Nijerya'da başörtülülere ayrımcılık

Batı Afrika ülkesi Nijerya'nın güneyinde Müslüman bayanlar sadece başörtülerinden vazgeçmedikleri için iş sıkıntısı yaşıyor. Banka, eğitim ve hemşirelik gibi alanlarda özel sektör başörtülü bayanları işe almıyor. Bayanların eğitim düzeylerine, kabiliyet ve kapasitelerine dahi bakılmaksızın talepleri direk geri çevriliyor ya da başörtüsünü çıkarması şartı konuyor. Hatta bankacılık sektörü başörtülülerin asla giremediği mekan olarak addediliyor.

Defne Bayrak / Timeturk

"Birçok işe kabul edilmedim. Bunda sebep yetersizliğim değil başörtümü çıkarmayı reddetmemdi." Reşide Abdulkerim Nijerya'nın güneyinde özel sektörde başörtülülere karşı yapılan ayrımcılığı bu sözleriyle dile getiriyor.
Son zamanlarda yayımlanan gazete raporları özel sektörde; özellikle de banka ve hastanelerde iş alımlarında ayrımcılık yapıldığını ortaya koydu. Oysa laik bir anayasayı uygulayan Nijerya'da başörtü takılmasını yasaklayan hiçbir kanun bulunmamaktadır.

Ticaret fakültesinden lisans diploması olan Reşide, dini çeşitliliğiyle bilinen Lagos şehrinde yaptığı iki iş başvurusunda ne kadar sıkıntıyla karşı karşıya kaldığını şöyle anlattı; "bu yılın Mart ayında banka ve petrol şirketlerinde istihdam sağlanmasıyla ilgilenen uzman acentelerden birine gittim. bu gibi önemli alanlarda iş bulmak istiyordum. Tüm şartları yerine getirmeye azmettim ve diğer bayanlarla beraber bir teste tabi oldum. İki hafta sonra bana başardığımı haber verdiler ve bunun üzerine görüşmeye gittim. Gittiğimde benimle elbisemin kendi bakış açılarından uygun olmadığı dışında hiçbir şey konuşmadılar. Eve gidip üzerimi değiştirdim ancak başörtümü çıkarmadım. Tekrar görüşme mekanına gittiğimde beni başörtümü çıkarmadığım için içeri sokmadılar ve böylece beklediğim işi kaybetmiş oldum."

Reşide bu halin bankalardan birinde de tekrar ettiğine dikkat çekerek şöyle dedi; "yetkililer bana açıkça bankada bu giysilerle çalışamayacağımı, bankanın gelişimine katkıda bulunamayacağımı bildirdi. Bana başörtüsünün beni şık yapmadığını söyledi."

Eğitim fakültesinden yeni mezun olan Hidayet Odilola Lawal da Nijerya'nın güneybatısındaki Ogun eyaletinin başkentindeki ilkokullardan birine yaptığı başvurunun reddedildiğini, yetkililerin kendisine bu İslami kıyafetle öğrencileri eğitmesinin mümkün olmadığını haber verdiklerini ifade etti.

Hidayet şöyle dedi; "Allah bana hidayet verdi ve başımı örttüm. Sonra çıkarmayı reddedince işi kaybettim. Başörtüsü sadece dini bir sembol değildir. Dahası İslami bir farzdır."
Nijerya'nın güneybatısındaki Oyo Eyaleti'nde yer alan hastanelerden birinde çalışan Meymune İsmail ise başörtüsü nedeniyle hastane sahibinin keyfi uygulamaları ve cezalandırmalarıyla karşı karşıya kaldığınıancak bu durum karşısında sessiz kalmadığını ve kalmayacağını, hastane sahibi hakkında dava açmaya karar verdiğini söyledi.
Meymune konu üzerine şunları söyledi; "başörtüm hastanede istenmiyor. Başörtümde ısrarcı olmam sonunda işimden atılmama sebep olabilir. Babama iş sahibi hakkında kendisine görüntümün işgücümü azaltmadığını ispat etmek için dava açacağımı söyledim."

Aynı şekilde farklı eğitim seviyelerinden farklı gerekçelerle bir araya gelen Müslüman bayanların kurduğu Mümin Bayanlar Koalisyonu orada başörtüsünün istenmediğini ve bu halin giderek artış gösterdiğini onayladı.
Koalisyonun başkanı Hacet Mutia Cuma İslamonline sitesine yaptığı açıklamada şöyle dedi; "hemşirelik okullarında ve bankalarda başörtüsünün engellenmesi senaryoları görülmektedir. Bankalarda durum hemşirelik okullarına göre daha kötüdür. Hatta bankalar başörtülü bayanların girmesinin yasak olduğu alanlardır, diyebiliriz."
Mutia şöyle ekledi; "olanlar, bizlere Nijerya anayasasının ve insan haklarına dair özel uluslararası sözleşmelerin tanıdığı insani haklarımızın çiğnenmesidir."
Mutia, koalisyonun devlet kurumlarında uygulanan ayrımcılığa karşı kampanyasının netice verdiğine, artık bayanların devlet okul ve hastanelerinde herhangi bir baskı veya cezaya maruz kalmadan rahatlıkla başörtü giyebildiklerine dikkat çekti.

Mutia son olarak ise şunları dedi; "önümüzde yol henüz uzun. Özel sektörle savaş sürüyor. Yakında temel insani haklarımızı tam olarak elde edebilmek için mahkemede dava açacağız."

Resmi olmayan sayımlara göre yaklaşık 140 milyonlu Nijerya'nın yüzde elli beşi Müslüman. Bu Müslümanların büyük kısmı ülkenin kuzeyinde yaşıyor. Ülkenin yüzde kırkını ise Hıristiyanlar oluşturuyor ve büyük kısmı güneyde yaşıyor.

Nijerya'da başörtülülere ayrımcılık

Yarısından çoğunu Müslümanların oluşturduğu Nijerya'da güneyinde başörtülü bayanlar işe alınmıyor. Özellikle Banka, eğitim ve hemşirelik gibi alanlarda ayrım yapılıyor.