19 ABD bankası zarar edecek

ABD Federal Merkez Bankası FED tarafından yayımlanan ve uzun zamandır finansal piyasalarda merakla beklenen rapora göre finansal sistem, ekonominin bütünü gibi iyileşme gösteriyor, ancak henüz iyileşmiş değil. Amerikan hükümetinin, daha önce emsali görülmemiş bir şekilde bankacılık testinin sonuçlarını kamuoyuyla paylaşması ise, açıklanan sonuçların, bankacılıkta güveni yeniden inşa etme çabalarının bir parçası olabileceği endişesiyle ihtiyatla karşılandı.

FED'in bankalar üzerindeki dayanıklılık testinin sonuçları, ülkenin en büyük 19 bankasından 10'unun, ekonomik krizin derinleşmesi durumunda olası kayıpları karşılamak üzere toplam 75,6 milyar dolar yeni sermayeye ihtiyaç duyduğunu ortaya koydu.

Test sonucuna göre bazı bankalar istikrarlı, ancak bazılarının milyarlarca dolar sermaye artırımına gitmesi gerekiyor. Bu da, bankacılık sektörünün halen zayıf, ancak canlandırılabilir olduğunu gösteren bir işaret olarak değerlendirildi. Amerikalı yetkililere göre güçlü bir bankacılık sistemi, ekonomik krizden çıkmak için şart.

Yetkililer dayanıklılık testinin, bütün bankaların zayıf olmadığını ve hatta zayıf olanların da güçlendirilebileceğini göstererek yatırımcı güvenini yeniden oluşturmasını umuyor. Hiçbir bankanın başarısız olmasına göz yumulmayacağı yetkililerce dile getirildi. FED testinin sonucuna göre daha fazla sermayeye ihtiyaç duyan 10 bankanın 8 Hazirana kadar bu sermaye artırımını nasıl yapacağına dair bir plan hazırlamış ve onaylatmış olması gerekiyor.

Daha fazla sermayeye ihtiyacı olduğu belirtilen 10 bankadan Bank of America'nın, 33,9 milyar dolarlık bir artışa gitmesi gerektiği belirtildi. Wells Fargo için bu rakam 13,7 milyar dolar, GMAC için 11,5 milyar dolar, Citibank için 5,5 milyar dolar ve Morgan Stanley için ise 1,8 milyar dolar oldu. Ek sermayeye ihtiyacı olduğu belirtilen diğer 5 banka ise yerel bankalardan oluşuyor. Bunlardan, Alabama'daki Regions Financial 2,5 milyar dolar, Atlanta Sun Trust Banks 2,2 milyar dolar, Cleveland KeyCorp 1,8 milyar dolar, Cincinnati'deki Fifth Third Bancorp 1,1 milyar dolar ve Pittsburgh PNC Finansal Hizmetleri Grubu 600 milyon dolar sermaye artırımına gitmeli.

Daha fazla sermayeye ihtiyaç duyan bankaların bir kısmı, nasıl bir strateji izleyeceklerini hemen kamuoyuna duyurdu. Hükümetin, 1,8 milyar dolar ek sermaye ihtiyacı olduğunu belirttiği Morgan Stanley, 5 milyar dolarlık sermaye artışına gideceğini kaydetti.

-SONUÇLAR NE DERECE GÜVENİLİR-

Sonuçların açıklanmasından sonra Citigroup hisseleri yüzde 8,4 artış gösterdi. Amerikan hükümetinin, bankaların dayanıklılık testi sonuçlarını daha önce emsali görülmediği şekilde kamuoyuna duyurması, bulguların ne kadar güvenilir olduğu konusunda kuşkulara da yol açtı. Amerikan hükümeti, bankacılık sektöründe güveni yeniden inşa etme amacını taşıdığı için, açıklanan sonuçların beklenenden daha iyi göründüğü yönünde spekülasyonlar da bulunuyor. ABD Başkanı Barack Obama yönetiminin, hiçbir bankanın başarısız olmasına izin verilmeyeceği yönündeki açıklamaları da, asıl yükün hükümet ve vergisini ödeyen halka yıkılacağı eleştirisine neden oldu.

Dayanıklılık testinde FED, bankaları, ekonomide gerçekleşebilecek iki farklı senaryoya göre yargıladı. Birinci senaryo, ekonomik durgunlukla ilgili mevcut beklentilere ilişkin tahminleri yansıtıyor. Bu tahmine göre 2010 yılında işsizlik yüzde 8,8 oranına ulaşacak ve ev fiyatları bu yıl yüzde 14 azalacak. İkinci senaryo ise beklenenden çok daha kötü tahminlerin gerçekleşmesine dayanıyor. Buna göre işsizlik yüzde 10,3 ile tavan yapacak ve ev fiyatları yüzde 22 düşecek.

Tüketiciler ve iş adamlarının aldıkları kredileri ödemede zorlanmasının bankaların elindeki varlığın değer kaybetmesine yol açma riski bulunuyor. Bu çerçevede Amerikan hükümeti bankaları kendi sermaye rezervlerini yüksek tutmaya zorluyor ki, ekonomik görüntü giderek daha da karanlıklaşsa bile bankalar borç vermeyi sürdürebilsin.

FED'in bankalara uyguladığı dayanıklılık testi, şubat ayında tasarlanmış bir test olması ve bu testin ne kadar yeterli olduğu da Obama yönetimine getirilen eleştiriler arasında. Çünkü şubat ayından bu yana ABD'de işsizlik oranı yüzde 8,5 artmış bulunuyor ve bu yıl bu oranın daha da artması öngörülüyor.