İslam alimi Hâni Kürt açılımına köprü oldu

Haber Merkezi/ TIMETURK

7. Doğubayazıt Ahmed-i Hâni Kültür Sanat ve Turizm Festivali bugün başlıyor. Hazırlıklarının tamamlandığını belirten Doğubayazıt Belediye Başkanı Canan Korkmaz, "Halkların kardeşliği barış ve demokrasi adına düzenlenecek olan festivalimize tüm halkımız davetlidir" dedi.

Doğubayazıt Belediyesi tarafından düzenlenen ve adı 7. Doğubayazıt Ahmed Hanî Kültür Sanat ve Turizm Festivali olarak değiştirilen festivalin hazırlıkları tamamlandı. 3 gün sürecek olan festivalin tanıtım afişleri, pankart ve bildiri dağıtımları ile halk festivale davet edildi.

Belediye önünde hazırlanan alan ve sahne çalışmaları ise tamamlandı. Festival alanında asılan "Yê ku Mem u Zîn gîhand Memê Alan Xaniye; Yê ku guhdar bîke Orhan Doğane" ve "Ya gerçek Demokrasi ya hiç" "Barış ve kardeşlik için Ararat'ın Eteklerinde Buluşalım" pankartlar dikkat çekti. Festival hazırlık çalışmalarına katılan Doğubayazıt Belediye Başkanı Canan Korkmaz, son günlerde hassas bir süreçten geçildiğini belirterek, halkın barış ve demokrasi taleplerini festivale katılarak dile getireceğini söyledi. Festivale katılım için herkese çağrıda bulunan Korkmaz, "Halkların kardeşliği barış ve demokrasi adına düzenlenecek olan festivalimize tüm halkımız davetlidir" dedi.

Festival, bugün saat 09.00'da İshak Paşa Sarayı'nı ziyaret ve Belediye Başkanı Canan Korkmaz'ın açılış konuşması ile başladı.

Ahmed-i Hâni Kimdir?

Büyük İslam alimlerinden ve edebiyatçılarından olan Ahmed-i Hâni (Kürtçe: Ehmedê Xanî) (d. 1651 - ö. 1707), 17. yüzyılda, divân edebiyatının, Kürtçe'nin Kurmanci lehçesine uyarlanmış şekli olan "Mem û Zîn"i yazan, Hakkarili tarihçi, edebiyatçı ve mutasavvıf. Yaşadığı yörede zaman zaman şeyh olarak kabul edilmiş, Hani Baba adıyla da anılmıştır. Doğu Bayazıt medreselerinde müderrislik ve saray katipliği yapmıştır.

Şeyh Ahmed-i Hani 1591 yılında Hakkarinin Çukurca ilçesi Han köyünde dünyaya gelmiştir. Doğduğu yere izafeten Hani lakabıyla tanınmıştır. Daha küçük yaşlarda iken bazı vasıfları ön plana çıkan Şeyh Ahmed-i Hani çevresindeki insanların dikkatini çekmiş, daha sonra sebebi bilinmeyen bir nedenle zamanın kültür ve ticaret merkezi konumunda olan Doğu Beyazıt e yerleşmişitr. Doğubeyazıt medreselerinde Müderrislik ve Saray katipliği yapmış. Muttaki, dini ilimlerde yüksek derece ilim ve fazilet sahibi hakim ve edip bir zattır.

Dini ilimler başta olmak üzere zamanın edebiyat dünyasındaki ilimlere genç yaştan itibaren vakıf olmayı başarmış ve yaşadığı dönemin kültür, edebiyat ve düşünce dünyasına damgasını vurmuştur.

O Milli değerlerden hareketle evrensel değerler dünyasını yakalamaya çalışarak bütün mahlukatın yaratıcısının ALLAH olduğunu vurgular. ALLAH'a ve O'nun elçisi Peygamberimiz Hazret-i Muhammed'e olan sevgisini her zaman dile getirir. Şeyh Ahmed-i Hani eserlerinin en önemlisi Mem u Zin'dir. Bu eserin girişinde ALLAH'a övgü, çağrı ve yakarış Peygambere övgü ve Peygamberden şefaat, ALLAH'tan af dileği gibi konulara ayırır.

Diğer bir önemli eseri de Nevbehar-a Bıçukan isimli manzum eseridir. Sözlük niteliğindeki bu eser sayfalarının baş kısmında eğitim, ahlak ve toplumsal olaylarla ilgili veciz ifadeler yerleştirilmişitir. Bazı medreselerde Arapçaya yeni başlayan öğrencilere ders kitabı olarak okutulmakta eğitim ve öğretim ruhu aşılamaktadır. Bunun yanında Akaid-i Molla Ahmet Siseban, Sekerat-ı Mevt adlı eserleri de bulunan Ahmed-i Hani 1652 yılında Doğubeyazıt ta vefat etmiştir.

Yörede Hani baba oalrak bilinen Şeyh Ahmed-i Hani yörede tanınan ve Türbesi saygı duyulan bir makam durumundadır.

Ahmed-i Hâni, Mem û Zîn adlı eserinde, Emir Zeyneddin'in güzellikleriyle dillere destan olan Zîn ve Sıtî adlı iki kız kardeşinin Mem ve Tacedin ismindeki iki gençle olan aşklarını şiir şeklinde anlatır. Eser, aynı adla sinemaya da uyarlanmıştır.

Eserleri

Mem û Zîn (Aşk destanı)
Nûbara Biçûkan (Çocuk kitabı)
Eqîdeya Îmanê (İdeoloji ve İnanç)
Eqîdeya Îslamê (İslam İnancı)
Fî Beyanî Erkanî Îslam (İslam'ın Temelleri)

Ahmed-i Hâni kimi için, bir evliya, kimi için büyük bir din adamı-alimi, kimine için büyük bir şair, büyük bir edebiyatçı, kimi için büyük bir bilge-feylezof, kimi için ulusal bir önder rehber vwe belki bir metematikçi-fizikçidir.

Türbesi

Ahmed-i Hani Türbesi, Ahmed-i Hani'ye ait türbedir. Türbenin yanında sonradan bir de cami yapılmıştır. Türbe Ağrı'da; Doğubayazıt'a 8 km mesafede, İshak Paşa Sarayının üst kısmındadır. Bölgede en çok ziyaret edilen türbedir.

İslam alimi Hâni Kürt açılımına köprü oldu

7. Doğubayazıt Ahmed-i Hâni Kültür Sanat ve Turizm Festivali yarın başlıyor. Büyük İslam alimi ve edebiyatçısı Hâni bölgedeki kardeşliğin tarihsel simgesi haline geldi.