Merkez Bankası Vakfı'na 3 milyar TL'lik rekor ceza

Gelirler kontrolörleri, 2002–2003 yıllarına ait 1 milyar 881 milyon liralık vergi kaçağı tespit ettiği vakfın 2004–2007 yıllarına ait hesaplarıyla ilgili incelemesini tamamladı.

1,5 milyar TL'si vergi aslı olmak üzere cezası ile birlikte toplam 3 milyar TL'ye bir fatura çıkarıldı.

Vergi Dairesi Başkanlığı'ndan edinilen bilgilere göre kontrolörlerin kestiği ceza Kızılbey Vergi Dairesi tarafından vakfa tebliğ edildi. Merkez Bankası personeline sağlık hizmetleri sunmak ve ikinci bir emekli aylığı bağlamak üzere 1988 yılında kurulan vakfın geliri milyar dolarlarla ifade ediliyor. Maliye Bakanlığı tarafından ticarî kazanç elde eden bir fon işletmesi haline dönüştüğü tespit edilen vakfın, yıllardır Kurumlar Vergisi'nden muaf olduğu iddiasıyla gelir beyan etmediği ortaya çıkmıştı. Vakfın, 2002 ile 2007 arasındaki dönemlere ait toplamda 5 milyar liraya yaklaşan cezaların tümü için uzlaşma talep edeceği belirtiliyor.

Gelirler kontrolörlerinin incelemesinde söz konusu vakfın ticari kazanç elde eden bir fon işletmesi haline dönüştüğü ve vergi ödemesi gerektiği tespiti yapıldı. Vakfın sigorta şirketi gibi bireysel emeklilik sistemi hizmeti verdiği sonucuna ulaşıldı. Denetim programı kapsamında vakıf ve dernekleri büyüteç altında tuttuklarını aktaran üst düzey bir yetkili, vakıfların ticari faaliyette bulunmaları halinde ticari işletme olarak değerlendirildiklerini kaydetti.

Merkez Bankası (MB) Mensupları Sosyal Güvenlik ve Yardımlaşma Sandığı Vakfı, elde ettiği gelir ile Türkiye'nin en büyük finansal kuruluşlarından biri konumunda. Merkez Bankası'ndan emekli olanlara Emekli Sandığı'ndan aldıkları emekli maaşı haricinde vakıftan da emekli maaşı ödeniyor. Merkez Bankası'nın yüzde 54,7 hissesi Hazine'ye ait bulunurken vakfın sermaye büyüklüğü 6 milyar TL civarında. Vakfın üyelerinin ortalama olarak 400-500 bin TL'lik birikimi bulunuyor. Bazı isimlerde bu rakam 1,5 milyon TL'ye kadar çıkıyor. Vakıf üzerinden alınan en düşük emekli maaşı bin 600 lira. Bu rakam üst düzey isimlerde 30 bin Türk Lirası'nı aşabiliyor. Maliye Bakanlığı gelirler kontrolörlerinin vergi incelemelerinde Merkez Bankası Vakfı'nda 2002 ve 2003 yıllarına ilişkin 1 milyar 881 milyon liralık gelir kaçağı bulunmuştu. Kontrolörce, yardım sandığı şeklinde kurulan vakfın 2002 ve 2003 yılı hesaplarına ilişkin düzenledikleri raporda 362 milyon 194 bin 377 lira vergi tahakkuk ettirdi. Vakfa vergi kaçırdığı için de ayrıca 362 milyon 195 bin 807 lira ceza uygulandı. Vakfa ilişkin vergi işlemi Gelir İdaresi Başkanlığı'nın faaliyet raporundaki sektör incelemeleri içerisinde yer almıştı.

