'Obama, Erdoğan’dan ders almalı'

Obama, Erdoğan’dan ders almalı

Washington’ın nabzını en iyi tutan internet sitesi politico.com, ABD Başkanı Barack Obama’nın Başbakan Erdoğan’ın dış politikasından ders alması gerektiğini yazdı.

Türkiye’nin Ortadoğu’daki etkisinin giderek arttığını belirten site, Obama’ya Erdoğan’ı önümüzdeki ay yapacağı Washington ziyaretinde iyi dinlemesi tavsiyesinde bulundu. New American Foundation isimli think-tank kuruluşunun İran projesi başkanı Flyn Leveret ile Stratega isimli politik risk danışmanlık şirketinin yönetim kurulu başkanı Hillary Mann Leverett tarafından kaleme alınan yazıda, Washington’un Ortadoğu’da eski gücünü yitirdiği, bunu tersine çevirmek için de Obama’nın Erdoğan’ın güttüğü dış politikadan ders alması gerektiği ifade edildi.

SIFIR SORUN DÖNEMİ

Türkiye’nin komşularıyla ilişkilerinin dört ana ilkeye dayandığını anlatan Mann Leverett ve Flyn Leveret, bu ilkeleri şöyle sıraladı: Tüm taraflarla ilişki kurmak, tüm demokratik seçim sonuçlarına saygı duymak, bölge ülkeleriyle kültürel ve ekonomik ilişkileri geliştirmek, bölgesel ve küresel kurum ve organizasyonlarla ilişkilerin geliştirilmesi için çalışmak. Erdoğan’ın son yıllarda Türkiye’nin bölgedeki etkisini artırdığına dikkat çeken iki uzman, buna Ankara’nin Şam ve Tahran’la olan ilişkilerini örnek gösterdi.

TÜRKİYE KÜRESEL GÜÇ

Erdoğan’ın Türkiye’yi İslam dünyasıyla Batı arasında arabuluculuk yapacak nitelikte bir ülke haline getirmeyi amaçladığını kaydeden iki uzman, ABD’nin Türkiye’nin arabuluculuk çabalarından ve rolünden yararlanabileceğini dile getirdi. Erdoğan’ın İran ziyaretinde ülkenin dini lideri Ali Hamaney’le de görüşme gerçekleştirdiğini hatırlatan iki yazar, Hamaney’in daha önce sadece Rusya’nın eski Devlet Başkanı Vladimir Putin ile görüştüğüne dikkat çekti. Bunun, İran’ın Türkiye’ye verdiği önemin göstergesi olduğunu ifade eden ABD’li uzmanlar, son anlaşmalarla iki ülke ticaretinin 2011’de 20 milyar dolara ulaşabileceğini belirtti.

SİYASET ZAMANI

Uzmanlar, “Eğer Obama ABD’nin bölgedeki çıkarlarını korumak istiyorsa, içeriği kulağa hoş gelen konuşmalar yapmaktan öteye giderek, ciddi politikalar gütmeye başlamalı. Bunu gerçekleştirmek için de Türkiye’nin Ortadoğu politikalarından ders çıkarmalıdır” dedi.

Ankara yeni ufuklara bakıyor

İngiltere’nin önde gelen dergilerinden “The Economist”, Türkiye’nin bölgedeki etkisinin her geçen gün arttığını kaydederken, Türkiye’nin doğuya yönelmesi nedeniyle şimdiden bazı bedeller ödemeye başladığını öne sürdü. Economist, “Türkiye ve Ortadoğu-Doğuya ve Güneye Bakmak” başlıklı makalenin yanında ise, Başbakan Erdoğan’ın sırtını Batıya dönmüş, elinde teleskopla cami minaresinden doğuya bakarken çizilmiş bir karikatürüne yer verdi.

