TÜBİTAK'tan 'Darwin' açıklaması

Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumundan (TÜBİTAK) yapılan açıklamada Bilim ve Teknik Dergisi'nin Mart sayısında önce ''küresel iklim değişikliği'' olarak belirlenen ana temanın yayın yönetmeni tarafından ''Darwin yılı''na dönüştürülmesi üzerine basım aşamasında ilk temaya dönüldüğü ifade edilerek, ''Bu süreçte herhangi bir baskı ya da sansürün sözkonusu olmadığı'' bildirildi.

TÜBİTAK'ın internet sitesinden yapılan açıklamada, ''Bilim ve Teknik Dergisinin Mart sayısının hazırlık ve basım aşamasında, tamamen kurum içi süreçlerdeki aksaklıklar ve Sorumlu Yazı İşleri Müdürü ve Yayın Yönetmeninin yetki aşımından kaynaklanan sorunların 'Darwin Sansürü' olarak algılanması, hem kurumumuz hem de bilim camiamız için çok üzücü olmuştur'' denildi.

Açıklamada şu ifadelere yer verildi:

''Bilim ve Teknik Dergisi'nin Mart 2009 sayısında 'Küresel iklim değişikliği' ana temasının işlenmesi kararlaştırılmıştır. Bu tema doğrultusunda editoryal çalışmaların tamamlandığı ve görsel çalışmalara devam edildiği bilgisi, 27 Şubat 2009 tarihinde Sorumlu Yazı İşleri Müdürü ve Yayın Yönetmeni Dr. Çiğdem Atakuman tarafından Başkan Yardımcısı Prof. Dr. Ömer Cebeci'ye bildirilmiştir.

Derginin Mart sayısı Darwin Yılı veya kuramına hasredilmemiş, ancak Darwin ve Evrim Kuramı ile ilgili TÜBİTAK yayınları, derginin 'Yayın Dünyası' sayfalarında yer almıştır. Ancak, rutin yayın süreçlerinin dışında, basım aşamasından hemen önce Dr. Atakuman tarafından, dergiye 16 sayfa ilave edilmiş ve bu doğrultuda, hafta sonu kapak da değiştirilmiştir.

Olağan süreç ve işlemlerin dışına çıkılarak, hafta sonu acele ile değiştirilerek hazırlatılan dergi 2 Mart Pazartesi sabahı Prof. Dr. Cebeci'nin görüşüne sunulmuştur. Doğal olarak, Darwin Yılı temasının, bir uzman yardımcısı tarafından kaleme alınmış ve bilimsel değerlendirmesi yapılmamış ilave sayfalar ile yayınlanmasının uygunluğu sorgulanmıştır.

Bunun üzerine, Dr. Atakuman yaptığı yanlışlığın farkına vararak kendi inisiyatifiyle dergi içeriğini ve kapağını tekrar 27 Şubat tarihi itibariyle hazırlanmış olan 'Küresel iklim değişikliği' temasına dönüştürerek basıma gönderilmesi kararı ve talimatını vermiştir.

Bu süreçte, ne TÜBİTAK yönetiminden ne de TÜBİTAK Başkan Yardımcısı Prof. Dr. Ömer Cebeci'den, genelde veya özelde Darwin için bir baskı veya sansür söz konusu değildir. Ancak, Dr. Atakuman'ın daha önceki dönemlerde de sergilediği yetki aşımı ile ilgili olaylar da göz önüne alınarak, kendisine kurum içinde birim değişikliği önerilmiştir.

Eğer derginin Mart 2009 sayısı incelenirse, Darwin ve evrim konusunda TÜBİTAK yayınları hakkındaki bilgilerin yer aldığı görülecektir. Tanıtımı yapılan binlerce sayfadan oluşan bu eserler, Türkiye'deki konuyla ilgili tüm yayınlar ve haberlerden daha zengindir. Kurumumuzun Darwin ve Evrim Kuramına yaklaşımı bütün bilimsel olgulara ve teorilere yaklaşımından farklı değildir. Evrimsel biyolojide modern sentezin öncülerinden biri olan Ernst Mayr'ın 'Biyoloji Budur' isimli kitabı Kasım 2008 tarihinde kurumumuz tarafından yayımlanmıştır.''

-''KURULUŞ AMAÇLARI VE MİSYONU DOĞRULTUSUNDA ÇALIŞMALARINA DEVAM''-

Her yıl olduğu gibi, Darwin Yılı olan 2009 yılında da konunun Bilim ve Teknik Dergisi'nde detaylı ve yeterli olarak ele alınacağı belirtilen açıklamada, ''Bilim ve Teknik Dergisi'nin bir sayısı bu konuya tahsis edilecektir'' denildi.

Açıklamada, şu ifadelere yer verildi:

''TÜBİTAK'ın kuruluş görevleri, akademik camianın ve özel kesimin yaptığı bilimsel ve teknolojik araştırmaları desteklemek, ülkemiz için kritik olan bilimsel ve teknolojik araştırmaları yapmak, toplumumuzda bilim okur yazarlığının yükseltilmesine katkı sağlamak ve bilim insanlarına destek sağlamaktır.

TÜBİTAK, kuruluş amaçları ve misyonu doğrultusunda çalışmalarına devam edecektir. Bilim ve teknolojide anlamlı ve güçlü adımları atmakta iken, bu konunun önyargılara dayalı olarak gündeme getirilmesinin, ülkemizin bu atılımlarına yardımcı olmayacağı değerlendirilmektedir.

Gelinen bu noktaya farklı anlamlar yükleyerek olayın bilime sansür gibi gösterilmeye çalışılması bilimin önündeki her türlü engelin ortadan kaldırılmasını ve bilimin desteklenmesini temel görev kabul etmiş kurumumuzu ve çalışanlarını derinden yaralamıştır.''