İşte enerji karnemiz

Elektrik ihracatı 2008 yılında yüzde 60 oranında azalan Türkiye doğalgaz ve petrolde dışa bağımlı durumda. Doğalgaz ithalatının yüzde 62?sini Rusya?dan yapan Türkiye kullandığı petrolün de yüzde 90?ını ithal ediyor.

EPDK 2008 yılı faaliyet raporunu Temmuz ayı başında tamamladı. Raporda Türkiye?nin 2008 yılı elektrik, doğalgaz, petrol ve LPG üretim, tüketimi ile ithalat ve ihracat verilerine yer verildi.

EPDK?nin raporuna göre, 2008 yılında Türkiye?de toplam elektrik enerjisi üretimi ile talebi aynı oldu. Elektrik üretimi 198,3 milyar kWh olurken, talebi de 198 milyar kWh olarak gerçekleşti.

İHRACATTA BÜYÜK DÜŞÜŞ

2008 yılında, 2007 yılına kıyasla elektrik enerjisi ithalatı yüzde 8.5, ihracatı ise yüzde 58.8 oranında azaldı. 2008 yılında Irak, Gürcistan ve Suriye?ye elektrik enerjisi ihraç edilirken; Azerbaycan (Nahçıvan), Türkmenistan ve Yunanistan?dan ise elektrik enerjisi ithal edildi. Elektrik enerjisi ihracatının, elektrik enerjisi üretimine oranı yüzde 0.5, elektrik enerjisi ithalatının brüt talebe oranı ise yüzde 0.4 olarak gerçekleşti.

2008 yılında Türkiye toplam elektrik enerjisi üretiminin yüzde 30.9?nu mevcut sözleşmesi bulunan üretim tesislerinden, yüzde 49.5?ni kamu mülkiyetindeki üretim tesislerinden sağladı. Özel sektör tarafından işletilen üretim tesislerinin 2008 yılında üretime katkıları sırasıyla şöyle:

*Yap İşlet modeli kapsamındaki santraller yüzde 21.9

*Özel sektör üretim şirketi santralleri yüzde 11.9;

*Otoprodüktörler ve otoprodüktör grubu santraller yüzde 7.7

*Yap İşlet Devret modeli kapsamındaki santraller yüzde 6.6

*İşletme Hakkı Devri modeli kapsamındaki santraller yüzde 2.2

*Mobil santraller yüzde 0.1

ÜRETİMİN YARISI DOĞALGAZDAN

Türkiye 2008 yılında elektrik enerjisi üretiminin yüzde 48.2?sini doğal gazdan, yüzde 21.1?ni linyitten, yüzde 16.8?ini hidrolikten, yüzde 6.3?ünü ithal kömürden, yüzde 4.7?sini fuel-oil?den, yüzde 1.5?ini taşkömüründen ve kalan kısmı da diğer kaynaklardan elde etti.

Raporda ayrıca üretimin yüzde 60?lık kısmı ithal kaynaklardan sağlandığı bilgisi de yer aldı.

DOĞALGAZ?IN YÜZDE 62?Sİ RUSYA?DAN

Raporda 1970?lerde kullanımına başlanan doğalgazın yurt içi rezerv ve üretim miktarlarının oldukça sınırlı düzeyde kalmasından dolayı ithalatın zorunlu hale geldiği belirtildi.

Türkiye?de doğalgaz tüketim miktarı ile ithalat miktarı hemen hemen aynı oldu. 2008 yılında 36.8 milyar metreküp doğal gaz tüketirken, 37.3 milyar metreküp doğalgaz da ithal etti.

Doğalgaz ithalatında Türkiye?nin Rusya lehine bir kaynak bağımlılığının söz konusu olduğu belirten rapordaki verilere göre Türkiye doğalgaz ithalatının yüzde 62?sini Rusya?dan, yüzde 12.3?ünü Azerbaycan?dan, yüzde 11.1?ini Cezayir?den, yüzde 11?ini İran?dan, Yüzde 2.7?sini Nijerya?dan ve yüzde 0.9?nu da spotlingden yapıyor.

PETROLÜN YÜZDE 90?I İTHAL

Türkiye?de 2008 yılında rafinerilerde toplam 24.21 milyon ton ham petrol işlendi. Bunun 21.74 milyon tonunu ithal ham petrol, 2.47 milyon tonu ise yerli ham petrol oluşturuyor. 2008 yılında işlenen toplam ham petrolün içinde ithal edilen ham petrolün oranı yaklaşık olarak yüzde 90 oranındadır.

İRAN VE RUSYA?YA BAĞIMLI

Rafinerilerin toplam ham petrol ithalatı 2007 yılında 23.44 milyon ton düzeyinde olurken, 2008 yılında bu rakam yaklaşık 1.7 milyon ton azalarak 21.74 milyon ton düzeyinde gerçekleşti. Türkiye ham petrol ithalatında en yüksek payı İran (yüzde 36) ve Rusya (yüzde 33) aldı.

LPG

Rapora göre, dünyada 2008 LPG üretiminin yaklaşık 240 milyon ton olduğu tahmin edilirken, Türkiye, dünya LPG piyasası içerisinde 3.5 milyon tonluk büyüklüğü ile önemli bir yere sahip. Yine rapora göre Türkiye?de gerçekleştirilen LPG üretiminin tamamına yakını karışım LPG?den oluşuyor. 2008 yılında Türkiye?de üretilen 756 bin 287 tonluk LPG?nin; yaklaşık 343 bin tonluk üretimi İzmit, 345 bin tonluk üretimi İzmir, 67 bin tonluk üretimi Kırıkkale ve kalan bin tonluk üretimi de Batman Rafinerisi?nde gerçekleşti.

Türkiye 2008 yılında 17 farklı ülkeden 2 milyon 761 bin 586 ton LPG ithal ederken, en çok ithalat yapılan ülkeler sırasıyla Cezayir, Norveç, Libya, Kazakistan ve Rusya oldu. Raporda 2007 yılına göre toplam ithalat miktarında yaklaşık yüzde 2?lik bir azalma yaşandığı belirtildi.

Ayrıca, Türkiye 2008 yılında toplam 99 bin 241 tonluk LPG ihracatı yaptı. İhracat yapılan ülkeler arasında ilk sırada yüzde 67?lik payla Tunus yer alırken, bunu yüzde 18?lik payla Kuzey Kıbrıs ve yüzde 8?lik payla Romanya takip etti.

OTOGAZ TÜKETİMİ ARTTI

2006 yılı rakamları ile karşılaştırıldığında; tüplü LPG tüketiminde yaklaşık yüzde 21 ve dökme LPG tüketiminde yaklaşık yüzde 64 azalma yaşanırken, otogaz LPG tüketiminde ise yaklaşık yüzde 36?lık bir artış yaşandığı görüldü. Toplam tüketimde ise yüzde 2?lik bir azalış ortaya çıktı. Otogaz tüketim rakamları baz alındığında dünya genelinde Türkiye, Güney Kore?den sonra ikinci, otogaz istasyonu sayısında ise birinci sırada yer alıyor.

Türkiye?de 2008 yılı sonu itibariyle 7 bin 395 otogaz bayisinin olduğu bilgisine yer verilen raporda, dünya genelinde LPG?nin taşıma sektöründe kullanım oranının 2008 yılında yaklaşık yüzde 9 olarak gerçekleşeceği tahmin edilirken Türkiye?de bu oranın yüzde 61 olarak gerçekleştiği kaydedildi.