Askere sivil yargı taşları yerinden oynatacak

ANKARA - Askerlerin örgütlü suçlara karışmaları halinde sivil mahkemelerde yargılanmasına olanak tanıyan yasa değişikliği, bugünkü Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girdi.

Ana muhalefet partisi CHP aykırılık olduğu gerekçesiyle Anayasa Mahkemesi'ne gitmeye hazırlanırken, iktidar ise Cumhurbaşkanı Gül'ün yasayı onaylarken taleb ettiği gibi askerin çekincelerini giderecek yeni yasal düzenlemeleri atacak.

Hükümetin bundan sonra atması beklenen adımlar şöyle:
Cumhurbaşkanı Abdullah Gül'ün işaret ettiği tereddütlerin giderilmesi için ilk çalışma Askeri Mahkemeler Kuruluşu ve Yargılama Usülü Kanunu'nun dokuzuncu maddesi için yapılacak. Bu maddedeki "genel görev" başlığı altındaki "askeri suç kavramı" netleştirilecek. Hangi suçun askeri, hangi suçun adli olduğu daha açık bir şekilde tanımlanacak.

İkinci çalışma ise özellikle Genelkurmay Başkanı ve kuvvet komutanları başta olmak üzere üst düzey askerin yargılanması konusundaki hassasiyete yönelik olacak.

Askerlerin görevleri konusunda hukuki güvencelere kavuşturulması için bir başka düzenleme hayata geçirilecek.

Tüm bunlar birkaç maddelik düzenleme şeklinde yapılabilir.

Ancak Ceza Kanunu'nun yürürlüğe girmesiyle beraber Askeri Ceza Kanunu ve Askeri Yargılama Usulü Kanunu'nda da bir değişiklik yapılması zorunluluğu doğacak. Bu durumda bütünlük içinde tek düzenleme yapılması da hükümetin seçenekleri arasında.

Ayrıca:

* Türk Ceza Kanunu'nun 250. maddesi kapsamına giren suçların netleştirilmesine çalışılacak.
* Anayasa ihlali, uyuşturucu ve insan kaçakçılığı, terörle mücadele, hükümet ve Cumhurbaşkanı'na karşı işlenen suçlar nedeniyle yargılanması gerekenler için bir izin mekanizmasının devreye girebileceği konuşuluyor.
* İzin merciinin Genelkurmay Başkanı'nın bağlı bulunduğu Başbakan veya başkomutan sıfatıyla Cumhurbaşkanı olması düşünülüyor.
* Genelkurmay Başkanı ve kuvvet komutanlarının Yüce Divan'da yargılanması yolunun açılması gündeme gelirse anayasa değişikliği yapılması şart.

Tüm bu görüşler milli savunma bakanlığı ve genelkurmay başkanlığı'nın ortak çalışması ile şekillenecek. Hükümete sunulacak çalışmanın ardından iktidar yasa tasarısı haline getirilen düzenlemeyi Meclis'e sevkedecek.

Düzenleme, meclis'in başkan ve başkanlık divanı üyelerini seçmek üzere toplanacağı 4 Ağustos tarihinde ele alınabilir. Ancak bu gerçekleşmezse, tasarı Meclis'in resmi açılış tarihi olan 1 Ekim'e kalacak.

DEVAM EDEN DAVALAR NASIL ETKİLENCEK?
Peki Cumhurbaşkanı Gül'ün onayladığı askere sivil yargı yolu açan düzenleme ne getirecek, mevcut davalar nasıl etkilenecek?

Ankara Eryaman'daki bir evde bulunan bombalar ve Başbakan'a yönelik suikast planıyla gündeme gelen Atabeyler Çetesi'ne ilişkin dava, Hakkari'nin Yüksekova ilçesine bağlı Dağlıca Köyü'ndeki taburdan kaçırılan 8 askerin yargılanması ve Özel Kuvvetler Komutanlığı Kışlası'nda inşaat yolsuzluğunu içeren Oğulbey davası, yasadan etkilenecek. Bu dava ve soruşturmalar askeri yargıdan sivil yargıya geçecek.

Yasayla, askeri mahalde askerler tarafından işlenen anayasal düzene karşı suçlar konusunda sivil yargı tek yetkili olacak. Bunun, Ergenekon iddianamesinde eski Deniz Kuvvetleri Komutanı Özden Örnek'e ait olduğu öne sürülen günlükler ile Sarıkız ve Ayışığı gibi askeri darbe iddialarına adı karışan eski kuvvet komutanları Özden Örnek, Aytaç Yalman ve İbrahim Fırtına hakkında sivil mahmekede dava açılabilecek.

Yargıtay, Şemdinli Davası'nda verdiği "devletin birliğini bozmak" suçuna askeri yargının bakması gerektiğine karar vermişti. Bu kararın Ergenekon davasının bir bölümünün de askeri yargıya gönderilmesine emsal oluşturabileceği yorumları bulunuyordu. Albay Dursun Çiçek'in hazırladığı iddia edilen 'İrtica ile Mücadele Eylem Planı' ile ilgili tartışmalar da bu noktada düğümleniyordu. Düzenleme ile Yargıtay'ın verebileceği olası kararların önüne geçilmiş oldu. Mevcut yasa gereği, dava açılması durumunda Şemdinli davasında yargılanan askerler sivil mahkeme tarafından yargılanacak.

Düzenlemeyle askeri-sivil yargı arasında yetki yönünden kaos yaşanması ihtimali de dile getiriliyor. Aynı davalarda yargılanan askerlerin dosyalarının askeri yargıda kalmasıyla aynı konuda iki ayrı dava görülmesi ve askeri mahkemelerin Anayasa'nın 145. maddesini gerekçe göstererek sözkonusu suçlar yönünden kendilerini yetkili saymasının, adli ve askeri yargı arasında yetki çatışmasına yol açabileceğine dikkat çekiliyor.
(ntvmsnbc)

Askere sivil yargı taşları yerinden oynatacak

Askerlere sivil yargı yolunu açan düzenlemeyle askeri mahkemede görülen Dağlıca, Atabeyler çetesi gibi davalar sivil mahkemeye geçecek. 'Darbe Günlükleri' yargılanabilecek, Şemdinli Davası da yeniden açılabilecek.