeni üsler peşinde

Tamer Çetin'in analizi...

Honduras'ta haziranda gerçekleştirilen askeri darbenin ardından ABD'nin Kolombiya'da yeni üsler kurmak için anlaşma imzalanması bölgede son yıllarda güç kazanan sol cepheyi kızdırdı. Bu girişimi bir savaş tehdidi olarak gören isteyen liderler üslerin kapatılmasını istiyor. Çekişmenin ardında ise Latin Amerika'nın zengin petrol ve doğal kaynakları bulunuyor.

Bir zamanlar "ABD'nin Arka Bahçesi" olarak adlandırılan Latin Amerika'da son dönemlerde güçlenen sol cephe bu ülkeye siyasi ve ekonomik bağımlılığı azaltmaya öncelik veriyor. Petrolünün yarısını Latin Amerika'dan sağlayan ABD ise rahatsız olduğu bu değişim karşısında bölgedeki askeri varlığını güçlendiriyor. ABD Kolombiya ile 30 Ekim'de imzaladığı anlaşma sayesinde bölgeye 7 yeni askeri, deniz ve hava üssü kurma hakkı elde etti. Haziran'da Honduras'ta gerçekleştirilen ve ABD destekli olduğu ileri sürülen darbe ile bu anlaşma birlikte değerlendirildiğinde bölgedeki güç çekişmesinin giderek kızıştığı görülüyor. Bazı liderler ve uzmanlar ise bu çekişmenin Latin Amerika'yı içine alabilecek bir savaşla sonuçlanabileceğini ileri sürüyor.
Independent gazetesinde dün yayımlanan bir habere göre insan hakkı ihlalleri konusunda birçok kez eleştirilen Kolombiya 2000 yılından bu yana ABD'den 4.6 milyar dolarlık askeri yardım aldı. Kolombiyalı askerler sık sık ülkedeki yerli halktan insanları ve diğer sivilleri öldürmekle suçlanıyor. Kolombiya ordusunun geçen yıl Ekvador sınırını gerçek baskın düzenlemesi ve en az 17 kişiyi öldürmesi sinirleri iyice gerdi.

Solcu liderler ABD'ye ateş püskürüyor

Latin Amerika'daki sol iktidarlar ABD'nin Kolombiya üzerinden bölgeyi kontrol etme girişimlerine ateş püskürüyor. Ekvador Devlet Başkanı Rafael Correa ülkesindeki ABD askeri varlığının devam ettirilmesini reddediyor ve ABD askerlerinin Manta Limanı'ndaki üsten gelecek ayın sonunda ayrılmalarını istiyor. 2002 yılında ABD destekli bir darbe girişimini atlatan ve ABD karşıtlığı konusunda bölgedeki diğer solcu liderlere öncülük eden Venezüella Devlet Başkanı Hugo Chavez bu ay içinde yaptığı bir açıklamada Kolombiya ile imzalanan üs anlaşmasının bölgeye savaşa sürükleyebileceğini söylemişti. Reuters cumartesi günü geçtiği bir haberde de Chavez'in bu konudaki açıklamalarına yer verdi. Buna göre, Chavez cuma günü yaptığı bir konuşmada "Kolombiya ile göz yaşları içinde savaşa girebilirim. Bunu yapmak ya da yapmamak ne bizim ne de Kolombiya'nın elinde. Kuzey Amerika imparatorluğunun elinde. Yanki imparatorluğu Latin Amerika'da savaşa hazırlanıyor" dedi. Venüzüella'nın perşembe günü de Kolombiye sınırındaki iki küçük köprüyü de dinamitle havaya uçurduğu bildirilmişti.

Latin Amerika'daki sol cephede yer alan bir diğer Latin Amerikalı lider olan Bolivya Devlet başkanı Evo Morales de ağustosta bölgedeki yabancı askeri üslerin yasadışı ilan edilmesini istemişti. Honduras'da haziran ayında yapılan askeri derbe sonrasında devrilen Devlet Başkanı Manuel Zelaya da ülkedeki Palmerola askeri üssünde bulunun ABD askerlerinin darbe planlayıcıların lideri olan Roberto Micheletti ile işbirliği yaptıklarını söylemişti.

