İşte ticaretin yeni merkezi 'Sınır outlet'

Artvin, Ardahan, Kars, Iğdır, Ağrı, Van, Hakkari, Şırnak, Mardin, Şanlıurfa, Kilis, Gaziantep ve Hatay tarihinin en büyük dış ticaret rakamlarına ulaştılar. Peki bu patlama neden yaşanıyor? Nedeni açık? Sınır ticareti üzerindeki engelleri krizle birlikte son aylarda en asgari düzeye çekildi, 5 yıldır hayata geçmeyi bekleyen Sınır Ticaret Merkezleri uygulaması tozlu raflardan indirildi ve hızla uygulamaya sokuldu. Bu kapsamda Türkiye'nin Doğu ve Güneydoğu illerinde ticaret canlandı. En büyük patlamayı ise Türkiye?nin Kafkaslara açılan kapısı olan Artvin?e bağlı Kemalpaşa Beldesi yaptı. Tam anlamı ile bir ticaret merkezine dönüşen Sarp sınır kapısına 2 kilometre uzaklıktaki beldeye günde ortalama 10 bin, hafta sonu ise 20 bini bulan Gürcü, Azeri, Türkmen ve Rus geliyor. Geçişlerde vize aramaması, geçiş ücretini kaldırması, bunun yanında bavulla taşınan ürünlerden vergi alınmaması da ticareti zirveye taşıyor.

YILDA 3.6 MİLYAR DOLAR

En çok hazır giyim ve ev tekstiline ilgi gösteren Gürcüler, hem kendi ihtiyaçlarını karşılamak, hem de satmak için aldıkları ürünleri, minibüslere doldurarak sınır kapısını götürüyor. Gürcistan gümrüğünde, bir kişinin 300 dolarlık mal geçirmesini izin verilmesi nedeniyle, daha çok mal almak için Gürcülerin aile üyelerini de yanlarında getirdiği belirtiliyor. Sınırda yapılan ticarette, yayaların götürdüğü mallar, ?yolcu beraberi eşya? muamelesi gördüğü için vergilendirilmiyor. Resmi rakamlar buradaki ticaretin 1.5 milyar dolar olduğunu gösterse de bölge temsilcileri yıllık ticaretin 4 milyar dolara yaklaştığı bilgisini veriyor.


LALELİ'NİN TAHTINI SARSTI

Kemalpaşa?daki bu ticari hareketliliği fark eden, başta İstanbul Bursa Denizli, Afyon ve Kayseri?deki tekstil firmaları bölgeye akın etti. Belde?de sadece tekstil üzerine faaliyet gösteren 250 işyeri bulunuyor. Kemalpaşa Belediye Başkanı Yalçın Emiralioğlu, beldeye her gün 15 bin Gürcü?nün alış veriş yapmaya geldiğini belirterek, Türkiye?nin her tarafından girişimcilerin beldede iş yeri açtığını bilgisini veriyor. Buraya gelen firmaların bir yıllık cirolarını bir ayda yaptıklarını belirten Emiroğlu, ?Bütün markalar var. Laleli adeta buraya taşındı. Her gün bunlara yenileri katılıyor. Mağaza sayısı binleri bulacak. Tabi alt yapı sorunları da oluyor. Kuyruk nedeniyle bir çok turist sınır kapısından geri dönmek zorunda kalıyor. Bunların da çözümü için uğraşıyoruz.? diye konuştu. Yine HABERTURK.COM'a konuşan Laleli Sanayici ve İşadamları Derneği Yönetim Kurulu Başkanlığı'na Orhan Altun da bu canlamanın sevindirici olduğunu söyledi. Birçok üyesinin bölgeye ticaret için gittiğini belirtti

SINIR TİCARET MERKEZLERİ CANLANDI

Türkiye'de mevcut durumda Ağrı-Sarısu, Van-Kapıköy ve Hakkari-Esendere olmak üzere 3 sınır ticaret merkezi bulunuyor. Ancak Doğu ve Güneydoğu'da 5 yeni sınır ticaret merkezinin bu yıl içinde açılması planlanıyor. Bu merkezler özellikle Suriye ve Kuzey Irak ile olan ticareti artırmaya yönelik kurulacak. Komşu iki ülke arasında özel anlaşmalara dayanılarak yürütülen ve her iki ülkenin sınıra yakın yerleşim bölgelerini kapsamına alan bir ticaret türü olarak tanımlanan sınır ticareti, Türkiye'de ilk olarak 1980'li yıllarda uygulanmaya başlandı. Yetkililer, sınır ticaret merkezleri sayesinde, bölgede ekonomik bir canlılık oluşması, ticaretin artması, kaçakçılık faaliyetlerinin azaltılması ve böylece kayıt dışı ekonominin önüne geçilmesi, işsizlik oranının azalması, sınır ticaretinde gerek nakliye, gerekse pazarlama unsurları açısından maliyetlerin aşağıya çekilmesi ve daha ucuza mal ihraç etme imkanı sağlanmasının amaçlandığını belirttiler.

İHRACATTA HER YER ÇAKILDI GÜNEYDOĞU REKOR KIRDI

Güneydoğu Anadolu Bölgesinden 2009'un ocak ve şubat aylarında toplam 584 milyon 565 bin 664 dolarlık ihracat yapıldı. Ocak-Şubat 2009'da, geçen yılın aynı dönemine göre ihracat yüzde 6 artış gösterdi. Yani Türkiye genelinde ihracat çakılırken Doğu ve Güneydoğu ihracattaki artış grafiğini korumayı başardı. Bölge ihracatındaki ve ticaretindeki gelişmeyi, Suriye'ye komşu olan Kilis'te bulunan Öncüpınar Sınır Kapısı'nda yaşanan hareketlilik de teyit ediyor. Öncüpınar Sınır Kapısı'ndan, 2008 yılının ilk on ayında giriş yapan araç sayısı yüzde 13 artarak 63 bin 657 ve çıkış yapan araç sayısı yüzde 17 artarak 64 bin 100 oldu. Giren yolcu sayısı yüzde 21 artışla 353 bin 773'e ve çıkan yolcu sayısı yüzde 23 artışla 354 bin 13 kişiye ulaştı. Habur Sınır Kapısı?da rekor üzerine rekor kırıyor. Bu artışda Kuzey Irak ve Suriye'nin büyük payı var.


(Metin Can / HABERTÜRK)