Bu heykel kaçıncı yüzyıla ait?

Bülent Şahin Erdeğer/ TIMETURK

Bursa’da “heykel” denilince akla, Heykel semtinin ve tüm kentin merkezindeki Atatürk Anıtı gelir. Heykel, Ahmet Vefik Paşa Sahnesi’nin tam karşısında, Kent Müzesi’nin (Eski adliye binası) önünde bulunuyor. Atatürk Anıtı, Nijat Sirel (1897-1956) tarafından Mahir Tomruk ile birlikte 1927 yılında yapılmış.

Atatürk, mermer bir kaide üzerinde askeri giysisi içinde at üzerinde tasvir edilirken. Sağ eli ile batıyı işaret etmektedir. Bununla Batı uygarlığına ulaşmamız gerektiği ifade edilmekte. Mermer kaidenin üzerinde şu yazı yazıyor:

Bu aziz heykelin önünde duran Türk hürmetle eğil. O milletini kurtaran, Cumhuriyet’i kuran aleme yeni bir tarih yaratan Gazi Mustafa Kemal’dir.

1927 yılında yapılan heykelin önünde hürmetle eğilinmesi gerektiğini söylemesi günümüz insanını şaşırtıyor. Daha çok İlk çağ pagan medeniyetlerinde rastlanan heykeller önünde "saygıyla eğilme" ritüelinin akılcılık ve çağdaşlığı şiar edinen bir düşünce sisteminde vurgulanması bir paradoks olarak değerlendiriliyor. Mustafa Kemal Atatürk'ün aleme yeni bir tarih yarattığı da ifade ediliyor.

Kurtuluş Savaşı sürecinde toprakları kurtaran halk yerine bir kişinin konmasının yanı sıra, tarihi "yaratan"ın da ebedi şef olan tek bir kişiye atfedilmesi ve bu düşünce yapısının bir heykelde somutlaştırılması Dinler tarihi uzmanları açısından da paganizmin dirilişi olarak tanımlanıyor.

Dinler Tarihçisi Eugene Goblet d'Alviella idol terimini "bilinçli ve canlı sayılan" görüntü veya heykeller olarak tanımlamıştır; buna göre paganizmi de "bir görüntüyü insanüstü kişilik olarak görmek" hali ve uygulaması. J.Goetz'in put tanımı ise daha farklı bir paganizm tanımına yol açmaktadır, bu idol tanımı şöyledir: "az veya çok yapısal bir tür tapınımın yöneltildiği herhangi bir materyal nesne". Buna göre paganizm de bu tapınım türü, şeklidir.

( Gale Encyclopedia of Religion, Second Edition, Idolatry maddesi - orada belirtilen kaynakçada: Goblet d'Alviella, 1911)

Türkiye'nin en önemli şehirlerinden biri olan Bursa'nın meydanında önünden geçenlere karşısında hürmetle eğilinmesi telkininde bulunan tarihin yaratıcısının da Mustafa Kemal olduğunu beyan eden aziz heykel görenlerce bu heykel kaçıncı yüzyıla ait dedirtiyor...

Bu heykel kaçıncı yüzyıla ait?

Bursa’da “heykel” denilince akla, Heykel semtinin ve tüm kentin merkezindeki Atatürk Anıtı gelir. Peki bu "aziz heykel" ziyaretçisinden ne ister? İşte cevabı...