Cevizde bile ithalatçı konumuna geldik

Gaziosmanpaşa Üniversite (GOPÜ) Ziraat Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Yaşar Akça, 1950-1960'lı yıllarda ceviz ihracatı yapan Türkiye'nin şu anda ceviz ithalatı yaptığını, ülkenin mutlaka iç ceviz sanayisine yönelmesi ve iç ceviz standartlarının yeniden gözden geçirilmesi gerektiğini söyledi.

Cevizle ilgili çok sayıda araştırması bulunan ve ''ceviz profesörü'' olarak bilinen Prof. Dr. Akça, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Türkiye'nin her köşesinde ceviz ağacını bulmanın mümkün olduğunu söyledi.

Ancak Türkiye'de fazla fındık üretimine karşılık ceviz üretimi açığı yaşandığını ifade eden Prof. Dr. Akça, şunları kaydetti:

''Türkiye ceviz ithal eden bir ülke. 1950-1960'lı yıllarda ceviz ihracatı yapan bir Türkiye şu anda ceviz ithalatı yapmaktadır. Bulgaristan, Moldova, Kırgızistan, Türkmenistan gibi ülkelerden çok düşük fiyatlarla Çin mallarında olduğu gibi ceviz ithal edilmektedir. Daha kaliteli ceviz ise Şili ve ABD den ithal edilmektedir. Kaliteli yerli cevizin ise fiyatı düşmektedir.''

Bu sorunun çözülmesi gereken en önemli sorun olduğunu bildiren Prof. Dr. Akça, şöyle konuştu:
''Üretimde dünya sıralamasına giren ülkemizin, ceviz dış satımında isminin geçmemesi beklenen bir sonuçtur. Çünkü üretimin önemli bir kısmı tohumdan çoğaltılmış, tamamen birbirinden farklı özelliklere sahip standart üretim özelliği olmayan ağaçlardan karşılanmaktadır. Yapılması gereken tek önemli iş, yetiştiricilik yapılacak ekolojik koşullara adaptasyon özelliği yüksek, verimli ve kaliteli ürün veren dış satıma uygun çeşitlerle kapama ceviz bahçelerinin kurulmasıdır. Ulusal ceviz çeşitlerimiz uç dallarda meyve veren verimsiz çeşitler. Türkiye mutlaka iç ceviz sanayisine yönelmelidir. İç ceviz standartlarımız yeniden gözden geçirilmelidir.''

''CEVİZ ÜRETİMİNDE TEKRAR DÜNYA LİDERİ OLABİLİRİZ''

Şimdiye kadar verimsiz çeşitlerle kurulan bahçelerdeki ağaçların verimli çeşitlerle çeşit değiştirme aşılarıyla değiştirilmesini isteyen Prof. Dr. Akça, ''Devlet ceviz yetiştiriciliğine verdiği desteğin yüzde 75'ini bu amaca ayırsın, 5 yıl içinde gelecekte tekrar ceviz üretiminde dünya lideri olacak alt yapıyı kurar ve ihracatçı ülke konumuna geçeriz'' dedi.

Bu konunun ülke için hayati öneme sahip bir konu olduğunu vurgulayan Prof. Dr. Akça, şöyle devam etti:

''İthalat yerli ceviz yetiştiriciliğimizin önünde önemli bir engel teşkil ediyordu. Ancak Dış Ticaret Müsteşarlığımızın aldığı yerinde ve doğru kararlar ile ithalat biraz zorlaşmıştır. Dış Ticaret Müsteşarlığının özellikle iç ceviz ithalatını zorlaştırıcı kararlar alması daha doğru olacaktır. Çünkü bu sektörde çalışan çok sayıda kişinin işsizlikle karşı karşıya kaldığını belirtmekte yarar görüyorum.''

Cevizin katma değerini yükseltmek için iç cevizin mutlaka işlenmesi gerektiğini vurgulayan Prof. Dr. Akça, ''Nitekim son yıllarda cevizli köme, cevizli sucuk, cevizli pestil, cevizli dut ezmesi gibi ürünler işlenmeye başlamıştır. Benim en büyük hayalim Türkiye'de cevizi çikolata ile kaplatmak'' dedi.

Ayrıca cevizi dutla işleyerek 250 gram, 500 gram ambalajlarda vakumlanmış iç ceviz ürünlerinin piyasada yüksek fiyatlara alıcı bulabildiğini ifade eden Prof. Dr. Akça, ''Daha da önemlisi içeriği üzerinde yazılı insan sağlığı yönünden zengin içerikli cevizlerin daha kolay pazarlanabilecekleri de unutulmamalıdır'' ifadesini kullandı.

CEVİZ YETİŞTİRİCİLİĞİNİ GELİŞTİRME PROJESİ

Tarım ve Köyişleri Bakanlığı'nın 7 üniversite ile ortaklaşa olarak yürüttüğü ve TÜBİTAK tarafından desteklenen ''Türkiye Ceviz Yetiştiriciliğini Geliştirme Entegre Projesi'nde önemli bulguların söz konusu olduğunu da bildiren Prof. Dr. Akça, şu bilgileri verdi:

''Bu proje kapsamında Türkiye'nin farklı bölgeleri için en uygun çeşitlerin belirlenmesi, yeni verimli ve geç yapraklanan ceviz çeşitlerinin elde edilmesi, gen kaynaklarımızın korunması, moleküler biyo teknoloji imkanlarının ceviz ıslahında kullanılması, ceviz yetiştiriciliğinde ülkemiz şartları için yeni makinelerin geliştirilmesi ve ülkemiz için ceviz tarımının ekonomik öneminin sorgulanması konularında 35 uzman araştırmalar yapmaktadır. Bu projeden elde ettiğimiz bulgularla Türkiye ceviz yetiştiricilinde önemli sorunlar çözülecektir.''