Kriz nedeniyle bilgisayar satışları düştü

GFK Türkiye'nin ''2009 İlk Çeyreğinde Türkiye IT Sektörü Pazar Değerlendirmesi'' Araştırmasına göre, sektör özellikle dizüstü bilgisayarlardaki satış artışlarının etkisiyle 2007'de büyüme kaydetti. 2008'in başlarında, ülke gündemini ve tüketici davranışlarını da etkileyen bir takım politik ve ekonomik gelişmelerle beraber IT pazarında bir düşüş trendi görülerken, sezonsal etkilerden ötürü durgun geçen yaz döneminden sonra okulların açılmasıyla pazar Eylül ayında tekrar yükseliş eğilimine geçti.

Küresel krizin etkilerini gösterdiği Ekim ayı ile beraber IT pazarında da sektörde daralma görülürken, 2009'un ilk çeyreğinde toplam IT pazarındaki satış hacminde (masaüstü ve dizüstü bilgisayarlar, monitörler, çok fonksiyonlu ve tek fonksiyonlu yazıcılar) yüzde 30'a varan düşüş yaşandı. Fiyatlardaki yüzde 19'luk düşüşle beraber cirosal olarak düşüş de yüzde 43'ü bulurken, Mart ayında açıklanan KDV indirimleri de tüketicilerin satın alma tercihlerini Nisan ayına ertelemelerine yol açtı.

-MASAÜSTÜ BİLGİYASAR SATIŞLARINDA DÜŞÜŞ-

IT pazarında en büyük düşüşler masaüstü bilgisayarlar ve monitörlerde yaşandı. Buna göre bu yılın ilk üç ayında satışlar masaüstü bilgisiyarlarda yüzde 39,6, monitörlerde yüzde 35,1, yazıcılarda ise yüzde 25,7 oranında düştü.

IT pazarının lokomotif ürünü olarak nitelendirilebilecek dizüstü bilgisayarlarda ise pazar büyüklüklerindeki düşüşler diğer IT ürünlerine göre daha az oldu. Dizüstü bilgisayar satışı yüzde 15,8 oranında azaldı.

2009'un ilk çeyreğinde dizüstü bilgisayarların oranı masaüstü bilgisayarların üstünde kalarak, toplam bilgisayar pazarı içinde adetsel olarak yüzde 53,3'e çıktı. Geçen yılın aynı döneminde bu oran yüzde 45'ti. Bir önceki çeyrekle karşılaştırıldığında ise Avrupa ülkelerinde de benzerlik gösteren bir trendle dizüstü bilgisayar oranında az da olsa bir düşüş gözlemlendi.

-YERLİ MARKALARIN YÜKSELİŞİ-

2008 son çeyreğinde ortaya çıkan global krizin dizüstü pazarındaki etkilerinden biri de marka tercihleri yönünde oldu. Son iki çeyrekte yerli markaların payındaki artış özellikle 2009'un ilk çeyreğinde belirgin olarak görüldü. Bu oranın artmasında yerli markaların cazip fiyatları ve yoğun reklam kampanyaları etkili oldu.

-2009'UN PARLAYAN YILDIZI: KÜÇÜK VE HAFİF NETBOOKLAR-

2009'un ilk çeyreğine damgasını vuran gelişme netbook satışlarındaki artış oldu. Genelde 10.3 inçin altındaki ekran boyutuna sahip, basit özellikli, kolay taşınabilir ve daha çok internet kullanımına yönelik olarak tasarlanmış bilgisayarlar olarak tanımlanan netbooklar, Türkiye'de ilk olarak 2008 Ağustos ayında satılmaya başladı.

Başlangıçta pazarda birkaç oyuncu yer alırken her ay oyuncu sayısında ve model sayısında artış kaydedildi. 2009 Mart ayı itibariyle pazarda 15 oyuncu yer alırken, söz konusu küçük netbookların 2009'un ilk çeyreğinde toplam dizüstü bilgisayarlar içindeki payları yüzde 8,7'ye çıktı. Avrupa'da ise bu rakam yüzde 18'ler düzeyinde.

Netbook satışlarının 2009'un ilerleyen aylarında da ciddi şekilde artması bekleniyor.

Netbook ürünü, dizüstü penetrasyonun oldukça yüksek olduğu Avrupa ülkelerinde zaten sahip olunan bir dizüstü bilgisayarın yanında, daha basit kullanım için tercih edilen ikinci bir ürün olarak algılanıyor. Türkiye'de ise düşük fiyatlarıyla özellikle kriz sonrasında ucuz ürün olarak tercih ediliyor. Krizle beraber netbook ürünlerinin satışı artarken, daha düşük özellikli dizüstü bilgisayarların satışı da artış gösterdi.

-DEĞİŞEN ÜRÜN ÖZELLİKLERİ-

Teknoloji sürekli gelişirken bilgisayar hızlarında da ciddi ve hızlı bir artış kaydedildi.

Buna göre, 2-2.5 GHz aralığındaki işlemci hızına sahip bilgisayarların payı son çeyrekte yüzde 70'e kadar çıktı.

Pazarda Core 2 Duo ve Pentium Dual işlemcilerin hakimiyeti mevcut durumunu korurken, Pentium Dual işlemcinin payı son çeyrekte bir önceki çeyrek döneme göre yüzde 17'den yüzde 33'e çıktı.

-RAĞBET BİN DOLARIN ALTINDAKİ MODELLERE-

Dizüstü bilgisayar pazarındaki fiyat bantlarının trendine ilişkin olarak da 500 dolar altı bantı Netbook ürününden dolayı son çeyrekte ciddi bir artış gerçekleşti.

Piyasadaki 500-1000 dolar arası banttaki büyüme ise krizin başladığı 2008'in dördüncü çeyreğinde bir önceki çeyreğe göre 12 puan arttı. Böylelikle bu fiyat grubundaki ürünlerin pazar payı 62'ye yükseldi.

Daha yüksek segmentteki ve gelişmiş özellikteki ürünlerin yer aldığı 1500 dolar üstü fiyat aralıklarında ise ciddi kayıplar yaşandı.

Öte yandan bu yılın ilk çeyreğinde dizüstü bilgisayar pazarında organize perakendenin geleneksel bayi kanalına göre adetsel olarak yüzde 74.5, cirosal olarak ise yüzde 75,5 payla üstünlüğü söz konusu oldu.

Tüketiciler tercihini özellikle sayıları giderek artan ve cazip kampanyalar ile ürün çeşitliliğiyle talep gören elektronik zincir marketlerden kullandı.