Vakit gazetesinin haberine göre ekonomiyi canlandırma kapsamında bugüne kadar toplam büyüklüğü 36.3 milyar lirayı bulan 5 ekonomik paket açıklayan hükümet, 6. paketle Hazine?nin Kredi Garanti Fonu?na sağlayacağı 1 milyar liralık kaynak ile Fon?un etkinlik ve fonksiyonunu artıracak. Bir diğer bileşen olarak da sektörel, bölgesel ve proje destekleri sağlanacak. 7. paket ise ?istihdam paketi? olacak.
Türkiye'de küresel krizin etkisiyle işsizlik oranının yüzde 15.5 gibi rekor seviyelere çıkmasının ardından, hükümet işsizlikle mücadeleye dönük İstihdam Paketi çalışmalarını hızlandırdı. Küresel krizin olumsuz etkilerini hafifletmek üzere ardı ardına yürürlüğe konan ekonomik paketlerin ardından, 6 ve 7. ekonomik paketler için de yoğun bir çalışma yürütülüyor. Ekonomiyi canlandırma kapsamında bugüne kadar toplam büyüklüğü 36.3 milyar lirayı bulan 5 ekonomik paket açıklayan hükümet, 6. paketle Hazine'nin Kredi Garanti Fonu?na sağlayacağı 1 milyar liralık kaynak ile Fon?un etkinlik ve fonksiyonunu artıracak. Bir diğer bileşen olarak da sektörel, bölgesel ve proje destekleri sağlanacak. 7. paket ise ?istihdam paketi? olacak.
Son dönemde işşiz sayısındaki hızlı artış üzerine hazırlanan söz konusu paket, işsizlere, uzun vadede meslek kazandırmayı, kısa vadede de geçici iş sağlamayı amaçlıyor. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Maliye Bakanlığı, Çevre ve Orman Bakanlığı, Hazine Müsteşarlığı, Devlet Planlama Teşkilatı istihdam paketiyle ilgili çalışmalara hız verirken, bu kapsamda öngörülen tedbirler de şekillenmeye başladı.
İSTİHDAM ÖNLEMLERİ
Ekonomik büyüklüğü henüz tam olarak ortaya çıkmayan paketteki önlemlerin en az 500 bin kişiye doğrudan istihdam, 200 bin kişiye de meslekî eğitim kazandırması planlanıyor.
Pakette istihdam oluşturmaya dönük alınacak bazı önlemler de şöyle sıralanıyor:
¥ Özel istihdam bürolarına geçici iş ilişkisi kurma yetkisi verilecek. Bu kapsamda İş Kanunu?nda ve İŞKUR Kanunu?nda değişiklik yapılacak.
¥ İŞKUR'un uyguladığı toplum yararına çalışma programları genişletilecek ve buna dönük kaynak artırılacak.
¥ İŞKUR'un mesleki faaliyetleri genişletilecek. Bu kapsamda mevcut 100 bin kişi hedefine ilaveten 200 bin kişiye mesleki eğitim verilecek.
¥ Çevre ve Orman Bakanlığı Ağaçlandırma ve Erozyon Kontrolü Genel Müdürlüğü?nün ağaçlandırma ve erozyonla mücadele konusunda ayrılan kaynak artırılacak. Böylece bu alanda çok sayıda işsizin kısa süreli ya da devamlı istihdamı sağlanacak.
?İŞSİZLİK ÖDENEĞİ ALAN İŞÇİLERİN İSTİHDAMINA PRİM DESTEĞİ?
Öte yandan pakette işsizlik ödeneği alan işçilerin istihdamı halinde prim desteğinin yapılması üzerinde de duruluyor. Ancak prim desteğinin henüz netleşmediği belirtiliyor.
Ekonomi bürokratları, 6 ve 7. önlemler paketinin ekonominin yönetimini üstlenen yeni bakanlarla ele alınacağını ve bu değerlendirmelerin ardından kesinleşeceğini ifade ediyor.
İŞSİZ SAYISI ARTIYOR
Bu arada küresel krizin etkisiyle tüm dünyada olduğu gibi Türkiye'de de işsizlik ciddi bir sorun haline geldi. Türkiye İstatistik Kurumu verilerine göre 2009 yılı Ocak ayında, işsizlik oranı, bir önceki yılın aynı dönemine göre 3.9 puan artarak yüzde 15.5'e çıktı. Kentsel yerlerde işsizlik oranı 4.2 puanlık artışla yüzde 17.2'ye, kırsal yerlerde ise 3.4 puanlık artışla yüzde 11.8 oldu. Genç nüfusta işsizlik oranı ise yüzde 27.9 olarak hesaplandı. Bu oran 2008 yılının aynı döneminde yüzde 21.2 idi. Türkiye genelindeki işsiz sayısı da Ocak ayında 2008'in aynı dönemine göre 1 milyon 59 bin kişi artarak 3 milyon 650 bin kişiye yükseldi.
İŞSİZ SAYISI GEÇEN YIL 235 BİN KİŞİ ARTTI
Türkiye'deki işsiz sayısı, geçen yıl 2 milyon 611 bin kişi oldu. İşsiz sayısı 2008'de bir önceki yıla göre 235 bin kişi arttı. Bu dönemde istihdam edilenlerin sayısı da 2007 yılına kıyasla 456 bin kişi artarak, 21 milyon 194 bin kişiye ulaştı. Türkiye İstatistik Kurumu, Hanehalkı İşgücü Anketi ?2008 Yılı? sonuçlarını açıkladı. Anket sonuçlarına göre, 2008 yılında Türkiye'de kurumsal olmayan nüfus, 2007 yılına göre 823 bin kişi artarak, 69 milyon 724 bin kişiye, kurumsal olmayan çalışma çağındaki nüfus da 778 bin kişi artarak, 50 milyon 772 bin kişiye çıktı.
