Kotil: Krizi avantaja çevirdik

Türk Hava Yolları (THY) Genel Müdürü Temel Kotil, THY'nin 2003 yılından beri her yıl yaklaşık yüzde 10 kar marjını yakaladığını, bunu son 6 yıldan beri giderleri, gereksiz harcamaları azaltmayla sağladıklarını söyledi.

Kotil, AA muhabirine yaptığı açıklamada, 2008'in sonuçlarının kriz yılı olmasına rağmen iyi olduğunu belirterek, ''Bir zamanlar isminden pek bahsedilmeyen bir şirket, geçen yıl performans olarak dünyada dördüncü firma oldu. 2009 yılı da oldukça iyi gidiyor'' dedi.

THY olarak en büyük zorluğu 2006 yılında yaşadıklarını, o yıl dünyada kriz olmadığı gibi havacılık sektörünün de en iyi dönemlerinden birisi olduğunu ifade eden Kotil, ''O yıllarda normalin çok üzerinde kapasite artışına gittik. Herkes yüzde 5 büyürken, biz yüzde 24 büyüdük. 78 noktaya uçarken buna 4 aylık periyotta, 24 yurt dışı uçuş noktası ekledik. Yıl sonuna kadar da 118'e çıktık. Bu muazzam bir açılımdı. Çok zor bir işti. Bunun dışında o yıl özel şirket olduk. Kurumsal yapılaşmaya geçtik. Reklam bütçesini 5 milyon dolardan, 15 milyon dolara çıkarttık. Bu nedenle zor bir yıl oldu'' diye konuştu.

O yıl önemli bir atılım yaptıklarını, bu nedenle çok çalışılması ve çok mal satılması gerektiğini dile getiren Kotil, ''THY, 1999 yılında da önemli bir atılım yapmış ve 26 uçak siparişi birden vermişti. Ancak o dönem başarısız olunmuş ve 100 milyon dolar zararla kapatılmıştı. 1999 yılındaki başarısız denemeden sonra, 2006 yılındaki atılımdan önce korktuk. Üstelik 2006'da daha rekabetçi bir ortam vardı. Ama bütün bu zorluklara rağmen bu yılı karla kapattık'' diye konuştu.

Geçmiş yıllarda yaşadıkları zorlu yılları atlatabilmek için birkaç yıldan bu yana pazarlama ve merkez ünitelerinin adeta günde 25 saat çalıştıklarını dile getiren Kotil, bu nedenle içinde bulunulan ekonomik krizden etkilenmediklerini söyledi.

Kotil, 2006'dan sonra bu yıl dış hatlarda yüzde 28, iç hatlarda ise yüzde 5 büyüdüklerini, bunun da ortalama yüzde 24'lere geldiğini anlatarak, 2006'daki zor yılların ardından ilk kez bu kadar büyüdüklerini kaydetti.

-2003 YILINDAN BERİ HER YIL YÜZDE 10 KAR MARJI VAR-

THY'nin, 2003 yılından beri her yıl yaklaşık yüzde 10 kar marjını yakaladığını vurgulayan Kotil, şunları söyledi:

''Bunu son 6 yıldan beri giderlerimizi, gereksiz harcamaları azaltmayla sağladık. Kriz yılında, binden fazla kişiyi işe aldık. Dünyadaki hava yolu şirketlerinde ciddi şekilde kapasite azaltımı, eleman çıkartımı yapılıyor. Biz ise 800'den fazla kabin personeli, 200'den fazla pilot aldık. Ayrıca Teknik A.Ş. de, 200'den fazla teknisyen aldı. 2003 yılında pilot sayımız 640 iken, bu sayı bu yıl bin 600 oldu. Asıl ciddi eleman alımı 2005'den itibaren başladı. Bunların birçoğunu kendi uçuş okulumuzda eğitiyoruz.

