Verginin çoğu işçi ve memurdan!..

AA muhabirinin Gelir İdaresi Başkanlığı verilerinden yaptığı hesaplamalara göre, 2004-2008 döneminde işçi ve memur, maaşlarının önemli bölümünü stopaj yoluyla daha almadan gelir vergisi olarak devlete verdi.

2004 yılında işçi ve memurlardan 9 milyar 451 milyon 555 bin 7 lira, 2005 yılında 12 milyar 650 milyon 588 bin 762 lira, 2006 yılında 15 milyar 502 milyon 97 bin 463 lira, 2007 yılında da 18 milyar 991 milyon 154 bin 110 lira gelir vergisi alındı. Bu rakam 2008 yılında ise 19 milyar 942 milyon 221 bin 20 lira olarak belirlendi.

Böylece 5 yıllık süreçte çalışanlardan stopaj yoluyla kesilen gelir vergisi tutarı 76 milyar 537 milyon 616 bin 372 lirayı buldu.

2004 yılında Türkiye genelinde toplanan gelir vergisinin yüzde 48'ini, 2005 yılında yüzde 55,44'ünü, 2006 yılında yüzde 48,86'sını, 2007 yılında da yüzde 49,9'unu ücretlilerin maaşlarından stopaj yoluyla alındı. 2008'de ise çalışanlar, vergi gelirlerinin yüzde 44,88'ini tek başlarına karşıladı.

Söz konusu 5 yıllık dönemde, ücretlilerden kesilen gelir vergisi de, toplam gelir vergisinin yüzde 48,84'ünü meydana getirdi.

Her 10 liralık verginin 1,5 lirası ücret vergisi

Bu arada devletin ülke genelinde topladığı verginin de yüzde 10,5'i ücretlilerden alındı.

2004-2008 döneminde devletin toplam vergi geliri 732 milyar 625 milyon 960 bin lira oldu. Bunun da 156 milyar 726 milyon 23 bin lirası gelir vergisinden sağlandı.

2004 yılında toplam vergi gelirlerinin yüzde 9,35'ini, 2005 yılında yüzde 10,61'ini, 2006 yılında yüzde 10,25'ini, 2007 yılında yüzde 11,1'ini, 2008 yılında ise yüzde 10,5'ini ücretlerden kesilen gelir vergisi oluşturdu.

Böylece Türkiye genelinde toplanan her 100 liralık verginin 1,5 lirası ücret vergisi şeklinde tahsil edildi.

İşçi ve memurların ödedikleri motorlu taşıtlar vergisi, özel tüketim vergisi, katma değer vergisi, damga vergisi, banka ve sigorta muameleleri vergisi ve harçlar da dahil edildiğinde ücretlilerin vergi yükü çok daha yukarılara çıktı.

Asgari ücretliler

Bu arada ücretliler için verilen muhtasar beyannamelerdeki asgari ücretli ağırlığı da dikkat çekti.

2004'de asgari ücretliler için 2 milyon 295 bin, diğer ücretliler için 1 milyon 7 bin, 2005 yılında asgari ücretliler için 3 milyon 35 bin, diğer ücretliler için 1 milyon 219 bin, 2006 yılında da asgari ücretliler için 3 milyon 635 bin, diğer ücretliler için 1 milyon 373 bin beyanname verildi.

Asgari ücretliler için verilen muhtasar beyanname sayısı 2007 yılında 4 milyon 20 bin, 2008 yılında ise 3 milyon 711 bin olarak belirlendi. Bu sayı 2007'de diğer ücretliler için 1 milyon 564 bin, 2007 yılında da 1 milyon 602 bin oldu.

Geçen 5 yıllık dönemde asgari ücretlilerin ödediği gelir vergisi toplamı da 13 milyar 699 bin 939 liraya ulaştı. Buna göre, asgari ücretliler, ücretlerden kesilen gelir vergisinin yüzde 17,9'unu, toplam gelir vergisinin yüzde 8,74'ünü, toplam vergi gelirlerinin ise yüzde 1,87'sini karşıladı.