EMEKLİ MAAŞI ALANLAR 4 BİNİ GEÇTİ

T.C. Merkez Bankası Mensupları Sosyal Güvenlik ve Yardımlaşma Sandığı Vakfı, Merkez Bankası mensupları tarafından 27 Kasım 1987 tarihinde kuruldu. Merkez Bankası mensupları adına o zamanki Başkan Dr. Rüşdü Saracoğlu kurucular arasında yer aldı. Bankadan emekli olanlara Emekli Sandığı'ndan aldıkları emekli maaşı haricinde Merkez Bankası Vakfı'ndan emekli maaşı ödeniyor. Emekli maaşından faydalanan eski personelin sayısı yaklaşık 4 binin üzerinde. Bankanın eski personeline vakıftan ödenen aylık maaşlar, 31 bin 500 TL'ye kadar çıkabiliyor. 70'in üzerindeki emeklinin maaşı ise 10 bin ile 31 bin yeni lira arasında. Hazine kontrolörlerinin, geçmiş yıllarda da sıkça gündeme gelen Merkez Bankası Personel Vakfı'na ilişkin denetimlerini tamamlayan raporunda "Vakfın kasasında bulunan 5 milyar dolarlık para ve geçmiş yıllarda buradan alınan emekli aylıkları sisteme yanlış aktarılmış. Bu paranın geri verilmesi gerekiyor." tespiti yapılıyor.

Vakfın kuruluşundan önce bankadan emekli olanlara her yıl genel kurul tarafından belirlenen miktarda aylık yardım yapılıyor. Sağlık Yardımı Hesabı'ndaki limiti biten üyelerden hayati önemi haiz hastalığı bulunanların tedavi giderleri vakfın Sağlık Fonu'ndan karşılanıyor. Emekli üyelerin yoğun olarak yerleşmiş bulunduğu illerde dinlenme evleri açılıyor. Doğal âfetlerde zarar gören üyelerine yardım yapılıyor. Emekli üye, eş ve çocuklarının vefatları halinde cenaze giderleri karşılanıyor. Üyelerine kendi kaynaklarından kredi veren vakıf, üyelerin zaruri ihtiyaçlarının ucuza temini, evlenme, doğum, çocuklarının öğrenim gibi giderlerini karşılamak amacıyla uygun faizle ödünç veriyor veya gerekli diğer girişimlerde bulunabiliyor. Başbakanlık müfettişlerinin konuya ilişkin raporuna göre 2003 yılında vefat eden bir üyenin yakınlarına 437 bin YTL yardım yapılmış.

190,5 milyar liralık gelir gizlenmiş

Gelir İdaresi Başkanlığı bünyesinde faaliyet gösteren gelirler kontrolörleri, 2008 yılı içerisinde 2 bin 351 vergi incelemesi gerçekleştirdi. Bu incelemelerde 6 milyar 906 milyon 461 bin 687 liralık beyana karşılık, 190 milyar 481 milyon 501 bin 203 lira tutarında gelirin devletten kaçırıldığı ortaya çıkarıldı. Kontrolörler, söz konusu gelir için mükelleflere 1 milyar 725 milyon 714 bin 378 lira vergi tahakkuk ettirdi, 1 milyar 894 milyon 844 bin 768 lira da ceza kesti. Gelirler kontrolörlerinin vergi incelemelerinin sektörel dağılımı da ilginç sonuçlar verdi. İncelemeler sırasında banka ve sigorta muameleleri vergisine konu banka işlemlerinde beyan edilen her 1 liraya karşı 109 liranın, mükelleflerin banka hareketlerinde ise beyan edilen her 1 liraya karşı 2 liranın gizlendiği anlaşıldı. Bu denetimlerde sigorta acentelerinde 1'e karşı 7, hazine bonosu incelemelerinde 1'e karşı 24, madencilik sektöründe 1'e karşı 7, akaryakıt firmalarında da 1'e karşı 2 gelir kaçağı tespit edildi.

Kaynak: ZAMAN

Merkez Bankası Vakfı'na 3 milyar TL'lik rekor ceza

Son yıllarda denetim faaliyetlerine hız veren Maliye, Merkez Bankası Vakfı'nı ikinci kez üzdü.