Kriz döneminde yapılması gereken, verimli olmak, çalışan başına ve uçuş başına yolcu sayısını artırmak, uçukları daha fazla uçurmaktır. Biz de bunları yaptık. Bir günde uçaklarımız ortalama 13 saat havada kalıyor. Uçak daha fazla havada kalınca maliyeti azalıyor.''

Temel Kotil, krizde başarılı olunmak isteniyorsa kalitenin artırılması gerektiğini vurgulayarak, ''Bunu yapamayan ABD ve Avrupa'daki hava yolları, şu an yerlerde sürünüyor. Bizim şu anda 132 uçağımız var. Biz ne olursa olsun yolcudan tasarruf etmemeyi öğrendik. 2004'de bunu denedik. Ama uygun olmadığını görünce kısa sürede vazgeçtik. Fiyatta rekabet yaptık. Ancak hiçbir ürün tek başına, fiyat rekabetiyle kazanamaz. Ucuzluk ve kalite, iki ayak oluşturur. Kalite olmazsa olmaz. Biz buna üçüncüyü ekledik. Marka algısını oluşturduk'' diye konuştu.

-YURT DIŞINDA 38 MİLYON DOLAR REKLAM BÜTÇESİ VAR-

Yurt dışında bugün 38 milyon dolar reklam bütçeleri bulunduğunu, dünyanın bütün büyük televizyonlarında reklamlarının yayınlandığını belirten Kotil, ''Rekabet etmek istiyorsanız ucuz ve kaliteli yapacaksınız. Sonra da bütün dünyaya kaliteli olduğunuzu anlatacaksınız. Biz dünyaya diyoruz ki 'bir defacık olsun bizimle uçun'. Bir defa bizimle uçan da bir daha bırakmıyor'' dedi.

Bütçelerini her yıl olduğu gibi geçen yıl da ekim, kasım ayları gibi yaptıklarını bildiren Kotil, şöyle devam etti:

''Daha sonra dünya ekonomik krize girmesine rağmen bütçemizi revize etmedik ve hedeflerimizden gram geriye gitmedik. Yılın yarısını artık geçtik. Filomuzu yüzde 24 artırdık. Şimdi diyoruz ki, keşke daha çok uçağımız olsa. Bu yıla korkarak girmemiştik. Ama keşke bir kat daha cesur girseydik. Çünkü bu yıl fırsatlar içeriyor. Biz üçlü saç ayağıyla bu işi götürüyoruz. 2009 bizim için iyi geçiyor. İnşallah gelecek yıl da iyi geçecek. Bu görüldüğü için yönetim kurulumuz, 19 büyük uçak siparişi verdi. Bunlar 2010 ve 2011 yılında giriş yapacak. Bu nedenle 2013 yılında ekstra, 2 milyar dolar ciro üretilmesi gerekiyor. Geçen yılı 4,7 milyar dolar ciro ile kapamıştık. Bu yıl inşallah 5 milyar doları geçeriz. Bunu krizi avantaja çevirerek sağladık.''

-İSTANBUL'A 50 MİLYON YOLCU KAPASİTELİ YENİ BİR HAVA ALANI PROJESİ-

Ulaştırma Bakanı Binali Yıldırım'ın Türkiye için 2023 yılına kadar 50 milyon yolcu taşıyan yeni bir hava alanından bahsettiğini ifade eden Kotil, ''Şu anda İstanbul ve Antalya hava alanları 20 milyon civarında yolcu taşıyor. Bunların 50 milyon taşıma kapasitesi yok. Yani bir hava alanı gündeme gelecektir. 50 milyon yolcu ufukta göründüyse, bunun önemli bir kısmını biz taşıyacağız demektir. Bizim dünyada büyük hava yolu olma vizyonu ve hedefimiz var'' dedi.

