Mardin?deki katliam dünya kamuoyunda yankı bulurken uzmanlar, saldırının perde arkasında PKK terörü ve koruculuk sistemiyle tahrip edilen toplumsal yapı olduğu konusunda hemfikir.
Böyle bir vahşetin hiçbir izahı olamaz
Mardin?deki katliama tepki gösteren Gül, töre ve kan davası gibi kavramların insan hayatının önüne geçmesini eleştirdi.
CUMHURBAŞKANI Abdullah Gül: ?Bu olay hepimizi derinden sarsmıştır. Milletçe acımız büyüktür. Böyle bir ilkellik, vicdanlarda derin yaralar açan bu vahşet, hiçbir şekilde izah edilemez. Yaşadığımız çağda, töre, kan davası ve husumet gibi kavramların insan hayatının önüne geçiyor olması, toplum olarak herkesin ciddi şekilde düşünmesi ve sorgulaması gereken bir konudur. Bir daha böyle acıların yaşanmaması için, gerek bireysel, gerek kurumsal olarak her düzeyde gayret gösterilmesi gerekmektedir. Bu menfur saldırıda yakınlarını kaybeden ailelerimizin acılarını yürekten paylaşıyorum. Hayatını kaybeden vatandaşlarımıza Allah?tan rahmet diliyor, yaralılarımıza acil şifa dileklerimi iletiyorum.? Bu arada Federasyonu Devlet Başkanı Dmitriy Medvedev, Cumhurbaşkanı Gül?e başsağlığı diledi.
Başbakan Erdoğan, ?Çocuklara ve masum insanlara silah doğrultmanın hiçbir gerekçesi olamaz? dedi.
Başbakan Recep Tayyip Erdoğan: Düğün yapan, bir mutlu anı yaşayan insanlara, namaz kılan insanlara, 3 yaşındaki -hatta ölenlerin içinde 1 yaşındaki çocuk da var- bu çocuklara silah doğrultmak, savunmasız, masum insanları katletmek, kelimelerle ifade edilemeyecek kadar menfurdur, insanlık dışıdır. Hiç bir töre, hiç bir gelenek, hiç bir anlayış bu katliamı mazur gösteremez. İnsanlıktan nasibini alamamış saldırganlar, hiç bir gerekçenin arkasına sığınamazlar. Ve eğer varsa, vicdanlarının altında ezileceklerine de ben inanıyorum. Ben inanıyorum ki, bu vicdan, onların bu acıyı dindirmelerine müsaade etmez, eğer varsa. Üniversiteler konuyu araştırmalı.
Cahillik diyerek geçemeyiz
CHP Genel Başkanı Deniz Baykal: ?İnsanların en mutlu olması gereken bir düğünde böyle büyük bir katliam anlaşılır gibi değil. Bu saldırıya cahillik deyip geçmeyiz. Ağır bir durumdur, vahim bir manzaradır. İşin içinde siyaset var mıdır, terör var mıdır? Yoksa bölgesel çatışmaların bir yansıması mıdır? Bunu henüz bilmiyoruz. Ama ne olursa olsun, bunu anlamak mümkün değil. Bir an önce olayın iç yüzü aydınlatılmalı. Bu konuda herkes üzerine düşeni hızla gerçekleştirmelidir.?
Baykal, CHP?li dört milletvekilini Mardin?e gönderdiklerini de bildirdi. Saldırının gerçekleştiği köyde incelemelerde bulunacak olan CHP?li vekiller, bölge halkı ve ilgililerle konuşup bilgi alacak. Milletvekilleri daha sonra alınan bilgilerle Merkez Yürütme Kurulu?na sunmak üzere bir rapor oluşturacak.
Ergenekon?un faili meçhullerinden farksız
DOÇ. DR. MAZHAR BAĞLI
BU katliamın bir örneği ne Türkiye?de ne dünyada yok. Bu işin içinde koruculuk da var, PKK da var. Terör örgütünün uzun süredir tahrip ettiği bir yapılanma da var. Hukukun güvenilirliği sağlanmalı. Toplumun bir kesiminin devlet eliyle başka bir kesimine karşı güçlendirilmesinin yanlış sonuçları ortaya çıkmaya başladı. Devlet, korculuk sistemi ile aşiretler ve aileler arasında eskiden para ve toprak ile yaşanan farkı şimdi silah düzeyine getirmiş ve o bölgenin balans ayarıyla oynamıştır. Bu da haliyle toplumda dengeyi bozan bir yapılanmaya doğru gidiyor. Son olayı da bu bağlamda değerlendirmek mümkün. Yerel güç unsurları arasında kız alıp verme gibi ittifaklar kuruluyor. İşin içine koruculuk sistemi girince kendi doğallığında yürüyen sistem bozuldu. Bu olayı Ergenekon?un faili meçhullerinden farklı düşünmemek gerekiyor. Kan davası gütme ile devletin hukuksuz uygulamaları arasında paralel bir ideoloji var.
