Washington neden Suriye'ye yöneldi?

Leyla Ebumellal / TIMETURK

Amerika'nın özellikle Hariri suikastından sonra sürekli üstüne gittiği Suriye ile şu sıralar arayı yumuşatma girişimleri dikkat çekiyor. Amerika'nın bu atılımı Suriyeliler tarafından memnuniyetle karşılandığı gibi Suriye'nin en önemli müttefiklerinden sayılan İran çevrelerinde de hoş görülüyor. Ancak bu yakınlaşma beraberinde hedefin gerçekte ne olduğu sorularını da beraberinde getiriyor.

Amerika'nın Suriye'ye yönelik hareketliliği ardında bu hareketliliğin nedeni hakkında birçok soru getiriyor. Acaba konu, Orta Doğu Özel Elçisi George Mitchell'in dosyasını taşıdığı Suriye yolunda barış süreciyle mi yoksa Amerika'nın Irak'tan çekilmesiyle beraber Amerikalı heyette yüksek rütbeli askeri yetkililerin Şam'ı ziyaret etmeleriyle mi ilgili?

Geçen Çarşamba günü Şam'ı ziyaret eden Amerika siyasi ve güvenlik heyetine Orta Doğu özel elçisinin yardımcısı Frederick Hoff ve merkez komutanlığından general Michael Mueller başkanlık etti.

Suriye basınının karartmasına karşın Batı basını bu ziyaretle iki taraf arasında bölge meselelerinde yardımlaşma üzerine konuşmanın sürdürülmesinin hedeflendiğinden bahsetti.

Suriye'nin memnuniyeti

Suriyeliler Amerika ile diyaloğun tekrar başlamasından memnuniyetlerini gizlemedi. Bunu bölgedeki tüm meseleler üzerine siyasetleri için bir zafer olarak nitelendirdi.

Suriye'de halk meclisi üyesi Halid El-Abud Amerika'nın hareketliliğinin yıllarca köşeye itilmeye ve üzerinden atlanmasına çalışıldıktan sonra Suriye'yi bölge meselelerinde ana eklem yaptığını belirtti.

El-Abud El-Cezire'ye yaptığı konuşmada Amerikalıların Irak düğümünün çözülmesine ve kuvvetlerini Irak'tan en az masrafla çekmeye ihtiyaç duyduğunu söyleyerek Obama yönetiminin bu çözümde Şam'ı önemli bir kısım olarak gördüğünü, bu nedenle de güvenlik ve siyasi açılardan Suriye ile görüşmeye itildiğine işaret etti.

El-Abud Suriye'nin bu rolü üstlenmeye rağbeti olduğunu gizlemeyerek sonuçta bunun Iraklıların menfaatine olacağını vurguladı. Ayrıca Amerikalıların da bu noktanın farkında olduklarını ve çekilme eylemi esnasında güçlerinin güvenliğini sağlamak için bu fırsatı değerlendirmek istediğini açıkladı.

El-Abud Suriye'nin şartları yerine getirilmeyen bir barış sürecine girmeyi kabul etmeyeceğini ekleyerek geçen yıl Türkiye'nin dolaylı olarak aracılığını yaptığı müzakerelerin faydalı olduğunun ispatlandığını, Suriyelilerin daha fazla bağlı kalmasını sağlayan bu müzakerelerin İsraillileri Amerikanın genel gözetimine karşın paniklettiğini söyledi.

İran yakınlaşmayı hoş görüyor

Öte yandan stratejik analistler dosyaların birbirleriyle içiçe ve karmaşık olduğunu bu nedenle de birbirlerinden ayrılmasının mümkün olmadığını belirtiyor.

Dr. Nebil El-Seman Suriye'nin barış sürecinde Amerika'nın gözetimini istediğini ancak aynı zamanda diğer tarafın yokluğu nedeniyle bu alanda ilerlemenin oldukça yavaş gerçekleştiğinin farkında olduğuna işaret etti. Dr. El-Seman, Amerikalıların da bunun karşılığında acılarının bulunduğunu Şam'ın bu acıları hafifletebileceğini bu şekilde de hem Irak'a hem de bölgeye hizmet etmiş olacağını belirtti.

Stratejik araştırmalar merkezinde bir araştırmacı olan Mazin Ali ise ikili ilişkiler dosyasının tüm dosyaların önünde geldiğini söyledi.

Mazin Ali, Washington Suriye'yi cezalandıran kanunlara bağlı kaldığı ve teröre sponsorluk eden ülkeler içinde saydığı sürece barış sürecinde ilerlemeden ya da Suriye'nin Amerika'nın Irak'tan çekilmesini desteklemesinden bahsetmenin mümkün olamayacağına dikkat çekti.

Ali diğer taraftan Washington ile ilişkilerin gelişmesinin, Suriye'nin başta İran olmak üzere müttefik olduğu diğer ülkelerle ilişkilerine malolacağını reddederek bunun bağımsız bir konu olduğunu, Suriye'nin beraber siyasi kazançlar ettiği müttefiklerinden ve arkadaşlarından vazgeçmesinin menfaatine olmayacağını ifade etti.

Şam'da yaşayan İranlı gazeteci İsam El-Hilali ise İranlıların yayılanın aksine Batı'nın Şam yönündeki stratejik hareketliliğini desteklediğini Şam ile havaların yumuşamasının, İran'ın Batı ile çatışmasında siyasi bir kazanç etmiş sayılacağı basit prensibine dayanılarak İran'da olumlu karşılandığını dile getirdi.

Washington neden Suriye'ye yöneldi?

ABD'nin Obama yönetiminde uyguladığı yeni Ortadoğu siyasetinde Suriye'ye yönelik olumlu adımları bir yandan olumlu karşılanırken diğer yandan kafalarda soru işareti bırakıyor.