Tarihi yeniden yazdıracak aletler bulundu

Bursa'nın Keles ilçesine bağlı Kıranışıklar köyü yakınlarında ''sadece Bursa'nın değil tüm Batı Anadolu'nun tarihini yeniden yazdıracak kadar büyük bir öneme sahip olan'' Alt Paleolitik Çağa ait taş aletler bulunduğu bildirildi.

Uludağ Üniversitesi (UÜ) Fen-Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölümü Başkanı Prof. Dr. Mustafa Şahin, Rektör Prof. Dr. Mete Cengiz'in de katıldığı basın toplantısında, Kültür ve Turizm Bakanlığının izniyle 2006'da başlattıkları ''Bursa ve Çevresi Kültür Envarteri Projesi''nin devam ettiğini belirtti.

Proje kapsamında bu yıl yaptıkları araştırmalarda, ''Uludağ yöresinde Prehistorik Çağa ait yerleşim yerleri olmadığı'' ve ''Alt Paleolitik Çağ adı verilen, insanoğlunun dip tarihine ait kültürlerin Orta Anadolu'nun batısında ve Akdeniz Bölgesi'nin kuzeyinde bulunmadığı'' şeklindeki iki önemli hipotezin sona ermesine neden olan bulgulara ulaştıklarını bildiren Şahin, şöyle devam etti:

''Bu sezon elde ettiğimiz bulgular her iki hipotezin de yeniden gözden geçirilmesi gerektiğini ortaya koymuştur. Basın toplantısının amacı, insanoğlunun dip tarihi açısından çok önemli olan yeni keşfimizden kamuoyunu haberdar etmektir.

Keles'in Kıranışıklar köyünün yaklaşık 1 kilometre batısında bulunan Belentepe mevkisinde bulunan Alt Paleolitik Cağ'a ait taş aletler, sadece Bursa'nın değil tüm Batı Anadolu'nun tarihini yeniden yazdıracak kadar büyük bir öneme sahiptir. Belentepe'de keşfedilen bu kanıtlar, yaklaşık 1 milyon yıl ile 400 bin yılları arasında görülen 'Acheul' kültürünün Bursa'da da yaşamış olduğunu açık bir şekilde göstermektedir. Bu özelliğiyle bugüne kadar Bursa'nın tarihiyle ilgili öne sürülen hipotezlerin tamamını çürütmüş ve Bursa'nın tarihi geçmişi konusunda yeni bir sayfa açmıştır. Bununla birlikte 2007'de keşfedilen Şahinkaya Mağarası'ndaki buluntuların da tesadüfi olmadığı artık çok açık bir şekilde anlaşılmaktadır.''

'EN ESKİ TARİHLERDEN BERİ BURSA'DA YAŞANIYOR'

Belentepe buluntularının, Bursa ve çevresinin en eski tarihlerden başlayarak tercih edildiğini ortaya çıkardığını dile getiren Prof. Dr. Mustafa Şahin, şunları kaydetti:

''Bugün bildiğimiz kadarıyla, taş alet yapan ilk insanlar yaklaşık 2,5 milyon yıl önce Afrika'da ortaya çıkmış ve oradan yaklaşık 1,8 milyon yıl önce 'eski dünya'ya yayılmışlardır. Paleolitik Çağ olarak adlandırılan bu dönem, insanlık tarihinin neredeyse yüzde 99'unu kaplar. Anadolu'nun, Afrika'dan yayılan bu ilk insanlar için doğal bir geçiş rotası olması gerekirken, yakın zamanlara kadar üretilen hipotezlerin tamamında bu durum göz ardı edilmiştir. Bu konuda, Bursa ve çevresindeki Paleolitik Çağ'a ait araştırmaların yok denecek kadar az olması da önemli rol oynamıştır.''

Şahin, bu dönemde genel olarak insanların ''avcı'', ''toplayıcı'' bir yaşam tarzına sahip olduklarının bilindiğini, bu insanların yaşamlarıyla ilgili en önemli kalıntıların, zamana karşı dayanıklı olan taş aletler olduğunu ifade etti.

Belentepe'de keşfettikleri buluntuların, Alt Paleolitik Çağ'ın en önemli kültürlerinden olan ''Acheul'' kültürüne ait olduğunu bildiren Mustafa Şahin, şu bilgileri verdi:

''Acheul kültürünün en belirgin aletleri de el baltası olarak bilinen, iki yüzeyden işlenmiş taş aletlerdir. Bugüne kadar bu kültürün, yakın coğrafya olarak sadece Yakın Doğu ve Batı Avrupa'da bulunduğu, buna karşın kuzeybatı Anadolu da dahil olmak üzere Doğu Avrupa'da bulunmadığı sanılmaktaydı. Yaptığımız keşifle bu hipotezin yanlış olduğu, Yakın Doğu'yu Batı Avrupa'ya bağlayan yollardan biri olarak Anadolu'nun, özellikle Marmara Bölgesi'nin de düşünülmesi gerektiği sonucu ortaya çıkmış olmaktadır. Ayrıca, Güneydoğu Anadolu ve Orta Anadolu'dan gayet iyi bilinen 'Acheul' kültürünün yayılım alanının güney Marmara'yı da içermesi, bilimsel anlamda, önceki teorilerin artık yeniden gözden geçirilmesi gerektiği sonucunu ortaya çıkartmıştır. Tespit ettiğimiz malzemenin, Yakın Doğu kültürleriyle yakın ilişki içinde olması da ayrıca dikkate değerdir. Araştırmamız, kuzeybatı Anadolu'da hiç bilinmeyen bir Alt Paleolitik kültürün keşfedilmesini sağlamıştır. Bu keşfin arkeoloji bilimine en önemli yansıması, bugüne kadar üretilen teorilerin tümünü tartışılır hale getirmiş olmasıdır. Ayrıca, böylece Bursa'nın tarihinin bugüne kadar bilinenin aksine yüz binlerce yıl önceye gittiğini kanıtlamış olmaktadır.''

Şahin, buluntular arasında iki yüzeyden işlenmiş el baltalarına ait parçalar, taş alet yapımının çeşitli aşamalarına işaret eden yongalar ve bir adet kıyıcı satır olduğunu kaydetti.

Bu aletlerin Belentepe'de doğal olarak bulunan çakmak taşlarından yapıldığını ifade eden Şahin, bu nedenle Belentepe'nin ilk insanlar tarafından alet yapılan ''işlik yerler''den biri olarak kullanıldığını düşündüklerini sözlerine ekledi.