Akademisyenler konuyu araştırmalı
PROF. MÜMTAZER TÜRKÖNE
KORUCULUK sistemi başlı başına yeniden gözden geçirilmesi artık sona erdirilmesi gereken bir konu. Tabii yanan son olayı koruculuk sistemine indirgemek de doğru değil. Gelenek ve töreyle kültürle alakalı nedenlerin üzerine eğilmek lazım. Başbakan?ın dediği gibi üniversitelerin konuyu araştırması gerekli. Böyle bir cahillik nasıl olur diye akademisyenlerin konuyla ilgilenmesi gerekiyor. İşi sadece koruculuk düzeyinde tartışmak konuyu kolaycılıkla algılamak anlamına gelir.
Bu kan hepimizin yüzüne sıçradı
TÖREDE BÖYLE BİR KATLİAM YOK
DOÇ. Dr Rüstem Erkan: Töre ve kan davası, bugüne kadarki örneklerinde yetişkin erkeklere yöneliyordu. Burada kadın ve çocuk veya düğün yada cenaze ayrımı olmadan bir katliam söz konusu. Bu bölgedeki töre anlayışının dışında, ilk kez görülen bir vaka. Olay net olarak ortaya çıkmamış olmasına rağmen silahla uzun süredir iç içe yaşamış olmanın getirdiği sonuç olarak görülüyor. Koruculuk sistemi, 1985?ten beri tartışılıyor. Silahları kendi çıkarları için kullanan insanlara verdiğiniz zaman, bu olaylar meydana çıkıyor. Bu kan, elimize bulaşmamış olsa bile yüzümüze sıçramıştır. Bu olayda, hepimizin suçu var.
GÜÇ DENGELERİ KURULDU
Mardin Barosu Başkanı Mahmut Güven: Koruculuk meselesi uzun zamandır sorgulanıyor. Bu koruculuk sistemi ile güç dengelerinin kurulduğu belli. Fakat bu konuya ilişkin olarak tam anlamıyla elde veri bulunmuyor. Korucuların karıştığı adli olaylarla karşılaşmamak mümkün değil. Adam öldürme, cinayete teşebbüs ve yaralama gibi pekçok adli olay görüyoruz. Yine de korucular için belli suç tanımlamaları yapmak şimdilik mümkün değil. Son olan olayın da ne kız alıp verme ne korcular arasındaki çıkar çatışmasıyla ilgisi olabilir. Bu tam anlamıyla vahşettir. Konuya ilişkin olarak sosyo-kültürel mutlaka araştırmalar yapmak gerekiyor.
Modern Türkiye?deki en büyük katliam
Mardin?deki katliam dünya basınında geniş yankı buldu.
Reuters: Düğünü basan maskeli saldırganlar çoğu çocuk ve kadın 44 kişiyi öldürdü. Saldırı, AB adayı modern Türkiye?nin tarihindeki en büyük katliam olarak tarihe geçti.
AP: Güneydoğu?da maskeli dört kişi otomotik silahlar ve el bombalarıyla bir düğün törenini basarak çoğu çocuk ve kadın 44 kişiyi katletti. Saldırıda gelin ve damatla birlikte 6 çocuk da hayatını kaybetti.
AFP: Kanlı düğün baskınında 6?sı çocuk, 16?sı kadın toplam 44 kişi öldürüldü. Saldırının siyasi yönü yok.
BBC: Maskeli saldırganlar genç yaşlı, kadın erkek ayır etmeden tüm konukları taradı. 6?sı çocuk 44 kişi öldü.
CNN: Türk düğününde Türk düğününde soyadı katliamı. Saldırganlar damada ve geline acımadı. 44 kişi öldü.
New York Times: Maskeli saldırganlar düğünü savaş alanına çevirdi. 44 kişi öldü, 20 yaralı var. Olaydan yara almadan kurtulan iki kızkadeş ?arkadaşımızın bedenini siper ederek hayatta kaldık? dedi.
Der Spiegel: Düğün basan maksekil saldırganlar 44 kişiyi öldürdü. Tür yetkililer, saldırının kan davasından kaynaklandığını belirtiyor.
Bild: Düğün töreninde katliam. Maskeli saldırganlar ölüm kustu. 44 kişi öldü.
Telegraph: Türk düğününde katliam. 45 kişi öldü.
AB: Derin şok ve üzüntü içindeyiz
AVRUPA Birliği Komisyonu?nun genişlemeden sorumlu Üyesi Olli Rehn, Mardin?deki silahlı saldırı nedeniyle derin şok ve üzüntü yaşadığını bildirdi. Rehn yaptığı yazılı açıklamada, saldırıda ölenlerin ailelerine ve yakınlarına başşağlığı dileyerek katillerin en kısa zamanda adalete teslim edileceğine inancını dile getirdi.
