Erdemir'i ölümden kurtaran kalkan sanayiciyi vurdu
Hükümetin kriz nedeniyle siparişleri duran, düşük fiyattan stokları elinde kalan ve "ölüm sarmalı"na giren Erdemir'i korumak için ocakta yassı demir çelik ürünlerinde gümrük vergisini 8 puan artırması sanayi devlerini zorluyor.
17 Yıl Önce Güncellendi
2009-07-10 10:19:00
İthalatın zorlaşmasının yanı sıra Erdemir vergi indirimleriyle canlanan iç piyasadan siparişlerin artmasıyla birlikte fiyatlarına iki haftada 70-90 doları bulan zamlar yaptı. Martta Erdemir'in girdiği "ölüm sarmalı"na şimdi yeterli hammadde temin edemeyen ve yüksek fiyat nedeniyle sıkıntı çeken sanayici girdi. Sanayici Erdemir'in vergi koruması sayesinde sıkıntıyı kısmen de olsa aştığını, dolayısıyla kendilerini vuran ithalat vergilerinin düşmesini istiyor.
Sektör temsilcileri, sıkıntılarına çözüm bulmak için salı günü geniş bir katılımla Dış Ticaret Müsteşarlığı (DTM) yetkilileriyle bir araya geldi. Toplantıya Erdemir, Borçelik, İsdemir gibi büyük üreticiler de katıldı. Erdemir'in 25 Haziran'dan başlayarak 6 Temmuz'a kadar fiyatlarını sık aralıklarla artırması da masaya yatırıldı. Erdemir ilk olarak 25 Haziran'da sıcak sac fiyatlarını 430 dolardan 4590 dolara çıkardı, soğuk sac fiyatı da 480 dolardan 500 dolara yükseldi. 5 gün sonra 30 Haziran'da bu kez fiyatlara ton başına 30 dolar zam yapan Erdemir'de sıcak sac 480, soğuk sac 530 dolara çıktı. Son olarak 6 Temmuz'da ise ton başına 20 dolar zam yapıldı ve sıcak sac 500 dolara sğuk sac 550 dolara yükseldi.
Beyaz Eşya Yan Sanayiciler Derneği (BEYSAD) Başkanı Murat Önay, vergi artışının Erdemir'i korumak için yapıldığını söylerken, ancak Erdemir'in tam kapasite çalışmasına karşın sektörün ihtiyacının karşılanması için yaklaşık 7 milyon ton saca daha ihtiyaç olduğunu kaydetti. Yaşananlar nedeniyle yassı üründe karaborsanın oluştuğundan da yakınan Önay, piyasadaki sac miktarı yeterli düzeye gelinceye kadar gümrük vergisinin kaldırılması ya da eskiden olduğu gibi yüzde 5 oranına çekilmesini istediklerini kaydetti. Alınan bilgiye göre; Erdemir'in birkaç ay içinde İskenderun'daki üretim kapasitelerini devreye sokarak piyasayı rahatlatması bekleniyor.
KARABORSADA FİYAT 800 DOLAR
Önay, "Erdemir şu an piyasaya yeterince mal veremiyor. Stoklarda da oldukça azalma var. Dolayısıyla ciddi bir sac ihtiyacıyla karşı karşıyayız. Piyasada 2 fiyat oluştu. Ereğli çıkışı 550 dolar olan sac, piyasada 750-800 dolara satılmaya başlandı" dedi. Önay, Erdemir'in korunmasına devam edilmesini desteklediklerini ancak piyasanın da rahatlatılması için acil bir önlem gerektiğini vurguladı. Erdemir'in Türkiye'nin 12 milyon ton olan sac ihtiyacının 4.8 milyon tonluk kısmını karşılayabildiğini belirten Önay, bu rakamın ithalatla desteklenmesi gerektiğini söyledi. Mevcut durumda Erdemir'in fiyatın belirleyicisi de olamadığına değinen Önay, mamül azlığı nedeniyle oluşan karaborsadan şikayet etti. DTM'den 2 ay gibi bir süreç içinde verginin indirilmesi veya kaldırılmasıyla önlem alınmasını istediklerini kaydeden Önay, "Bu süreçte piyasada yeterince sac oluşursa, mevcut uygulamaya dönülebilir" dedi.
6 AY FEDAKARLIK ETTİK
İstanbul Demir Çelik İhracatçıları Birliği (İDÇİB) Başkanı Serdar Koçtürk de, "Erdemir korundu ama otomotiv, beyaz eşya, makine gibi pek çok sektör mağdur edildi" dedi. İthalatın engellenmesiyle karaborsada yüksek rakamların oluştuğunu ve firmaların hammaddeye rekabetçi fiyatla ulaşamadığını belirten Koçtürk, "6 aydır fedakarlık ettik, şimdi verginin kalkmasını bekliyoruz" dedi. Türkiye'nin en büyük yassı ürün ithalatçılarından olduğunu söyleyen Koçtürk, bu kapsamda son 3 yılda 2.5 milyon tonu dahilde işleme rejimi dışında vergili olmak üzere toplam 7 milyon tonluk ithalat yapıldığını kaydetti. Koçtürk, vergi artışının bir diğer olumsuz yansımasının da başka ülkelerin bu önleme karşı aldığı önlemler olduğunu bildirdi. "Ülkeler, 'Türkler bize çelikte engel çıkardı, biz onlara hangi ürünlerde engel çıkarırız' şeklinde bakıyor" diyen Koçtürk, örneğin Ukrayna'nın vergide sağlanacak indirimle birlikte Türk ürünlerine koyduğu bazı engelleri kaldırmaya hazırlandığını belirtti. Koçtürk, bu ülkenin Türkiye'ye buzdolabında yüzde 100 vergi uyguladığını ve hurda konusunda sıkıntı çıkardığını söyledi.