Bakan Yıldırım'ın ayrıca 2023'e kadar Türkiye'nin uçak bakımından 8 milyar dolar gelir elde etme hedefi koyduğunu belirten Kotil, şunları kaydetti:

''Bu şu anda 1 milyar doların biraz altında. Bu hedeften heyecan duyuyorum. Çünkü uçak bakımında teknisyenin 1 saatlik çalışması, 65 dolardır. Bir uçak bakıma girip çıktığı zaman 1 milyon dolar, motor bakıma girdiği zaman 2.5 milyon dolar masraf yapılır. Dolayısıyla katma değeri çok yüksek bir sektör. 8 milyar doların 6 milyar doları, Türkiye'de kalacak, Türkiye'de on binlerce teknisyen yetişecektir. Aynı zamanda Teknik A.Ş., yabancı bir ortakla uçak ve motor bakım merkezi kuruyor. Kasım ayında devreye girecek.''

Temel Kotil, İstanbul'un havacılık sektöründe konum olarak batı ve doğunun tam merkezinde yer aldığını vurgulayarak, ''İstanbul doğu-batı ayrımında bir köprüdür. Diğer ülkelerden, çok büyük uçukların dışındakiler Orta Doğu ve Orta Asya pazarına ulaşamıyor. Maliyet açısından biz bir uçakla 4 sefer yapana kadar, rakibimiz olan Körfez, Arta Asya veya Avrupa'daki bazı hava yolları, ancak bir sefer yapabiliyor. Çünkü onların maliyetleri uzun uçuşlardan dolayı artıyor. Bundan dolayı Avrupa'ya çok kolay açılabiliyoruz. Bu da İstanbul'un bize verdiği bir avantaj'' dedi.

-''50 MİLYON YOLCU İSTANBUL'U DÜNYA MERKEZİ YAPAR''-

Yapılacak 50 milyon yolcu kapasiteli hava alanının, İstanbul'u dünya havacılık sektöründe merkez yapacağını ifade eden Kotil, ''Dünya havacılığındaki payımız yüzde yarımdan yüzde 1'e geldi. Hedefimiz bunu 2023'de yüzde 5'e çıkarmak. Bu bize zor gelmiyor. Bunu başaracağımıza inanıyorum. Bunu adım adım ilerleyerek başaracağız. Avrupa havacılık sektöründeki payımız yüzde 4'den yüzde 8'e çıktı. Yıl sonunda bu yüzde 10 olacak. Ama rakiplerimiz yüzde 20'nin üzerinde. Bu yerlere ulaşacağımıza inanıyorum'' diye konuştu.

THY'nin giderlerinin yüzde 44'ünün TL üzerinden olduğunu, dolayısıyla bu paranın Türkiye'de kaldığını belirten Kotil, ''Yüzde 10 karımızı da eklersek, yüzde 54'lere ulaşıyor. Gelirimizin yüzde 65'i yurt dışındaki bilet satışlarımızdan, yüzde 40'ı da Avrupa'dan geliyor'' dedi.

Kotil, dünya havacılık sektörünün büyüklüğünün 425 milyar dolar olduğunu, buna yan sektörlerin de eklenmesi halinde 1 trilyon dolara geldiğini kaydederek, şöyle dedi:

''Bu paradan Türkiye, yüzde 1 civarında pay alıyor. Bunun yüzde 5'i gelmesi gerekiyor, gelebilir de. Dünyadaki bu pastanın büyük bölümünü Amerikalılar, sonra da Avrupalılar alıyor. Ama sektörün gelişmesi için Türkiye'de alt yapı çok müsait. Havacılık artık batıdan doğuya kayıyor. Batıdaki firmalar, artık kaliteli hizmet veremiyorlar. Bizim gelişmemizin dönemi geldi. Konum, insan kaynağı, yaklaşım ve üniversitelerdeki eğitim ideal. İleri ki yıllarda sektörde iyi yerlere geleceğimize inanıyorum.''

Kotil: Krizi avantaja çevirdik

THY Genel Müdürü Temel Kotil, 2003 yılından beri her yıl yaklaşık yüzde 10 kar marjını yakaladığını söyledi.