Sanayi şirketleri teşvikle toparlandı

Yılın ilk çeyreğinde yerle bir olan sanayi şirketleri, vergi indirimleri ve kurdaki düşüşün etkisiyle ikinci çeyrekte kısmen de olsa soluk aldı. Özellikle beyaz eşya ve otomotiv sektörlerinde satışlar artarken, bunların etkisiyle hammadde üreticileri de toparlandı.

Türkiye ekonomisinin yüzde 13,6 ile tarihinin en büyük küçülmelerinden birini yaşadığı yılın ilk çeyreğinde, iç ve dış talepteki keskin düşüş ve kurlardaki artışın etkisiyle yerle bir olan sanayi sektörü, ikinci çeyrekte kısmen de olsa kıpırdadı. Hükümetin Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) ve Katma Değer Vergisi (KDV) oranlarında yaptığı indirimlerin yanı sıra, yurtdışı piyasalardaki çöküşün durması İstanbul Menkul Kıymetler Borsası'ndaki (İMKB) sanayi şirketlerinin ikinci çeyrek bilançolarına yansıdı. Özellikle beyaz eşya, otomotiv ve demir çelik sektörü şirketlerinin vergi indirimlerinin etkisiyle nefes aldığı gözlenirken, kurda ikinci çeyrekte yaşanan düşüş ve ürün fiyatlarındaki artış da toparlanmada etkili oldu.

Günlük ciro 390 milyon TL

55 sanayi şirketinin yılın ilk çeyreğinde 30 milyar 743 milyon lira olan satış geliri, yılın ikinci çeyreğinde yüzde 15,6 oranında artarak 35 milyar 554 milyon liraya yükseldi. Söz konusu şirketlerin ilk çeyrekte günlük ortalama 341.6 milyon lira olan cirosu, ikinci çeyrekte 390.7 milyon liraya yükseldi. Zarar eden şirket sayısı 26'dan 14'e gerilerken, kâr eden şirket sayısı ise 29'dan 41'e çıktı. İlk çeyrekte zarar eden 18 şirket, ikinci çeyrekte ise kâra geçti. İlk çeyrekte 824.9 milyon lira olan zarar tutarı, ikinci çeyrekte 174.4 milyon liraya gerilerken, kâr toplamı ise 1.6 milyar liradan 3.4 milyar liraya sıçradı. Şirketlerin kârlılığındaki artışta, yılın ikinci çeyreğinde dolarda yaşanan yaklaşık yüzde 10'luk düşüş de etkili oldu. Kurdaki gerilemenin etkisiyle açık pozisyon taşıyan şirketler, ilk çeyreğin aksine, ikinci çeyrekte kur farkı geliri yazdı. İlk çeyrekte doların yüzde 10 oranında değer kazanması, şirketlerin yüklü miktarda kur farkı gideri nedeniyle zarar etmesine neden olmuştu.

Beyaz eşyada toparlanma

Hükümetin KDV ve ÖTV oranlarında gerçekleştirdiği indirimlerin olumlu etkisi, özellikle beyaz eşya ve otomotiv şirketlerinin bilançolarında kendini gösterdi. Arçelik ikinci çeyrekte cirosunu yüzde 31,5 oranında artırarak 1 milyar 734 milyon liraya tışırken, net kârını da ilk çeyreğe göre yüzde 282 artırarak 204 milyon 185 bin liraya taşıdı. Vestel Elektronik'in cirosunda ilk çeyreğe göre yüzde 23,6 oranında artış yaşanırken, şirket ikinci çeyrekte 110.1 milyon lira kâr elde etti. Vestel, ilk çeyrekte 108 milyon lira zarar etmişti. Vestel Beyaz Eşya'nın cirosu da ilk çeyreğe göre yüzde 72 oranında artarken, şirketin kârı ise yüzde 217 yükseldi.

Otomotivciler de gaza bastı

Yılın ilk çeyreğinde, talepteki düşüş ve kurdaki artıştan payını fazlasıyla azalan otomotiv şirketleri, ikinci çeyrekte toparlandı. Tofaş, ilk çeyrekte 872.4 milyon lira olan cirosunu, ikinci çeyrekte yüzde 69,5 oranında artırarak 1 milyar 478 milyon liraya çıkarırken, net kârını da ilk çeyreğe göre yüzde 105 oranında artırarak 67.6 milyon liraya çıkardı. Ford Otosan satış gelirini yüzde 68,5 oranında artırarak 1.4 milyar liraya taşırken, net kârı da yüzde 172 artırdı. Doğuş Otomotiv de ilk çeyreğe göre satışlarını yüzde 50 artırdı. İlk çeyrekte 16.8 milyon lira zarar eden şirket, ikinci çeyrekte 36.9 milyon lira kâra geçti. Hükümet 15 Mart-15 Haziran arasında uygulanan birinci teşvik paketinde ÖTV oranlarını otomotivde yüzde 37'den 18'e, beyaz eşyada ise yüzde 6,7'den sıfıra çekmişti. Birinci teşvik paketinde KDV oranları da bilgisayar ve beyaz eşyada yüzde 18'den 8'e düşürüldü. 30 Eylül'de sona erecek ikinci teşvik paketinde ise ÖTV'nin otomotivde yüzde 27, beyaz eşyada ise yüzde 2 olarak uygulanması kararlaştırıldı.

Erdemir'in zararı azaldı

Küresel krizden en fazla darbe yiyen şirketlerden olan ve geçen yılın son çeyreğinde 1.2 milyar lira ile rekor zarar açıklayan Erdemir'in, bu yılın ilk çeyreğinde 137 milyon lira olan zararı, ikinci çeyrekte 42.5 milyon liraya indi. Şirketin satış geliri ise ilk çeyreğe göre yüzde 16,4 oranında arttı. Satış geliri ilk çeyreğe göre yüzde 31,7 oranında artarak 4.5 milyar lirayı aşan Tüpraş, ikinci çeyrekte 369 milyon lira kâr elde etti. Şirket ilk çeyreği 37 milyon lira zararla tamamlamıştı. Petrol Ofisi'nin de satış geliri ilk çeyreğe göre yüzde 17 oranında artarken, şirket ikinci çeyrekte 176.7 milyon lira kâr elde etti. Petrol Ofisi ilk çeyrekte 32.2 milyon lira zarar etmişti. Petkim satış gelirini yüzde 38 oranında artırdığı yılın ikinci çeyreğinde, kârını ise yüzde 134 yükseltti.

55 SANAYİ ŞİRKETİNİN KARNESİ
* Toplam satış geliri, ilk çeyreğe göre yüzde 15,6 artarak 35 milyar lirayı aştı.
* Günlük ortalama ciro 341.6 milyon liradan 390.7 milyon liraya çıktı.
* Kâr eden şirket sayısı 29'dan 41'e çıktı.
* Zarar eden şirket sayısı 26'dan 14'e geriledi.
* İlk çeyrekte zarar eden 18 şirket, ikinci çeyrekte kâra geçti.
* İlk çeyrekte 825 milyon lira olan zarar, 174 milyon liraya indi.
* Kâr toplamı ise 1.6 milyar liradan 3.4 milyar liraya sıçradı.

Sanayi şirketleri teşvikle toparlandı

2009 yılının ilk üç ayında ekonomik krizden ağır darbe alan sanayi şirketleri, vergi indirimleri ve kurdaki düşüşün etkisiyle yılın ikinci çeyreğinde soluk aldı.