Hüseyin Barack Obama'yı yakından görünce ABD'nin yeni başkanında bir haller olduğunu daha iyi anladık. Uçağından yalnız başına inerken bir çocuk gibi heyecanlı, Sultanahmet'i gezerken bir Müslüman kadar edepli olan Obama, sadece diliyle değil bedeniyle de çok şey söyleyip gitti?
Siyah ince ve uzun bir adam bugüne kadar alışageldiğimiz lider, başkan, büyük adam imajını sildi gitti... ABD gibi mağrur bir ülkenin başkanı olmasına rağmen hiç de ülkesine ait gibi durmadı bizim ülkemizde.. Son yıllarda güneş, doğuda şahitlik ettiği kanlardan aldığı ışıkla batıyı kızılca ışıtırken ABD'nin yüzünü biraz daha karartmıştı. Oysa ince ve uzun adamın yüzüne siyahlık katan sanki aynı güneş değildi? Onun yüzünde bizim güneşimizden izler vardı. İşte o izleri doğru okumak için bir rehbere başvurduk: Davranış Bilimleri Uzmanı Dr. İlhami Fındıkçı. ?Bir Gönül Yolculuğu- Hizmetkar Liderlik? isimli kitabının dumanı hala tüten Fındıkçı ile Obama'nın geride bıraktığı karelere birlikte baktık. İşte gördüklerimiz:
LİDER Mİ HİZMETÇİ Mİ?
Dr. Fındıkçı, her şeyden önce Obama'nın lider ve yöneticiler için çok önemli bir örnek oluşturduğunu söylüyor. Obama'yı iletişim kurma konusunda çok etkili bulan Fındıkçı, Obama'nın mesajlarını hem sözel hem de sözel olmayan iletişimle doğrudan aktarabildiğine dikkat çekiyor. Obama'nın tavrını 'doğrudan iletişim ve kendini oynama' olarak niteleyen Fındıkçı, Obama'nın sözlü iletişimde açık, anlaşılır, tonlama ve vurguları yerinde, konuya hakim bir görüntü verdiğini, içerik bakımından da zengin, yoğun, renkli, bir o kadar da hassas bir liderlik vizyonu sergilediğini söylüyor. Cümlelerin ve mesajların özenle seçildiğini, bütün tarafları rahatlatacak, geliştirecek, tamamlayacak nitelik taşıdığını ifade eden Fındıkçı, ?Böylece sözel iletişimde ?kazan kazan? tekniği ile kişileri yanına çektiğini, taltif ettiğini, önemsediğini görüyoruz. Bu çok az liderin başarabildiği bir iletişim modeli. Liderler, genelde kendilerini anlatır ve prim yapmaya çalışır. Oysa muhatabı onu yüceltmek, kısacası ?ben?e odaklanmamak lideri yüceltir. Bu, hizmete odaklanmış liderlerin en önemli özelliğidir. Obama bunu başarıyla yapıyor.?
OBAMA SADAKAYI BİLİYOR MU?
Kazan-kazan stratejisinde amacın kişileri gereksiz yere yüceltmek olmadığını anlatan Fındıkçı, Obama'nın 'Dilin kemiği yoktur' atasözüne uygun davrandığını, sözlerindeki muhtemel yanlış anlamalara karşı beden dilini hazır tuttuğunu anlatıyor. Boy avantajı ve atletik bir vücuda sahip olan Obama'nın sade bir duruş sergilediğini, takıntılı yürümediğini kaydeden Fındıkçı, şunları söylüyor: ?Herhangi bir insan gibi, kendi gibi, sade olmayı başarabiliyor. İşte esas farklılığı da buradan geliyor. Nitekim O ABD'nin başkanı, önemli lider gibi özelliklerinden çok insani değerleri, iyiliği, ahlakı, başarıyı, değişimi, dinamizmi savunan, tavsiye eden bir lider olarak öne çıkıyor. Ağırlıklı olarak beden dili ile sağlanan bu doğal duruş, onu hem farklılaştırıyor ve kitlelere yakınlaştırıyor. Kim olursa olsun sonuçta bir insan. Yeri geliyor kedi seviyor, ani top sesi ile irkiliyor, tokalaşmayı unuttuğu kişilerden özür diliyor. Hepimiz gibi. Buradaki hassasiyet şudur: Üstün ve farklı olduğu yönünde bir algı oluşumunu zorlamıyor.? Dr. Fındıkçı, tüm karelerden yoğun bir özgüven fışkırdığını, bu özgüvenin otorite kökenli değil, insanlara kendini kabul ettirmenin sağladığı bir güven olduğunu ifade ediyor. Dr. Fındıkçı sözlerini şöyle tamamlıyor: ?Bunun yolu insanları olduğu gibi kabul etme hoşgörüsünden geçiyor. Modern liderlik yaklaşımlarında aşırı özgüven zararlıyken kendini olduğu gibi oynamanın ve başkası olma ihtiyacı hissetmemenin önemi büyüktür.? diyor.
