Partilere kapatma davası açmak zorlaşıyor

Pakette yapılacak önemli düzenlemelerden birisi parti kapatmaların zorlaştırılmasıyla ilgili olacak. Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı'nın kapatma davası açma yetkisi elinden alınırken, karar Japonya ve Almanya'da olduğu gibi Parlamento'nun veya bir kurulun onayına bırakılacak. Anayasa değişiklik paketine temel hak ve hürriyetlerle ilgili çarpıcı bir düzenleme ekleniyor. Anayasa'nın 'Temel hak ve hürriyetlerin niteliği' başlıklı 12. maddesinin giriş cümlesine 'insan onuruna dokunulamaz' ibaresi konuluyor. Böylece, gözaltı ve sorgulamalarda onur zedeleyici davranışlarda bulunmanın karşılığı anayasal suç olacak. Kameralar önünde gözaltı ve arama işlemleri son bulacak. Düzenlemeyle karakolların ve cezaevlerinin standartları da yükseltilecek.

12 Eylül askerî darbesinin ürünü olan 82 Anayasası'nın sadece maddeleri değil felsefesi de değişiyor. AK Parti'nin hazırladığı Anayasa paketinde yapılacak önemli düzenlemelerden birisi temel hak ve hürriyetlerle ilgili olacak. Devleti kutsayan ve koruma altına alan mevcut Anayasa'da temel hak ve hürriyetlerin niteliğine olan 'insan onuru' güvenceye alınıyor. Parti kapatma zorlaştırılırken Yargıtay cumhuriyet başsavcısının kapatma davası açma yetkisi elinden alınıyor. Kapatma davasının Japonya ve Almanya'da olduğu gibi Parlamento'nun veya bir kurulun onayına bırakılması gündemde.

AK Parti'nin hukukçu kurmayları Başbakan Yardımcısı Cemil Çiçek, eski TBMM Başkanı Bülent Arınç, Anayasa Komisyonu Başkanı Prof. Dr. Burhan Kuzu, Adalet Komisyonu Başkanı Ahmet İyimaya ile grup başkan vekilleri Sadullah Ergin ve Bekir Bozdağ'ın hazırladığı Anayasa değişiklik paketinin detayları belli oldu. Bu hafta TBMM Başkanlığı'na sunulması beklenen pakette cumhurbaşkanı ve TBMM'nin görev süresi, Türkiye milletvekilliği, ombudsmanlık, yargı reformu, yerel seçim tarihinin değişmesi ve Anayasa'ya bireysel başvuru hakkı gibi düzenlemeler yer alıyor. Bunların yanı sıra pakette 4 önemli düzenleme daha olduğu öğrenildi.

Anayasa değişiklik paketine temel hak ve hürriyetlerle ilgili çarpıcı bir düzenleme ekleniyor. Anayasa'nın 'Temel hak ve hürriyetlerin niteliği' başlıklı 12. maddesinin giriş cümlesine 'insan onuruna dokunulamaz' ibaresi ekleniyor. Böylece, yasalar ve idarenin eylemlerine yeni bir sınır getiriliyor. Anayasa, yasalar, mahkeme kararları insan onurunu zedeleyemeyecek. Aynı şekilde gözaltılar ve sorgulamalarda da onur zedeleyici davranışlarda bulunmanın karşılığı Anayasal suç olacak. Bu düzenleme birçok ünlü dava ile gündeme gelen aktüel sorunları yakından ilgilendiriyor. Kameralar önünde gözaltı ve arama işlemleri insanlık onurunu zedelediği için son bulacak. Yine yasalar gerekçe gösterilerek insan onurunu zedeleyici muamelelerde bulunulamayacak. Karakolların, cezaevlerinin standartları da yükseltilecek.

Siyasi partilerin kapatılmasının zorlaştırılması, Anayasa değişiklik paketinin en önemli düzenlemelerinin başında geliyor. Parti kapatmalarında Venedik Kriterleri esas alınacak. Şiddet ve teröre bulaşmadığı sürece partilerin kapısına kilit vurulamayacak. Parti kapatma gerekçelerinin yanı sıra dava açma usulü de değiştiriliyor. Yargıtay cumhuriyet başsavcısının uhdesinde olan partilere kapatma davası açma yetkisine son veriliyor. AK Parti, Japonya ve Almanya modelini esas aldı. Buna göre siyasi partilere kapatma davası açabilmek için TBMM'nin veya belirlenecek bir 'kurul'un onayı aranacak. Bu konudaki son rötuşlar Başbakan Erdoğan'ın başkanlığında yapılacak AK Parti MYK'da verilecek.

KADIN VE ÇOCUKLARA POZİTİF AYRIMCILIK

AK Parti'nin 10 maddeyi aşacak olan kısmi Anayasa değişiklik paketinde kadın, çocuk, engellilerle ilgili de önemli bir düzenlemeye yer verildi. Yıllardır gündemde olan kadınlara 'pozitif ayrımcılık' Anayasa hükmü haline geliyor. Anayasa'nın 'kanun önünde eşitlik' başlıklı 10. maddesine ekleme yapılacak. Kadınlar lehine yapılacak yasal düzenlemelerin eşitlik ilkesine aykırı olmadığı belirtilecek. Bu maddeye eklenecek bir fıkra ile tıpkı kadınlar gibi çocuklar, yaşlılar, engelliler ve koruma altında olan insanlar lehine yapılacak değişikliğin de kanun önünde eşitliğe aykırı olmayacağı hüküm altına alınacak.

Anayasa'nın 19. maddesine yeni bir fıkra eklenerek kişisel veriler koruma ve güvence altına alınıyor. Kişilere devlet kurumlarının kendisiyle ilgili topladığı verileri düzeltme ve amaç dışı kullanımını denetleme yolu da açılıyor. Düzenlemeye göre, kişiler kendisiyle ilgili kişisel bilgi ve verilerin korunması hakkına sahip olacak. Bu bilgiler kişilerin açık rızası veya kanuni meşruiyet sebebi dışında kullanılamayacak. Herkes, kendisiyle ilgili toplanmış olan veya kayıtlarda bulunulan bilgilere erişme, düzeltme yapma ve bu bilgilerin amacı dışında kullanılıp kullanılmadığını öğrenme hakkına da sahip olacak. (Zaman)