2008 yılında, tarım sektöründe çalışan sayısı 149 bin kişi, tarım dışı sektörlerde çalışan sayısı ise 307 bin kişi arttı. Söz konusu yılda, istihdam edilenlerin yüzde 23,7'si tarım, yüzde 21'i sanayi, yüzde 5,9'u inşaat, yüzde 49,5'i ise hizmetler sektöründe yer aldı.
Kentsel yerlerde işsizlik oranı 0,8 puanlık artışla yüzde 12,8, kırsal yerlerde de 0,4 puan artışla yüzde 7,2 oldu. Türkiye'de tarım dışı işsizlik oranı bir önceki yıla göre 1 puanlık artışla yüzde 13,6 seviyesinde gerçekleşti. Bu oran erkeklerde bir önceki yıla göre 0,9 puanlık artışla yüzde 12,3, kadınlarda ise 0,8 puanlık artışla yüzde 18,1 oldu.
Yaptığı işten ötürü herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşuna kayıtlı olmadan çalışanların oranı bir önceki yıla göre 1,9 puanlık azalışla yüzde 43,5 olarak gerçekleşti.
AB, işçi çıkarmaya karşı ?zaman bankacılığı? uyguluyor
AB ülkelerinde, ekonomik kriz ortamında işçi çıkarmamak için alternatif yollar bulunmaya çalışılıyor. Dublin merkezli sosyal politika kuruluşu Eurofound'un hazırladığı raporda, mali kaosun fırtınasından kurtulmaya çalışan AB devletleri ve şirketlerinin, küçülme ve işçi çıkarmaya karşı istihdamı koruyucu inisiyatifleri tercih etme eğilimi gösterdiği belirtildi.
Rapora göre, Avrupa çapında pek çok işverenin işçi çıkarmayı son tercih olarak gördükleri, bunun yerine ?kısa süreli çalışma?, ücretli ya da ücretsiz ?uzun dönemli izin? ve yeniden yapılanma anlaşmalarındaki ?işe göre ücret? koşulu olmak üzere 3 tür inisiyatifi tercih ettikleri belirtiliyor. Çalışma sürelerindeki anlaşmalı indirimler de artan eğitim fırsatlarıyla dengeleniyor.
?ZAMAN BANKACILIĞI?
İşverenlerin kriz ortamında işçi çıkarmamak için başvurduğu yöntemlerden biri de ?zaman bankacılığı? olarak adlandırılıyor. Bu uygulamaya başvuran bir otomotiv firması, fabrikalarından birini 4 ay süreyle kapatacak. Bu kapanma, ilk 2 ay temel ücretlerinin tamamını, geri kalan sürede yüzde 60'ını alacak 2 bin 500 işçiyi etkileyecek. Haziran ayında fabrika tekrar açıldığında, işçiler, ödeme aldıkları 4 aylık dönemdeki miktara karşılık ücretsiz mesai yapacak. Bazı AB üyesi ülkeler ise farklı ulusal iş kanunları ve toplu sözleşme düzenlemeleri karşısında ?kısa zamanlı çalışma programlarını? tercih ediyor.
?ÜCRETLİ KARİYER MOLALARI?
Çalışanları işlerinde tutmak ve krizi aşmak için başvurulan yöntemlerden bir diğeri de ?ücretli kariyer molaları.? Bu yöntem, özellikle bankacılık ve sigortacılık sektörlerinde öne çıkıyor. Bir bankacılık birimi, bazı çalışanlarına 2 ve 3 yıllık ücretli aralar önerdi. Öneriye çoğunluğu genç 140 çalışan ?evet? dedi.
163 bin kamu işçisinin gözü arabulucuda
Anlaşmaya varılamaması sebebiyle kamuda çalışan yaklaşık 163 bin işçinin toplu iş sözleşmesi görüşmelerinde arabulucu aşamasına gelindi. Sendikalar arası ihtilaflar ve itirazlar sebebiyle kamuda çalışan yaklaşık 100 bin işçinin toplu sözleşme süreci ise yürütülemiyor.
125 işyeri ve işletmede 320 bin 218 işçiyi kapsayan bu yıl süresi bitecek kamu kesimi toplu iş sözleşmesi görüşmelerinin büyük bölümünde 60 günlük süre tamamlandı. İşçi sendikaları ile kamu işveren sendikaları arasında 162 bin 830 işçiyi kapsayan toplu iş sözleşmesi görüşmelerinde önceki gün itibariyle arabulucu aşamasına gelindi. Yaklaşık 60 bin işçiyi kapsayan toplu iş sözleşmesi görüşmelerinde ise henüz 60 günlük süre tamamlanmadı. İşçi ve işveren sendikaları, görüşmelerde parasal olmayan birçok maddede anlaşmaya vardı. Parasal konularda ise Türk-İş ile hükümetin yapacağı görüşmenin sonunda yapılacak çerçeve protokolü doğrultusunda anlaşma zemini aranacak. Kabine değişikliği ile birlikte hükümet adına kamu kesimi toplu sözleşme görüşmelerini yürütecek bakan da değişti. Murat Başesgioğlu'nun bakanlığı döneminde Türk-İş'in teklifini sunmasıyla başlayan ve henüz ikinci oturumu gerçekleştirilemeyen görüşmeler, bundan sonra Devlet Bakanı Hayati Yazıcı başkanlığındaki heyetle yürütülecek. Türk-İş, hükümete sunduğu teklifle, en düşük memur maaşı olan bin 230 TL'nin altındaki işçi ücretlerinin öncelikle bu seviyeye çekilmesini önerdi.
