El Fetih'in bölünmesi riski ve Abbas
El Fetih'in yirmi yıldan bu yana ilk kez düzenlediği kongresi sürüyor. Peki El Fetih kongresinden beklenti ve ABD’nin Filistin sorununa ilişkin yeni planı ne?
17 Yıl Önce Güncellendi
2009-08-05 13:18:00
Filistinli El Fetih örgütü, Tunus’ta 1989’da yapılan bir önceki kongresinden 20 yıl sonra altıncı kongresini yapıyor. El Fetih kongresi Salı günü 2200 delege ile ilk kez Filistin’de, Beytüllahim’de toplandı. Kongrenin yapıldığı sıralarda ABD’nin Filistin-İsrail sorununa ilişkin yeni bir plan sunacağı açıklandı.
Kongrenin açılışını yapan Filistin yönetimi lideri Mahmud Abbas, “Barış sürecinin tıkanması, ama aynı zamanda kendi hatalarımız nedeniyle, kamuoyunca reddedilen bazı davranışlarımız, zayıf performansımız, sokakların nabzından uzaklaşmamız ve disiplin eksikliğimiz nedeniyle, genel seçimleri (2006) kaybettik ve daha sonra da Gazze’yi kaybettik” dedi.
Filistin’in tartışmalı Devlet Başkanı Mahmut Abbas el-Fetih üyelerine hareketlerinin İsrail’le barış istediklerini fakat direniş hakkını da saklı tuttuklarını dile getirdi.
Beytullahim’de yapılan konferansta 2000 delegeye seslenen Abbas üç günlük toplantının reform ve ihya için bir fırsat olduğunu belirtti.
Abbas sunumunda barışı tercih ettiklerini fakat uluslararası yasaların elverdiği oranda yasal direnişi de bir hak olarak saklı tuttuklarını belirtti.
‘İsrail saldırıları karşısında durup bakmayacağız.’
Kongrenin açılışında Mahmud Abbas, silahlı mücadeleyi reddetmedi ancak “Biz terörist değiliz, meşru mücadelemize yönelik tüm terörizm tanımlarını reddediyoruz” vurgusunu yaptı.
Analistlere göre Abbas’ın direnişe bağlı kalması bölünen hareket mensuplarına hitap ettiği anlamına geliyor. Direnişten vazgeçmenin ise el-Fetih içerisinde meşruiyet kaybetmek demek olduğu bildiriliyor.
Öte yandan el-Fetih içindeki ayrışmaların sadece ‘kuşak çatışması’ olarak algılanamayacağı, Hamas ile ilişkilerin nasıl olması gerektiği, bölünme gerçeği ve İsrail’e karşı nasıl bir tavır alınması gerektiği konularının da örgüt içerisindeki ayrışmaları tetikleyen unsurlar olduğu ifade ediliyor.
Silahlı barış hareketi
Örgüt yetkililerinden gelen açıklamalara göre ise el-Fetih barış için uğraşan bir özgürlük hareketi. Bu yüzden her ne kadar Batı tarafından İsrail ile görüşmeye açık oldukları için desteklenseler de İsrail’e karşı silahlı mücadeleyi başlatan örgüt olmaktan her zaman gurur duydukları bir gerçek.
Önde gelen el-Fetih liderlerinden Azam el-Ahmed örgütün kuruluş bildirgesinde yer alan İsrail’in yok edilmesi amacının bildirgeden çıkarılacağı iddialarını ise yalanladı ve ‘Bildirge olduğu gibi kalacak. Bu tartışmaya açık bir konu değil.’ dedi.
Farklı direniş metotları
20 yıl sonra ilk kez yapılan parti kongresinde ayrıca yeni Siyonist yerleşimlere ve ırkçı ayrım duvarına karşı sivil itaatsizlik gibi farklı direniş metotlarının tartışıldığı da gelen haberler arasında.
Fakat Abbas yönetiminin İsrail ile olan şaibeli ilişkisi, Gazze’yi kontrol altında tutan Hamas’a karşı olan husumeti ve hali hazırda yüzlerce Hamas üyesinin Batı Yaka’daki zindanlarda tutuklu olması el-Fetih’in prestijini düzeltmesinin zor olacağı yorumlarına neden oluyor.
ABD YENİ PLAN SUNACAK
Fırat News'in haberine göre kongrenin yapıldığı sıralarda ABD’nin yakında Yakın Doğu’ya ilişkin yeni bir planının açıklanacağı bildirildi. Medyaya göre İsrail Savunma Bakanı Ehud Barak, İsraillileri bu planı kabul etmeye çağırdı.
Savunma Bakanı, parlamentonun (Knesset) savunma ve dışilişkiler komisyonu önünde yaptığı açıklamada “gelecek haftalarda (Amerikan) planı formüle edilecek ve (ilgili) taraflara sunulacak” dedi.
