Akaryakıtta kaos yaratacak hesaplar

Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK), akaryakıt piyasalarında aşırı fiyat dalgalanmalarına engellemek için 20 Haziran’da ‘tavan fiyatı’ uygulamasını başlatmıştı. Söz konusu uygulama ile akaryakıt sektörünün fiyatlar konusundaki tekeli ve keyfi tutumu engellenecek ve vatandaşın aleyhine yapılabilecek uygulamaların önüne geçilecekti.

Uygulamaya başından beri karşı çıkan akaryakıt sektörü, durumun sektörü çok zora sokacağını ve bu karlarla akaryakıt işini sürdüremeyecekleri uyarısında bulunmuş ve uygulamanın kaçak petrol satışlarını artıracağını görüşünü savunmuşlardı. EPDK, Akaryakıt sektörünün tüm karşı çıkmalarına rağmen, 20 gün süre vermişti. Söz konusu süre içerisinde olması gereken fiyat aralığından, 30-35 kuruş daha zamlı satış yapan akaryakıt sektörü EPDK’nın müdahalesi ile karşılaştı.

TAVAN 2 HAFTA ZOR DAYANDI

EPDK, tavan fiyatın 20 Haziran tarihinden itibaren başlamasıyla akaryakıt fiyatlarında tüketiciyi memnun eden yaklaşık 30 kuruşlara varan düşüşler gerçekleşmişti.

Akaryakıtçılar ve tüketici dernekleri ayrı ayrı fiyatların yüksek oluşunun petrole değil vergilere bağlı olduğunu iddia etmiş, 1,01 TL’ye mal olan petrole yüzde 236 oranında vergi uygulandığını açıklamışlardı.

EPDK, 20 Harizan’da uygulamaya koyduğu tavan fiyat uygulamasını iki aylık süre için deneyeceğini, uygulama başarılı olursa devam ettirileceğini açıklamıştı.

Başlangıçta tüm kesimlerce memnuniyet ile karşılanan –çünkü Türkiye dünyanın en pahalı benzinini kullanan ülkelerdendir- bu girişim sevinci kısa sürdü. Henüz 2 hafta geçmemişti ki EPDK benzin fiyatlarını artırmaya başladı.

İlk başta ufak tefek artışları kabullenen vatandaş, EPDK’nın 15 Temmuz’da ÖTV’den kaynaklanan fahiş zammına isyan etmişti. Bir anda 20 kuruşlara varan artışlar vatandaşı çileden çıkardı.

Sonra peşpeşe gelen zamlarla benzin fiyatları 20 Haziran 2009, tavan fiyatın uygulanmaya başladığı tarih öncesine yeniden yükseldi ve son yapılan zamla tavan fiyat öncesini de geçti.

Akaryakıt sektörünün zam yaptığı dönemde uyarıları ile sürekli gündeme gelen EPDK, kendi zamları sonrasında sessiz kalmayı tercih etti. EPDK’nın tavan fiyat uygulaması denemesi 25 Ağustos’ta sonra erecek bundan sonrası için nasıl bir yöntem izleneceği şimdiden merak konusu…

EPDK 'TAVAN'DAN ÇARK MI ETTİ?

Tavan fiyat uygulaması ile vatandaşın takdirlerini toplayan, EPDK’nın indirim sonrasındaki yaptığı zamların gerekçeleri merak konusu oldu. Bir aylık süreçte bütün tepki oklarını üzerine çeken EPDK için iki önemli iddia öne sürülüyor

EPDK’nın tavan fiyat uygulamasına geçmesiyle Petrol lobilerinin baskılarının arttığı birinci görüşe göre; vatandaşın tepkisini frenlemek için akaryakıt sektörü tavan fiyat uygulamasına sessiz kaldı fakat sonrasında yoğun lobilerle EPDK’ya baskı yapmaya başladı.

