Afganistan ve Pakistan'daki sorunlar nedir?

GASAM Başkanı Ali Şahin’le Afganistan ve Pakistan hattındaki gelişmeler...

Analitik Bakış: Pakistan’da insansız bir ABD uçağı fırlattığı füzeyle 10 kişinin ölümüne yol açtı. Bundan kısa bir süre önce de NATO Kuvvetleri Afganistan’da yine bir akaryakıt tankerini bombalayarak sivil insanların ölümüne yol açmıştı. Bu gelişmeleri nasıl değerlendiriyorsunuz?

ABD VE NATO GÜÇLERİ GEREK AFGANİSTAN’DA KONTROLÜ TAMAMEN KAYBETME NOKTASINDALAR

GASAM Başkanı Ali Şahin: 2005 yılından başlayan süreçten itibaren ABD ve NATO güçleri gerek Afganistan’da, gerek Güney Asya’da kontrolü tamamen kaybetme noktasına gelmiş bulunuyorlar.

Tabi burada meseleyi bu noktaya taşıyan çeşitli sıkıntılar, problemler, yanlışlar var. Silahlı yöntemin, askeri yöntemlerin birinci derecede çözüm yöntemleri olarak değerlenmiş olması. Yine bölge halkıyla temas noktasında çeşitli sıkıntılar yaşanmış olması, bölge halkının güveninin kazanılamamış olması. Kalkınmada ilerlemenin sağlanamamış olması, özellikle sağlık konularında, eğitim konularında, istihdam konularında Afganistan’da herhangi bir ilerlemenin kaydedilememiş olması… Bu süreçte gerek ABD’ne gerek NATO ve ISAF koalisyon güçlerine karşı halkın var olan güvenini zedeledi.

Bununla birlikte gelişen süreçte ABD ve NATO güçlerinin Afganistan içlerinde yürütmüş olduğu operasyonlar sanki Afganistan’a özgürlük, rahatlama, huzur ve güvenlik getirmek yerine bir başka gizli amaç ve hedef güttüğü yönünde halk nezdinde bir takım kanaatler uyandırdı.

Analitik Bakış: Bu konuyu biraz daha açabilir misiniz?

RASMUSSEN’İN NATO GENEL SEKRETERLİĞİNE ATANMASI NATO GÜÇLERİNİN GÜVEN KAYBINI TETİKLEDİ

GASAM Başkanı Ali Şahin: Kabil’deki Bangram Üssünde Dari dilinde hazırlanmış İncillerin bulunmuş olması mesela.. Kaldı ki Afganistan’da hiç gayrimüslim yaşamıyor, ne Yahudi ne de Hıristiyan herhangi bir tebaa yoktur. Bu Dari dilinde hazırlanmış olan İncillerin Afganistan’daki okullarda dağıtılmak için hazırlanmış olması Afgan halkının çok büyük tepkisini çekti. Sanki ABD ve NATO güçleri Afganistan’a özgürlük getirmek için değil de burada bir takım misyonerlik faaliyetlerini yürütmek ve Afgan halkının dinine saldırmak üzere geldiler şeklinde algılandı. Bu büyük bir tepki yarattı.

Yine İslam Alemi tarafından oldukça antipatik karşılanan bu karikatür meselesinden dolayı İslam Aleminin de tepkisini çekmiş olan Rasmussen’in NATO Genel Sekreterliğine atanması ABD’nin bölgedeki niyetlerine ilişkin ciddi tereddütler yarattı. Bu tabi çok önemli. ABD ve NATO güçlerinin güven kaybını tetikleyen önemli etkenlerdi.

Bunun yanı sıra Afganistan’ın bugün yüzde 60’ı aşiretler tarafından kontrol ediliyor. Böyle bir yapısı var Afganistan’ın. Feodal bir sistem söz konusu. Bu sekiz yıllık işgal süresince aşiretlerin Afganistan’ın yönetimine etkin bir şekilde dâhil edilmemiş olması olayları bu hale getirdi. Yine Afganistan’da kontrolün kaybolmasına, Afganistan’ı da aşarak problemin Pakistan’dan başlayarak Güney Asya’yı tehdit etmesine sebebiyet verdi. Geçtiğimiz aylar içerisinde Afganistan – Pakistan ordusunun Taliban güçlerine karşı Swat bölgesinde düzenlemiş oldukları operasyonlar, yine Mumbai baskını sonucu Hindistan’da baş gösteren huzursuzluk ve istikrarsızlık Taliban’la mücadele olayının başarısızlıkla sonuçlandığını ve sadece Afganistan’la sınırlı kalmayıp bölgenin geneline sirayet etme noktasına geldiğini gösteriyor.

Analitik Bakış: Peki şiddeti durdurmak için sizce hangi önlemler alınmalı?

BÖLGEDEKİ YABANCI GÜÇLERİN VARLIĞINA SON VERİLMELİ

GASAM Başkanı Ali Şahin: Şiddetin durdurulması için alınması gereken önlemler çok basit aslında. Öncelikle bölgedeki yabancı güçlerin varlığı ciddi anlamda bir reaksiyon oluşturur hale gelmiş durumda. Çünkü az önce de bahsettiğim gibi Afganistan ile Pakistan halkları ve bölgedeki toplumlar yabancı güçlerin varlığını bir tehdit olarak algılamaya başlamış durumdalar.