İsrail medyasına göre Amerikan yönetimi, Kasım 2007’de ABD’nin Annapolis kentindeki uluslar arası bir konferans ile başlatılan barış sürecine yeni bir soluk aldırmak için yakında yeni öneriler içeren bir plan sunacak. ABD Dışişleri Bakanlığı sözcüsü P.J. Crowler pazartesi günü, ABD’nin Yakın Doğu özel temsilcisi George Mitchell’in bu planı açıklayıp açıklamayacağına ilişkin bir soru üzerine, “birkaç hafta içinde” açıklanabileceği belirtmişti.
Atwan: El Fetih'in bölünmesi ciddi bir risk
Üç gün sürecek kongrede temel amaç, örgütü altı ay sonraki başkanlık ve parlamento seçimleri öncesinde yeniden canlandırabilmek.
Zira El Fetih, çoğu Filistinli'nin gözünde verimsiz, yozlaşmış bir halde ve reform ihtiyacı içinde.
Oysa El Fetih, Yaser Arafat'ın 2004'te ölümünden ve bundan iki yıl sonra da parlamento seçimlerinde Hamas karşısında bozguna uğramasından önce, Filistin Özerk Yönetimi'nin tartışmasız iktidar organıydı.
Kamuoyu yoklamaları, El Fetih'in en büyük rakibi Hamas'tan daha fazla halk desteğine sahip olduğunu gösteriyor ama gözlemcilere göre, kendini yenilemediği takdirde örgütü, uzun vadede büyük kayıplar bekliyor.
O halde bu kongreden El Fetih açısından ne tür sonuçlar beklenebilir?
El Fetih kongresinden beklenti ne? Gazeteci Abdulbari Atwan BBC'nin sorularını cevapladı...
Atwan: Bu son derece önemli bir kongre, çünkü öncelikle 20 yıldır ilk kez düzenleniyor. İkincisi, Mahmud Abbas Batı Şeria ve Gazze'deki otoritesini kaybetmeye başladı. Biliyorsunuz Hamas son parlamento seçimlerini kazandı. O yüzden Abbas, Batı'ya ve bazı destekçilerine "İsrail'in konuşması gereken kişi benim" mesajı vermek istiyor. Abbas'ın zor durumda olduğunu düşünüyorum; zira bu kongrede söyleyecek fazla bir şeyi yok. Hatalar yaptığını, İsrail'le görüşmelerin verimsiz geçtiğini itiraf etti. Bana kalırsa asıl önemli olan, Filistin Özerk Yönetimi ve Abbas'ın karşı karşıya olduğu güçlüklere rağmen, bu kongrenin toplanabilmiş olmasıdır.
BBC Türkçe: Peki kongrenin katılımcıları kimler? Zira El Fetih içerisinde bazı kesimlerin mevcut durumdan hoşnut olmadıkları, farklı tüzüklerin tartışıldığını duyuyoruz.
Atwan: Kongreye El Fetih içindeki ılımlı kesimler katılıyor. Abbas'ın izlediği ılımlı siyasi çizgiyi destekleyen çevreler bunlar. Abbas'ın politikalarına karşı çıkan radikal kesimlerse bu kongreden uzak duruyor. Ayrıca bu, bir anlamda El Fetih'in yaşlı kanadının kongresi; gençlerin sayısı hayli sınırlı. Bu nedenle El Fetih'in tüzüğünün bu tabloyu; yani bu yaş grubunu ve bu katılımcıları yansıtacağı kanaatindeyim. Abbas, İsraillilerle müzakere ve yol haritasına yönelik politikalarına devam edeceklerini söylediğinde şaşırmadım doğrusu.
BBC Türkçe: Peki siz bu kongreye ideolojik ayrılıkların yansıyacağını düşünüyor musunuz? Zira önemli bir nokta da, El Fetih'in İsrail'in ortadan kaldırılmasına ilişkin ifade konusunda yeni tüzükte kullanacağı dil olacak. Taslak metinde İsrail'le barış görüşmeleri başarısız olduğu takdirde "silahlı mücadele" seçeneğine yer verildiği söyleniyor.
'El Fetih'ten kopuş şaşırtıcı olmaz'
Atwan: Abbas'ın söylediği gibi bu kongrenin temel amacı, el Fetih örgütlenmesini yeniden canlandırmak ve siyasi arenaya yeniden sokabilmek. Ama bence bu kongre bir çok el Fetih üyesi arasında ayrılığa yol açacak. Örgüt içinde gençler ve yaşlılar arasında büyük bir uçurum var. Ayrıca Abbas, bu kongrenin katılımcılarına barış süreci çökecek olursa herhangi bir alternatif sunacak durumda değil. Direnişten bahsetti ama bunun silahlı değil, sivil bir direniş olduğuna dikkat çekti. Sonuç olarak, El Fetih örgütlenmesinden başka kopmalara tanık olursak şaşırmayacağım. Bana kalırsa El Fetih bu kongreden sonra aynı olmayacak.
