Maaş pazarlığını nasıl yapmalısınız?

İtiraf edelim, çoğumuz maaş pazarlığında iyi değilizdir. Kabul, bu bir yetenek ancak yine de bazı ipuçları iş görüşmesinde veya zam talep ederken işinize yarayabilir.

Türkiye’nin en ünlü televizyoncularından biri, her transferde yeni bir ekip kurarken insan seçimini nasıl yaptığı yönündeki bir soruya “İlk şartım benimle para pazarlığı yapılmaması” diye cevap vermişti... Gerekçesi ise yetenekli ve hevesli muhabirin hak ettiği ücretin zaten kendisi tarafından takdir edileceği idi.

Bu ünlü televizyoncunun bahsettiği durumlar artık pek az yaşanıyor. İnsan kaynakları uzmanları, adaya hak ettiği ücreti vermeye kendiliğinden gönüllü şirketlerin neslinin bir süre önce tükendiğine dikkat çekiyor ve maaş pazarlığı yapmanın adayın avantajına olacağını vurguluyor. Ayrıca ücret konusundaki taleplerini etkili ve doğru bir dille ifade etmeyen adayın pek de profesyonel bir izlenim vermeyeceğini ileri sürüyor.

Maaş tek başına kazanç değildir

Uzmanlar böyle söylüyor ancak pazarlık etme konusunda deneyimli ve yetenekli olan mutlu azınlığın dışında kalan geniş bir kesim için ücret pazarlığı, iş görüşmelerinin en sıkıntı verici anlarını oluşturuyor. Görüşme esnasında veya başvuru formu doldururken en çok tereddüt edilen veya boş bırakılan bölüm ‘talep edilen ücret’ başlıklı kısımdır. Şirketin verebileceğinden daha az bir maaş isteyip ve daha çok para kazanma fırsatını kaçırma, çok yüksek bir maaş talep edildiği için iyi bir işi kaçırma veya çok ilgisiz bir rakam söyleme korkusu birbirine karışır.

Uzmanlardan tavsiyeler

Ancak pazarlık konusunda dünyanın en yetenekli insanı olmasanız da yapabilecekleriniz var. İşin uzmanları bir iş görüşmesinde maaş konusunun kimin tarafından gündeme getirilmesi gerektiğinden alacağınız ücreti nasıl maksimize edeceğinize kadar bir dizi konuda öneri bulunuyor...

• Size teklif edilen ücreti hiç karşı çıkmadan hemen kabul etmek zorunda olmamalısınız. Maaş konusunu tartışmaktan çekinmeyin.
• Uzmanlara göre eğer bir ücret belirtmek zorundaysanız, genellikle eski maaşınızdan yüzde 10 fazlası ile başlayabilirsiniz.
• Kesin bir rakam söylemeniz gerekirse veya her ihtimalde, iş görüşmesinden önce aynı sektörde başvurduğunuz pozisyon veya benzer pozisyonlar ile ilgili en güncel ücret bilgilerine sahip olmak için bir araştırma yapmanızda fayda var.
• Aylık olarak elinize geçen net maaşın yanı sıra brüt maaş, ikramiye, sigorta, alacağınız zam, kariyer olanakları, tatiller, edinebileceğiniz bilgi ve beceriler, özlük haklarınızı da kazancınızın bir parçası olarak düşünmelisiniz.
• Pazarlığa başlamadan önce; görüştüğünüz şirketin size önerebileceği toplam paketin en yüksek ve en düşük değerlerini öğrenmeye çalışmak en etkili yöntem.
• Yılda bir veya iki kez yapılan ücret araştırmalarını incelemenin size büyük yardımı dokunabilir.
• Pazarlık yapacağınız şirketin önem verdiği konuları veya aday olduğunuz pozisyonla ilgili kritik özellikleri tespit etmeye çalışın. Bunu iş görüşmesinde söz maaş konusuna gelinceye kadar öğrenebilirsiniz. Bu pozisyona bir an evvel bir atama ihtiyacı duyulması gibi özel durumlar, size vermeye hazırlandıkları maaşı belirlenen skalaların ötesine taşır.
• Pazarlık doğası gereği karşılıklı taviz verilerek noktalanır. İstediğiniz rakam üzerinde aşırı ısrardan kaçmalısınız. Size sunulan artılar karşılığında siz de küçük indirimlere yanaşabilirsiniz.
• Karşınızdaki kişi bir an önce bu maaş diyalogunu bitirme yönünde sinyallerle sizi yıldırmaya çalışabilir, sükunetinizi muhafaza edin. Maaş pazarlığı aynı zamanda kişiliğinizin en çok deşifre olduğu anlardır. Sizi en çok bu andaki tavırlarınızla hatırlayacaklardır.
• Her iki tarafın da sonuçtan memnun olmasını istediğinizi belli edin.
• Kaçınmanız gereken bir başka şey de almakta olduğunuz maaşla ilgili yalan söylememek. Kimin, nereden işin doğrusunu öğrenebileceğini asla bilemezsiniz.

Kaçınılması gereken hatalar

• Maaş pazarlığına çok çabuk başlamak
• Karşı tarafı görüşmeyi bitirmekle tehdit etmek
• Sadece maaş konusunda pazarlık etmek
• Eğitim düzeyinizin daha yüksek bir başlangıç maaşını garantileyeceğinizi düşünmek
• Büyük bir indirimi itirazsız kabul etmek
• Maaş konusunu gereğinden fazla uzatmak
• Görüşmenin sonunda maaş talebinizi yineleyip altını çizmek.

İyi bir sonuç için ipuçları

• Hedefinizi yüksek tutun ama gerçekçi olun
• İsteklerinizi açıkça belirtin
• Karşınızdaki kişinin bir adım atmasına siz de bir adımla karşılık verin
• Karşınızdaki kişinin isteklerini tahmin edin
• Birkaç seçenek oluşturun
• Nesnel kriterlere odaklanın
• Mutlaka hazırlık yapın