Yoğun baskılar altında kalan EPDK, fiyatlara zam yaparak, petrolü eski fiyatının da üzerine çıkardı. Uygulamadan bu yöntemle vazgeçmeyi istedi. Netice olarak da kamuoyunun tepkisini çeken zamlar, EPDK için vatandaşa, “Akaryakıtçıları aratır oldu” dedirtecek ve EPDK bu işten bu sayede kolayca vazgeçecek. Sorumluluğu ağır gelen bu durumdan kurtulmak için EPDK bu yolu bir çıkış olarak gördüğü iddialar arasında…

İkinci iddia ise küresel ekonomik kriz konusunda IMF ile görüşmelerini henüz sonlandıramayan hükümet kaynak yaratmak için diğer kalemlerde olduğu gibi akaryakıtta da vergi artışına gitmeyi planladı. Akaryakıtçıların kar marjından kısılan pay devletin kasasına yansıtıldı. (Bu konuyu destekleyen görüşü Köşe Yazarı Süleyman Yaşar 'petroldeki aradaki fiyat farkın devletin cebine gitmesi kötü mü?' sorusu üzerine bina ettiği görüşü ile durumu destekleyen yazılar yazmıştı.)

İKİ İHTİMALİN DE TEK KAYBEDENİ

Akaryakıt fiyatları konusunda yaklaşık 2 aydır sürdürülen bu tartışmaların sadece tek kaybedeni oldu. Yıllarca dünyanın en pahalı mazot ve benzini kullanan ülkelerden olan Türkiye Cumhuriyeti vatandaşları her iki ihtimalde de kaybeden taraf oldu. Benzin zamlarının, vatandaşın cüzdanlarınaa yansımasının bir sonraki maaş günü olacağını bilen taraflar bu durumdan istifade ediyor...

Tavan fiyat uygulaması öncesinde akaryakıt firmalarının insafına bırakılan ve zamlar altında ezilen vatandaş, tavan fiyat uygulaması sonrasında sadece zamsız 2 hafta nefes alabildi. Sonrasında ise EPDK’nın üst üste zamlarıyla neye uğradığını şaşırdı.

ASIL OYUN BAŞKA MI?

Küresel krizin kendini tüm dünyada hissettirmesi ile 140’lı dolarlardan 50 dolarlara kadar düşen petrol fiyatları aynı düşüşü Türkiye’de göstermedi. Yaklaşık yüzde 50 düşüş gösteren petrol fiyatlarının Türkiye’deki pompa fiyatlarına yansıması kuruş kuruş oldu.

Vatandaş 50 dolarda seyreden petrolde ikinci bir şokla daha karşılaştı. Ham petroldeki her artış petrol fiyatlarına anında yansırken, indirimlerin yansıması ya gecikti ya da unutturuldu.

Yine akaryakıta yapılan zamlar bir dönem dolar kuru ile ilişkilendirilmişti. Şimdi dolar kuru 1,47’ler seviyesine inmesine rağmen petrol fiyatlara indirim olarak hiçbir katkısı olmadı…

Tamamen özelleşen ve tekelleşen petrol şirketleri bir alışkanlığı da piyasalara kazandırdı. Petrolün varil fiyatı 140 dolarken satıldığı fiyat 50 dolara düştüğünde aynı kaldı. Artışlar hiç stok yokmuş ve her gün yeniden petrol ithal ediliyorcasına anlık yapıldı. Düşüşler ise zamana yayıldı. Bügün 3,26 TL olan benzinin varil fiyatı 50 dolardan 140 dolarlara yeniden çıktığında yaşanan durum tam kaos yaratabilir…

Tüm ihtimaller hesaplandığında ise 'Tavan'ın altında kimin kalacağı belli?

Kaynak: Haber7

Akaryakıtta kaos yaratacak hesaplar

EPDK'nın akaryakıt piyasalarındaki tavan fiyat uygulaması vatandaşın üzerine çöktü. Tavan fiyatla akaryakıtçıları aratır olan EPDK, bu işten kurtulmanın hesaplarını mı yapıyor?