Gülmenin önemini biliyor
Obama'nın şov yapmadığını dile getiren Dr. Fındıkçı, şunları söylüyor: ?Suratının asılması gereken sorular karşısında bile sıkılmıyor. Ama mesajlarını da vermekten geri kalmıyor. Empati yapmaya özen gösteriyor. Geleneksel liderlerde ağır, otoriter, gülmez, eğilmez, soğuk bir duruş vardı. Oysa ki Obama'nın beden dilinin en çarpıcı ve yoğun mesajı gülümsemektir. Gülümsüyor ve böylece hoşgörülü, kabul edici, benimseyici, takdir edeci bir mesaj vermiş oluyor. Gülmenin sadaka yerine geçtiğini biliyor sanki. Oysa ki birçok liderin yüzü, güçlü duracağım diye gülmeye hasret kalıyor.?
Herkes gibi insanım!
Dr. Fındıkçı, Obama'nın uçağına binerken ve inerken yalnız olmaya özen göstermesini ise şöyle yorumluyor: ?Ben belirli bir konumdayım belki ama sizin dışınızda biri değilim?i hissettiriyor. Hizmetkâr lider, tarihi şahsiyetlerden öğrendiklerini göz önünde bulundurur, onları bilir. Ama bildikleriyle liderlik yapmaz. Öğrendiklerinin yardımı ile kendini oynar. Bir anlamda hal dilini konuşturur. Hal dili yoluyla çevresindekilerle ham hal olur, yeni söylemle onların frekansını yakalar.?
Zarafet ile otorite aynı kefede
Dr. İlhami Fındıkçı Obama'nın giysileri için de şu yorumları yapıyor: ?Renk seçimi de liderlik vizyonunu tamamlar özellikte. Sade, koyu takım elbise ile otoriteyi, çoğunlukla taktığı kırmızı tonlardaki kravat ile gücü, beyaz gömlek ile şeffaflığı, samimiyeti ifade ediyor. Böylece yan yana bulunması zor olan zarafet ile otoriteyi aynı kefede buluşturuyor.
Hizmetkâr Lider
Liderliği insanları etkileme ve etkilenme sanatı olarak tarif eden Dr. Fındıkçı, ?Obama'nın dikkat çeken yönü ?Hizmetkâr Liderlik? özelliklerinin özünü oluşturan ahlak, nezaket, mütevazılık, adalet gibi temel insani değerleri şaşırtıcı düzeyde sergilemesi.? diyor. Fındıkçı, Obama'nın karelere yansıyan hallerini ise şöyle yorumluyor: ?Ellerini önde kavuşturması, mutahaplarına dokunmaya önem vermesi, şemsiyesini kendisinin tutması, herkese denk mesafede durması, üstten bir duruş sergilememesi, gurur yapmaması ve belki de en önemlisi siyasi değil insani kaygılarla samimi olması. Tüm bunları yapmak için uğraşmıyor. yaşadığı gibi yapıyor ve yaptığı gibi yaşıyor.
Recep Yeter / Yenişafak