VERGİ 45-50 DOLARLIK EK YÜK GETİRDİ
Demir-çelikte yassı ürünlerin gümrük vergisi, 1 Ocak'tan itibaren yüzde 5-14'ten yüzde 13-15'e çıkarıldı. Bu çerçevede sıcak sacdaki vergi oranı yüzde 5'ten 13'e çıkarıldı. Yine bu grup içinde yer alan soğuk sacdaki oran da yüzde 6'dan 14'e yükseltildi. Dolayısıyla sıcak sacda yaşanan 8 puanlık vergi artışı, sektöre 45-50 dolar seviyesinde ek yük yarattı.
ERDEMİR NEDEN KORUNDU
* Rusya, Ukrayna ve Çin yüksek sübvansiyon sağlıyor. Türkiye, Ukrayna'dan 1.9 milyon ton, Rusya'dan 1.6 milyon ton olmak üzere toplam 7 milyon ton ithalat yapıyor.
* Hükümet de 1 Ocak 2009'dan geçerli olmak üzere ithalatta vergiyi 8 puan artırdı. Karar dünyanın önde gelen demir çelik üreticisi ülkelerin şirketlerine karşı Erdemir'i korumaya dönüktü.
* Erdemir Genel Müdürü Oğuz Özgen, "ölüm sarmalına" girdiklerini açıkladı. Siparişler yüzde 75 düştü. Erdemir ilk çeyrekte ise 146 milyon lira zarar etti.
* Erdemir, 2009'a sıkı tedbirler alarak girdi. Personel azaltmak yerine sendika ile pazarlığa oturdu ve işçilerin ücretlerinde yüzde 35 indirime gidildi.
* Teşvik paketlerinin etkisiyle demir çelik hammaddesi kullanan sektörlerden sipariş almaya başlayan Erdemir, haziran ayıyla birlikte ürünlerine zam yaptı.
* Erdemir'in eylül ayına kadar siparişlerini doldurduğu belirtiliyor. Ayrıca İskenderun'daki atıl kapasiteleri de devreye sokup üretimini artırmayı planlıyor.
SANAYİCİ NASIL ETKİLENDİ
* Türkiye'de sadece Erdemir'in ürettiği yassı soğuk ve sıcak demiri temel hammadde olarak kullanın en önemli sektörler otomotiv ve beyaz eşya imalatçıları.
* Erdemir'in üretimi Türkiye'deki toplam talebi karşılayamıyor. Üretimin iki katını bulan talep, Rusya, Ukrayna ve Çin gibi ülkelerden yapılan ithalat ile karşılanıyor.
* Erdemir'in korumaya alındığı dönem otomotiv ve beyaz eşya üretimi de dibe vurmuştu. Bu nedenle hammadde talebi de geriledi. İthalatta ciddi bir azalma yaşandı.
* Teşvik paketlerinin talebi canlandırması son aylarda otomotiv ve beyaz eşyada üretimi artırdı. Ancak iki sektör hammadde konusunda sıkıntı çekmeye başladı.
* İthalat vergileri ton başına 50 dolara yakın maliyet getirdi. Sanayici ucuz hammaddeden yoksun kaldı. Üstelik Erdemir'in yaptığı son zamlar maliyetleri yükseltti.
* Sanayici Erdemir'in vergi koruması sayesinde sıkıntıyı kısmen de olsa aştığını, dolayısıyla kendilerini vuran ithalat vergilerinin düşmesini istiyor.
TÜRKİYE, DÜNYA ÇELİK ÜRETİMİNDE 11'İNCİ SIRADA
Türkiye, 2008 yılında dünyanın en çok ham çelik üreten ülkeleri arasında 11. oldu. Çin'in başında bulunduğu dünya liginin ilk üç sırasında Japonya ve ABD de var. ArcelorMittal, dünyanın en büyük çelik şirketi unvanını korurken Erdemir, 56. sıradan 50. sıraya tırmandı.
2007 yılında olduğu gibi geçen yıl da dünya çelik liginde 11. sırada yer alan Türkiye'nin, çelik üretimini 25.8 milyon metrik tondan 26.8 milyon metrik tona artırdığı bildirildi. Dünya Çelik Derneği'nce yayımlanan rapora göre dünya ham çelik üretimi krizden etkilenerek geçen yıl 2007'ye göre 1.35 milyar metrik tondan 1.32 milyar metrik tona geriledi. Üretimdeki düşüşün, özellikle ABD, Japonya, Fransa ve Rusya gibi üreticilerden kaynaklandığı, Türkiye gibi başka üretici ülkelerin ise üretimini artırdığına dikkat çekildi. Üretici ülkeler arasında 11. sırada yer alan Türkiye'deki ham çelik üretimi, geçen yıl 25.8 milyon metrik tondan 26.8 milyon metrik tona yükseldi.
HANGİ SEKTÖR HANGİ ÜRÜNÜ KULLANIYOR
SICAK YASSI
Otomotiv sektörü, inşaat sektörü, depolama tankları ve konteyner imalatında, boru üretimi, kazan, LPG tüpleri, gemi yapım çelikleri, gemi içi ve omurgasında kullanılıyor.
SOĞUK YASSI
Otomotiv sektöründe, dayanıklı ev aletleri sektöründe, mutfak eşyaları, radyatör ve havalandırma ekipmanları imalatında, mukavemet, tokluk ve sünekliğin istendiği uygulamalarda kullanılıyor
(referans)
Haber Ara