EKONOMİK ATILIM

“Avrupa’nın kararsızlığından bıkan ve sıkılan Türkiye, Arap komşularıyla yıllardır süren husumetini değiştiriyor” ifadesiyle başlayan makalede, şunlar kaydedildi: “Orta Asya’dan Anadolu’ya göç eden Türkler Ortadoğu’ya geleli 1000 yıl oldu. Bin yılın yarısı bölgeyi yönettiler. Ama Osmanlı çöküp, Türkiye Cumhuriyeti kurulunca, eski köklerinden koparak, Avrupa’ya yöneldiler.” Türklerin artık Ortadoğu’ya geri döndüğünü öne süren Economist, Türkiye’nin Ortadoğu ve Kuzey Afrika’yla ihracatının son yedi yılda 7 kat artarak 2008 yılında 31 milyar dolara ulaştığını

belirtti. Makalede ayrıca, arabadan kuru incire ve televizyon dizilerine kadar birçok Türk malının 10 yıl önce bilinmeyen Cezayir’den Tahran’a kadar uzanan bir coğrafyada bulunmaya başladığı kaydedildi.

İRAN HATIRLATMASI

Türkiye’nin Nabucco projesi gibi enerji anlaşmalarına attığı imzalara, Ortadoğu ve Arap ülkelerinde yaptığı yatırımlara da dikkat çekilen makalede, Türkiye’nin Irak’ın kuzeyinde de birçok altyapı anlaşması imzaladığı ve alışveriş merkezleri, oteller ve okullar yaptığı kaydedildi. Başbakan Erdoğan’ın son İran ziyaretinin ve “İran’ın sivil amaçlarla nükleer enerji üretebilme hakkı olduğu” görüşlerinin de anımsatıldığı makalede, Ermenistan’la son dönemde ilerleyen ilişkilere de değinildi.

BATI DEĞİŞEBİLİR

Batılı ülkelerin Türkiye’nin Doğu’ya kayışına karşı çıkmadıkları belirtilirken, Batının tavır değiştirebileceği kaydedildi. Makalede, “Eğer Türkiye’nin AB’ye katılım amacı ölür ya da Türkiye İran’a baskı girişimlerini zayıflatıyor gibi görünürse, Batı’nın bu ılımlı tavrı değişebilir” dedi.

TÜRKİYE’NİN BATI İLE İLİŞKİSİ SORGULANIYOR

Amerika’nın Sesi Radyosu (VOA), internet sitesinden de yayınladığı haberinde, “ABD’nin Türkiye’nin Batıyla ilişkilerini sorguladığını” yazdı. Haberde, Başbakan Erdoğan’ın İran ziyareti ve Türkiye-İsrail ilişkilerinde ortaya çıkan gerginliğin, Amerika’da Türkiye’nin batıya olan bağlılığının yeniden sorgulanmasına neden olduğu iddia edildi. VOA’nın haberi şöyle: “Türkiye’nin İran’a yaklaşımı, Türkiye - İsrail ilişkilerinin bozulması ‘Ankara yüzünü doğuya mı çeviriyor’ sorusunu yeniden gündeme getirdi. New York Times gazetesi önceki gün bu konuyu işledi. Washington Times gazetesinde Erdoğan’ın İran ziyareti eleştirildi. Bu tartışmayı yeniden alevlendiren olaylar: Erdoğan’ın Guardian gazetesinde İran Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinejad’ı öven açıklamaları, İran’ın nükleer programı konusunda batılı devletleri çifte standart uygulamakla suçlaması; İran’da seçimlerden sonra Türkiye’nin Ahmedinejad’ı kutlayan ilk ülkelerden biri olması; Anadolu Kartalı tatbikatından İsrail’in çıkarılması; Ayrılık dizisinin TRT’de yayınlanması. Davos olayı, benzer eleştirilere neden olmuştu.”

ANKA / AA

'Obama, Erdoğan’dan ders almalı'

Türkiye’nin benimsediği çok yönlü diplomasi Batı’nın geleneksel kabullerini sarsıyor. Ankara bölgesinde yükselen profili ile küresel aktörlere Orta Asya’da rakip oluyor.