BBC Türkçe: Yani bu kongre sonunda bir bölünme yaşanabilir mi diyorsunuz? Özellikle tüzükten rahatsız olan kesimler? Onlar ne yapabilir?
Atwan: Bu politikalardan, yeni bildiriden ya da tüzükten mutlu olmayan kesimler, El Fetih örgütlenmesinden uzaklaşacaktır. Belki paralel bir örgütlenmeye, yani eski politikalarıyla İsrail'e karşı silahlı mücadeleye de yer veren yeni bir El Fetih kurma yoluna gidebilirler. Büyük ölçüde beklenti bu yönde. Arap hükümetlerinin bu türden bir bölünmeye destek vermeyecekleri doğrudur, ama Şam yönetiminin Abbas liderliğindeki el Fetih'e karşı çıkan herhangi bir örgütlenmeye açık olduğunu da unutmamalıyız. O yüzden bölünme ihtimali var, paralel bir örgütlenme de bir olasılık, ayrıca bu kongreden sonra Abbas'a verilen desteğin çökmesi de bir olasılık olarak karşımıza çıkıyor.
BBC Türkçe: Peki bütün bunları dikkate aldığımızda, Filistin Kurtuluş Örgütü'nün ne yöne doğru gittiğini düşünüyorsunuz?
Atwan: Filistin Kurtuluş Örgütü son dönemde iyice zayıfladı, hiçbir ağırlığı kalmadı. Çoğu halkın desteğini kaybetmiş, Soğuk Savaş'tan kalma örgütleri temsil ediyor. Aralarında sağlam duran tek örgüt El Fetih ama o da tek başına güçlü bir Filistin Kurtuluş Örgütü yaratamaz. Ayrıca Hamas'ı da unutmamalıyız. Gazze'de kontrolü sağlamış durumdalar ve Batı Şeria'da da aynısını kurmak istiyorlar. Yani Abbas önümüzdeki birkaç ay içerisinde barış sürecinde büyük bir ilerleme sağlayamazsa, bu durum, mevcut el Fetih yönetiminin ve Filistin yönetiminin sonu olacaktır. Filistin halkı Abbas'ın barış sürecinde oynadığı kumarın meyve vermesini bekliyor ama şu ana dek bu meyveler henüz olgunlaşmış değil.
Arafat’tan Abbas’a El Fetih’in 50 yılı
Bunda ne kadar başarılı olacağı belirsiz ancak örgütün son elli yıllık bağımsızlık mücadelesini kısaca bir göz atalım. 1950’li yıllarda sadece Arap rejimlerden özerk bir hareketin Filistin davasını savunabileceğini düşünen öğrenciler tarafından Kuveyt’te kurulan El Fetih, Filistin Kurtuluş Örgütü’nün temel bileşenini oluşturuyor.
1969 yılında, yani El Fetih tarafından silahlı mücadelenin başlatılmasından dört yıl sonra Fransız televizyonuna konuşan İsrailli Şimon Peres, Yaser Arafat hareketinin yalnızca 2 bin ila 3 bin kişiyi temsil ettiğini ve Batı Şeria halkının El Fetih’e karşı olduğunu söylüyordu. O dönemde halk isyanı başarısızlıkla sonuçlandı.
1982 yılında İsrail ordusu Arafat yanlılarını ezmek için Lübnan’a girdi. Beyrut’un boşaltılması ardından Filistinli savaşçılar Tunus’a gittiler. 1990’da El Fetih, 150 bin mültecini yaşadığı Ayn Heluwe isimli büyük kampın kontrolünü yeniden ele geçirmek için Lübnan’daki Saida’da Ebu Nidal örgütü ile çatışmaya girdi. Kardeş kavgasının sembolü de olan bu çatışmalarda 80’e yakın kişi hayatını kaybetti.
Her ne kadar El Fetih 1993’te kurulduğu günden bu yana Filistin Yönetimi nezdinde iktidarı tekelinde tutsa da, Yaser Arafat’ın 2004’teki ölümü bu durumu değiştirdi. Hamas ciddi bir rakip haline geldi. Başta yolsuzlukla mücadele olmak üzere yetersiz olmakla suçlanan örgüt, iç çatışmaların da zayıflatıcı etkisiyle 2006’da genel seçimleri kaybetti. Gazze Şeridi de Hamas’ın kontrolüne geçti.
Kaddumi, Abbas ve Takımını Milyonlarca Dolar Toplamakla Suçladı
Fetih Hareketi Genel Sekreteri Faruk Kaddumi, Ramallah’taki yönetimin başında bulunan Abbas ve takımına ağır eleştirilerde bulunarak, bu güruhun Filistin halkı ve Filistin davası hesabına milyonlarca dolar topladıklarını belirterek “Siz tarihte devrim liderleriyle çocuklarının milyon dolarlara sahip olduklarını hiç duydunuz mu?” dedi.