Petrol bölgesindeki ABD filosu Brezilya'yı kızdırdı
Latin Amerika'nın en büyük ülkesi olan ve son yıllarda gerçekleştirdiği ekonomik atılımla dünyayı kendisine hayran bırakan Brezilya da ABD'nin bölgedeki askeri varlığından rahatsız. Brezilya, Rio de Janeiro yakınlarında bulunan dev petrol sahası yakınlarında konuşlanan ABD savaş gemilerinden rahatsız olduğunu bir kaç kez dile getirdi. Bölgedeki ABD Dördüncü Filosu'dan nükleer silahlı denizaltıların da bulunduğu ve belirtiliyor. Bazı uzmanlara göre bu 1967'de imzalanan ve kıtada nükleer silahları yasaklayan Tlatelolco Antlaşması'nın ihlali anlamına geliyor. ABD'nin Kolombiya'daki askeri varlığını güçlendirmesi nükleer silahsızlanmanın ruhuna yönelik bir tehdit olarak da görülüyor. Bu konuda dünyanın önde gelen düşünce kuruluşlarından birisi olan Stockholm Uluslararası Araştırma Enstitüsü (SIPRI) ABD'nin Kolombiya'daki girişimlerinden endişe duyduğunu iddia etti. Birçok Kolombiyalı da ABD ile ülkeleri arasında imzalanan anlaşmalar konusunda endişeli. Bu endişeyi taşıyan Kolombiyalılar ABD üslerinin ne şekilde kullanılacağını ve Kolombiya'nın bu üslerin kullanımını ne kadar kontrol edebileceğini sorguluyor. Kolombiya Devlet Başkanı Alvaro Uribe ise ortalığı sakinleştirici açıklamalar yapıyor. Uribe önceki gün yaptığı açıklamada Veneüzella'ya yönelik hiç bir saldırı planlarının olmadığını belirtti.

Bazı uzmanlara göre ABD savaş hazırlığında
Bazı uzmanlar ABD ve NATO'nun Latin Amerika'da bağımsız devletleri hedef alan yeni darbeler ve savaş silsilesi hazırlığı içinde olduğunu ileri sürüyor. NATO karşıtı araştırmacı Nick Rozoff 9 Kasım'da Glolal Research sitesinde yayımlanan makalesinde Honduras'taki darbe ve Kolombiya'daki 7 üssü ABD'nin kullanımına açan anlaşmanın tekil örnekler olmadığını, ABD ve müttefiklerinin soğuk savaş dönemini bile geride bırakacak hız ve ölçekte bir militarizasyon sürecine girdiğini vurguladı. Latin Amerika ve Karayip ülkelerinde solcuların son 11 yıldır kazanmakta oldukları seçim zaferleri, bu iktidarların siyasi, ekonomik ve sosyal işbirliği örgütü olan Amerikamızın Halkları İçin Bolivarcı İttifak'ın (ALBA) genişlemesi, nedeniyle ciddi bir şekilde tehdit altında olduğunu belirten Rozoff, Washington ile NATO'daki müttefiklerinin bu tabloya daha fazla seyirci kalamayacağı öngörüsünde bulundu.

Çin ve Güney Kore'nin gözü Latin Amerika'da

Latin Amerika ülkeleri zengin doğal kaynaklarına ABD dışında alternatif müşteriler arama çalışmalarına hız verirken, giderek artan enerji ve doğal kaynak ihtiyaçlarını karşılamak isteyen çin ve Güney Kore gibi Asya ülkeleri de bölgede her geçen gün daha aktif bir rol oynuyor. Russia Today gazetesinin haberine göre, Güney Kore ihracata bağımlı olan ekonomisini güçlendirmek için çeşitli Latin Amerika ülkeleriyle serbest ticaret anlaşmaları imzaladı. Çin ise ALBA ile doğal siyasi bağlantılarını kullanarak bölgedeki nüfuzunu artırıyor. Üstelik bununla da yetinmeyip ALBA'nın rakipleri olan Meksika, Kolombiya ve Peru ile de ekonomik ilişkilerini geliştiriyor.

Kaynak: Referans

Petrolü gören ABD yeni üsler peşinde

Bir zamanlar "Arka Bahçesi" olarak adlandırılan Latin Amerika'da sol cepheye kaptırdığı hakimiyeti tekrar kazanmak isteyen ABD şimdi yeni üsler peşinde...