Ross, İran dosyasıyla baş edebilecek mi?

Selda Shosa / TİMETURK

Washington Post Gazetesi, diplomat Dennis Ross?un ? Barack Obama yönetiminin barış sürecinin geliştirilmesinden sorumlu ve İran dosyası özel temsilcisi- Tahran?ı nükleer silah geliştirme planından vazgeçirme yolunda çaba sarf ettiğine işaret ederek, önünde önemli bir görev olduğunu söyledi.

Obama bu çabanın sonuçlarının bu sene sonuna kadar açık olması gerektiğini açıkladı.

Gazete, İran?la yaklaşım başarısız kaldığı takdirde Ross?un başka yol kullanacağını; aynı hedefe ulaşmak için daha sıkı bir stratejiye başvuracağını belirtti. Bu yöntemin de İran?ın nükleer programının durdurulması olacağı bildirildi.

Washington Post Gazetesi?ne göre bu yeni yol da özellikle İsrail, nükleer bomba sahibi olmaması için senelerdir İran?a saldırı sinyalleri vermekte olduğu için belli bir zaman aralığıyla sınırlı olacak.

Ross, bu görevini Obama yönetiminde yetkisinin boyutu hakkında Washington?da dolaşan sorular arasında sürdürmektedir. Özellikle Ortadoğu?daki yetkililer kendisine İsrail yanlısı olarak görüyor. Bu da Ross?un İran?a kur yapmak için doğru kişi olup olmadığı hususunda korkulara yol açıyor.

Ross?un yaklaşımı

?Efsaneler Kuruntular ve Barış: Amerika?nın Ortadoğu?da Yeni Yöneliminin Araştırılması? isimli kitapta; İran?la yakınlaşma stratejisi hakkında Ross, David Makovsky ile yardımlaşarak açık görüşmeler başlamadan önce İran liderleriyle direkt ve gizli temasın sağlanacağı arka planda; iki tarafa da üzerine yapılandırmanın mümkün olacağı ortak bir temelin belirlenmesine izin verecek gizli bir kanal oluşturulması tavsiyesinde bulundu.

Kitap, Amerika?nın bir yandan mevcut yaptırımlar aracılığıyla baskıya devam ederken diğer yandan da ?bayağı bir yaklaşımla? İran?la diyaloga çabalamasını tartışmaktadır.

Bu seçenek kitabın yazarına göre orada sırf Amerika ile diyalog için bir bedel ödemek gerektiğini söyleyen görüntüyü engellemektedir. Aynı zamanda bu Amerika?nın teslim olduğu izlenimi de vermemektedir.

Gazete, Amerikan yönetiminden ismini vermek istemeyen üst düzey bir görevlinin şu sözünü aktardı; ?bizler sistemin kendisini değil yolunu değiştirmeye çalışıyoruz?.

Ancak Brüksel?de merkezi bulunan Uluslararası Krizler Grubu, geçtiğimiz hafta bir rapor yayınladı. Bu raporda baskı ile birleşen diyalog yaklaşımının güçlü bir koz ilavesi yerine -Ross?a göre- İran tarafından negatif bir tepkiyle karşılanacağı belirtildi. İranlılar buna, müzakerelerin başarısız kalmasından sonra katı prosedürlerin uygulanması için uluslararası bir uzlaşmayı güvence altına almak için düzenlenen hain bir komplo olarak görecek.

Ross, Obama?nın uluslararası meselelerdeki iki temsilcisi George Mitchell (Ortadoğu?da), Richard Holbrooke (Afganistan ve Pakistan?da) gibi Obama ile direk bir bağlantıya sahip değil. Aksine bilgileri dışişleri bakanlığına aktarıyor. Bu durumun da Ross?un görüşlerinin yönetim için pek bir ağırlığı olmadığına işaret ettiği belirtildi. Aynı şekilde bazı Arap yetkililer de Ross?un eski başkan Bill Clinton döneminde İsrail?e meylettiğine inandıkları için İran dosyasıyla başa çıkabileceğinden kuşku duymakta.