Ben yabancı güçlerin bölgeden çekilmesiyle şiddetin büyük bir oranda aşağı çekileceğine inanıyorum. Çünkü Afganistan’da ve Pakistan’da yürütülen operasyonlara bakıldığında Taliban güçlerine yönelik operasyonlardan daha çok bölgede yaşayan sivil halka yönelik operasyonlar şeklinde gerçekleşiyor. Nereden havalandığı belli olmayan insansız uçaklar gidip köyleri, kasabaları vuruyor. Burada sivil insanlar, çocuklar, kadınlar, yaşlılar yaşamını yitiriyor. Bu da çok büyük bir tepki yaratmış durumda. Bu yürütülen operasyonlar ciddi anlamda bir tepki yaratıyor bölgede yaşayan insanlar ve toplum içerisinde.

Yani bölgedeki yabancı güçlerin varlığının sona ermesi bölgeye huzurun gelmesi veya şiddetin dozunun çok düşük seviyelere inmesi noktasında bence yararlı olacaktır. Çünkü 8 yıldan bu zamana kadar yürütülen operasyonlar göstermiştir ki askeri yöntemler ve yabancı güçlerin bölgedeki varlığı bölge için bir çözüm değil.

Analitik Bakış: Bu konuda ne yapılmalı?

BÖLGEYLE DOKU UYUMU BULUNAN GÜÇLER KONUŞLANDIRILMALI

GASAM Başkanı Ali Şahin: Bunun yerine bölgeyle doku uyumu bulunan güçlerin konuşlandırılması birinci derecede önemli. Bunun aslında çok somut da bir örneği var. Türk Silahlı Kuvvetleri de 2001 yılından bu yana bölgede çeşitli hizmetler ve görevler üstlenmiş durumda ve bölge halkıyla oldukça uyumlu bir çalışma söz konusu. Hiçbir zaman Türk Silahlı Kuvvetleri Afganistan’da işgalci bir güç olarak da algılanmıyor. Türk Silahlı Kuvvetlerinin halkla olan yakınlığı bilinen bir olay.

Malumunuz işte geçtiğimiz aylarda bir komutanımız hayatını kaybetti maalesef bir kaza sonucu. Yöre halkının bu komutanın kaybına yönelik verdiği tepki çok kardeşane bir tepkiydi. Türk Silahlı Kuvvetleri ayrıca orada bir takım eğitim faaliyetleri hatta yerel halka veterinerlik eğitimlerine kadar birçok eğitim veriyor. Türk liseleri açılmış durumda. Afganistanlı kızlar bu açılan liselerde eğitimlerini rahatlıkla yapabiliyorlar. Bu şunu gösteriyor: Eğer bölgede yabancı güçler dışında bölgeyle doku uyumu bulunan bir takım güçler konuşlandırılacak olursa ciddi anlamda bir barış ve huzur ortamı sağlanabilir diye düşünüyorum.

Analitik Bakış: Bu ne şekilde gerçekleşebilir?

İSLAM KONFERANSI ÖRGÜTÜ ÇERÇEVESİNDE BİR GÜVENLİK GÜCÜ AFGANİSTAN’DA KONUŞLANDIRILMALI

İslam Konferansı Örgütü çerçevesinde bir güvenlik gücü adı altında İslam ülkelerinin silahlı kuvvetlerinden oluşturulan bir yapı Afganistan’da konuşlandırılabilirse ben bugünkü durumdan çok daha iyi şartların gelişeceğine inanıyorum. En azından şiddetin dozunun azalacağını ve bir diyalog ortamının bu şekilde yaratılabileceğini düşünüyorum. Ayrıca sadece barış gücü açısından bakmamak lâzım. İslam Konferansı Örgütü, örgüte üye ülkelerin oluşturacağı bir fonla Afganistan’daki kalkınmayı ve yeniden yapılandırılmasını sağlamaya yönelik birtakım projeler hayata geçirebilirler. NATO’nun İslam Konferansı Örgütü ile çok yakın temaslar içerisinde bulunması, ortak projeler geliştirmesi ve Afgan halkının acil ihtiyaçlarının, eğitim, istihdam, sağlık ve güvenlik gibi konularda problemlerin giderilmesine yönelik çalışmalar yapması gerektiğini ve etkin bir biçimde İslam Konferansı Örgütü’nün Afganistan ve Pakistan’da rol oynaması gerektiğine inanıyorum.

Analitik Bakış: Çok teşekkür ederiz.

GASAM Başkanı Ali Şahin: Ben teşekkür ederim.

Ali Şahin Kimdir?

1970 yılında Gaziantep’in Nizip ilçesinde doğdu. Karaçi Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölümü’nde Lisans ve Yüksek Lisans eğitimi aldı. 1997 yılında Gaziantep Milletvekili Doç. Dr. Kahraman Emmioğlu’nun danışmanlığını yaptı.

Fiziksel Engelliler Vakfı (FEV) ve bağlı şirketlerinde Dış İlişkiler Koordinatörlüğü ve Genel Müdürlük görevlerinde bulundu. 2005 yılından bu yana Fiziksel Engelliler Vakfı Genel Müdürlüğü’nü yürütmekte. Ayrıca Şahin kurucusu olduğu Güney Asya Stratejik Araştırmalar Merkezi (GASAM)’nin Başkanlığını yürütmekte. İngilizce, Urduca ve Arapça bilmektedir.

Kaynak: analitikbakis.com