Barack Obama, Türkiye'den 'ev ödevleri'ni yazdığı kartlarla ayrılmış

24 Nisan öncesinde '1915 olayları'na bakışıyla Türkiye'yi bir nebze rahatlatan Obama, Ankara temaslarında bizzat tuttuğu notları da 'ev ödevi' olarak Washington'a götürdü.

Ankara, 5-7 Nisan tarihlerinde gerçekleşen ziyaretin iç değerlendirmesini tamamladı. ABD'nin 'tek süper güç konumunun sınandığı' bir dönemde görevi devralan Obama, 'yeni küresel düzeni tesisi'nde Ankara'yı 'birlikte çalışılması gereken ortaklardan biri' olarak görüyor. Türkiye tercihinin altında ise üç ana neden yatıyor: Türkiye'nin, ABD ve küresel düzen için sorun-tehdit-risk alanlarının ortasındaki özel konumu; demokratik, laik ve hukukun üstünlüğüne saygı gösteren kimliği ile sorumlu coğrafyada barışa yaptığı somut katkılar ve enerji arzı güvenliği açısından kritik konumu.

Ziyaret, 10 yıldır iniş-çıkışlar yaşayan Türk-Amerika ilişkilerinde 'yeni bir dönem'in başladığı anlamına geliyor. 'Gerçek manada stratejik ortaklık ortaya çıkıyor.' vurgusu bir yetkiliye ait. ABD Başkanı'nın, ülkesindeki kimi etkin düşünce kuruluşlarının son dönemde ortaya koydukları 'Türkiye, Batı'dan uzaklaşıyor.' tezinin aksine, 'Türkiye'nin, Batı dünyasının vazgeçilmez bir parçası' olduğunu ifade etmesi, ziyaretin en önemli sonuçlarından biri. 'Model ortaklık' kavramının altı ise önümüzdeki dönemde doldurulacak. Ankara'ya göre, ABD Başkanı, Türkiye'yi, 'Doğu ile Batı'nın buluştuğu yer', Amerika ve Türkiye'yi de 'bölgesel ve küresel olarak birbirini tamamlayan iki ülke' olarak görüyor. Meclis konuşması, 'İslam dünyasına mesaj' olarak okunuyor. 'Kürt azınlık' sözleri ise 'Çok da bilinçli bir ifade değil... Yeni başlayan bir başkan. Her şeyi tam olarak bilmeyebilir.' biçiminde iyimser bir açıdan değerlendiriliyor.

Obama, 'bunları çalışacağım' dedi

Obama'nın Cumhurbaşkanı Abdullah Gül ile yaptığı görüşmenin kimi ayrıntıları da yeni ortaya çıkıyor. Obama, Ankara'nın her konudaki düşüncelerini dikkatle dinledi ve notlar aldı. Türkiye'deki temasları sırasında kendisine eşlik eden Dışişleri Bakanı Ali Babacan'a da, cebindeki not kartlarını göstererek, 'Bunlar, ev ödevleri... Bunları çalışacağım.' ifadesini kullandı.

Abdullah Gül, Türkiye'nin bölge barışı için yaptığı katkıları anlatırken yalnızca askerî boyuta odaklanılmaması gerektiğini söyledi. Türk askerinin katkısını, Türk işadamları tarafından yapılan okulları ve Afgan kızlarının buralarda eğitim gördüklerini de aktardı. Ruhban Okulu'nun açılmasını isteyen Obama'ya, Anayasa'dan kaynaklanan zorlukları iletti. Batı Trakya'da yaşayan 150 bin Türk'ün yaşadığı sorunlara da dikkat çekti. ABD Başkanı, bu bölümleri de özenle not aldı.

30 dakikada tarih verildi

Obama'nın Türkiye ziyaretinin ilk adımı, Dışişleri Bakanı Ali Babacan'ın 6-8 Şubat tarihlerinde katıldığı Münih Güvenlik Konferansı'nda atıldı. Babacan, ABD'li muhataplarına, 'Başkan Obama, Medeniyetler İttifakı toplantısı için İstanbul'a gelsin.' teklifini iletti. Bunun olamaması durumunda 'ikili ziyaret' için ABD Başkanı'nı beklediklerini iletti. ABD Dışişleri Bakanı Hillary Clinton'un, bir ay sonra Ankara'ya yaptığı ziyaretin bir gün öncesinde Beyaz Saray'dan sürpriz bir telefon alındı. Obama'nın Türkiye ziyareti için iki tarih sunuldu. Ankara, 30 dakika içinde Cumhurbaşkanı Gül ve Başbakan Erdoğan'ın onayının ardından kendisi için uygun olan tarihi karşı tarafa bildirdi. Açıklama da, bir gün sonra Ankara'da bizzat ABD'li bakan tarafından yapıldı.

Zaman