Faruk Kaddumi dün (04 Ağustos Salı) Tunus’ta yaptığı ve Filistin Enformasyon Merkezi’ne de ulaşan açıklamasında şu çarpıcı ifadelere yer verdi: “Ebu Ammar (Yasir Arafat)’ın şehit edilmesinin ardından direniş de durdu. Ramallah yönetimi, ikinci intifadanın anarşi ve kargaşa getirip, görüşme atmosferini bozduğunu iddia etti ve bu güruh siyasi görüşmelere karşılık Batı Yaka’daki direnişi tasfiye etmeye başladı. Buna mukabil ise düşmanla işbirliği başladı.”
Filistin Enformasyon Merkezi'nin bildirdiğine göre Kaddumi yaptığı açıklamada, Ramallah takımının direnişi suçlayıp onunla savaşmasını, Amerikalı General Keith Dayton’u Batı Yaka’da fiili hakim kabul etmesini, binlerce gencecik Filistinli gencin eğitimi konusunda Dayton’un tayin edilmesini ve güvenlik adına direniş mücahitlerini tutuklamak ve silahlarına el koymak için de bu gençlerin görevlendirilmelerini şiddetle kınadığını ve önümüzdeki dönemin de çok zor bir dönem olacağını belirtti.
Kaddumi, Batı Yaka’da yollarda ve sokaklarda barikatlar kurulmaya devam edildiğini ve bunların sayısının 669’u bulduğunu belirterek devamla şöyle konuştu: “Yapılan bu arama noktaları Batı Yaka’da yaşayan vatandaşların hareket alanlarını iyice kısıtlıyor. Ekonomi felç olmuş durumda. İşsizlik oranı %87’e dayandı. Batı Yaka her taraftan adeta kuşatılmış durumda. Giriş ve çıkışlar ancak Siyonist işgal güçlerinin vereceği izne bağlı.”
Dayton’un Batı Yaka’da fiili yönetici olduğunu belirten Kaddumi, direnişin hala baskı gördüğünü ve her türlü saldırıya maruz kaldığını ifade ederek, düşman ile yapılan görüşmelerin ise işgal altındaki Kudüs’te Siyonistlerin evlerinde yapılan ailevi görüşmelere dönüştüğünü dile getirdi.
Fetih’in önde gelen liderlerinden Kaddumi, Ramallah takımının Batı Yaka’daki Filistin halkının hesabına mali yolsuzluklara bulaştıklarını da belirterek. “Burada çalışanlar mal toplama yarışına girmişler. Bazıları haram malı toplarken, bazıları tepelerine kadar yolsuzluklara batmı, bazıları da mal kaçırmakla meşgul. Siyonist işgal devleti ise tüm bunlara karşı sesini çıkarmamakta ve olup biteni görmezden gelmektedir. Siz tarihte devrim hareketlerine liderlik edenlerin hiç milyon dolarlara sahip olduklarını okunuz mu?” şeklinde konuştu.
FETİH KONFERANSI İÇİN HAMAS NE DEDİ?
Hamas adına konuşan Sami Ebu Zuhri konferansta yapılan konuşmaların terminolojiler içerisin de boğulduğunu, Hamas Hareketi'ni uygunsuz ve kötü bir şekilde tanıtıldığını, uzlaşmanın inşa edilemediğini, konferansın şarlatanlık dolu olduğunu söyledi.
Abbas konferansta Hamas'a yüklendi. Ebu Zuhri ise Filistin başbakanını yalan söylemekle suçlayarak 'Herkes Abbas'ın Yaser Arafat'ın ölümünde parmağı olduğunu biliyor'dedi.
Hamas Filistin halkının Abbas gerçeğini gördüklerini El-Cezire'ye yaptıkları açıklamada dile getirdiler.Ayrıca Abbas'ın açıklamalarını ulusal bulmadıklarını, Fetih'in Siyonist düşmanla müzakere içerisinde olmasını ve birlikte bir yol haritası çizmelerinin doğru olmadığını söyledi.
Abbas'ın konuşmasında işgal edilmiş Kudüs topraklarını savunduğunu,orada uygulanan iskan politikası üzerinde durduğunu,Gazze'deki maddi hasara değindiğini söyleyen Hamas bunları göz önünde bulundurduklarını da ilave etti.
Hamas'ın sözcülüğünü yapan İslamî Direniş Hareketi(Hamas)'nin önde gelen liderlerinden Dr. İsmail Rıdvan Siyonist medyanın baskısı altında muhalif bir görüşün çıkmayacağına işaret etti.
SON VİDEO HABER
Haber Ara