İşkencenin mimarları milyoner oldu
CIA'nın "sert" terör sorgularının mimarı olan Amerikalı iki psikolog, 11 Eylül saldırılarının ardından kısa sürede milyonlarca dolar kazandı. Ancak şimdi başları belada...
17 Yıl Önce Güncellendi
2009-08-13 15:53:00
ABD Başkanı Barack Obama, selefi George W. Bush tarafından 11 Eylül sonrasında başlatılan tartışmalı terörle mücadele programına 7 ay önce son vermişti. Amerikan Merkezi Haberalma Teşkilatı'nın (CIA) yürüttüğü programda, yabancı terör zanlılarına işkence edilerek istihbarat toplanıyordu.
Programın iki kilit ismi ise çoktan milyoner oldu. New York Times Gazetesi, "su işkencesi" (waterborading) gibi işkence yöntemlerini, ABD tarihinin en önemli terörle mücadele programına sokan iki psikoloğun şimdi yargılanmaktan korktuğunu yazdı.
Sorgu deneyimleri sıfırdı
Jim Mitchell (58) ve Bruce Jessen (60), Amerikan Hava Kuvvetleri'nden emekli olan iki psikologdu. Emekliliklerinde yeni iş fırsatları ararken, 2001'de hiç ummadıkları yağlı bir müşteriyle temasa geçtiler: CIA.
Aslında ne Mitchell, ne de Jessen, daha önce gerçek bir CIA sorgusuna katılmıştı. Terör uzmanı da değillerdi. Buna karşın, ordu kökenli olmaları ve psikoloji "uzmanlıkları", 11 Eylül ertesinde CIA tarafından apar topar işe alınmaları için yeterli oldu.
Dr. Jessen, Kore Savaşı'nda ABD'nin, askerlerin esir düşme ihtimaline karşı geliştirdiği SERE adlı eğitim programı konusunda uzmandı. Dr. Mitchell ise bir teorisyendi. 1960'larda ortaya atılan "öğrenilmiş çaresizlik" kuramıyla ilgileniyordu. Mitchell, dostu ve meslektaşı Jessen ile birlikte ilk sorgu talimatnamesini 2002'de hazırladı. Önerilen yöntemler arasında, tokat atma, uykusuz bırakma, uzun süre ayakta tutma, duvara çarpma ve su tahtası da vardı.
El Kaide'nin 3 numarasını o sorguladı
Dr Mitchell, 2002 martında Tayland'a gidip, El Kaide'nin üç numarası diye tanıtılan Ebu Zübeyde'nin gizli sorgusuna şahsen katıldı. Zübeyde'nin soğukta çırılçıplak soyulup yüksek sesli rock müzikle uykusuz bırakılmasını emreden oydu. Sonraki iki haftada Zübeyde bir kutuya tıkılıp duvara çarpıldı ve 83 kez su işkencesine yatırıldı. İşkence, ancak iki psikolog "Tamam, tüm itirafları aldık" deyince sona erdi.
Çoğu uzman, böyle durumlarda zanlının gerçekleri değil, sorgucuların istediklerini söylediğini vurguluyor. CIA de onca "itirafa" rağmen Ebu Zübeyde'yi resmen suçlamadı; ama "sert" sorguyu en az 27 zanlıda daha kullandı. Bu arada iki psikoloğa her gün 1000-2000 dolar ödeniyordu.
New York Times, iki işkenceci doktorun şimdilerde mahkeme önüne çıkarılmaktan korktuğunu yazdı.
Kaynak: Hürriyet
Haber Ara