OECD'den Türkiye'ye 'geçer not'

FATF'ın geçen hafta Paris'te gerçekleştirilen Genel Kurulu'nda Türkiye'nin durumu da görüşüldü.

2007 yılı Şubat ayında ülke değerlendirmesi kapsamında hazırlanan Türkiye Raporunda, 49 kriterden 33'ünde zayıf not alan ve bunları düzeltmesi için 2 yıl süre verilen Türkiye, bu sürenin dolmasının ardından son genel kurulda yeniden masaya yatırıldı.

Türkiye, Genel Kurul öncesi FATF'a, son 2 yılda kara parayla mücadele amacıyla çıkarılan mevzuat ve yapılan çalışmalar hakkında kapsamlı bir ön rapor gönderdi. 130 sayfayı bulan raporda, bu dönemde Suç Gelirlerinin Aklanmasının Önlenmesine Dair Kanunun uygulamaya konulduğu, bu düzenlemeye ilişkin ikincil mevzuatın çıkarıldığı, şüpheli işlem sayısının artırıldığı, finans kurumları ve diğer yükümlülere uyum görevlisi atama zorunluluğu getirildiği vurgulandı.

Adalet Bakanlığının suç gelirlerini düzenleyen hükümleri de içeren kanun tasarısının da TBMM gündeminde bulunduğuna işaret edilen raporda, söz konusu tasarıda FATF'ın kriterleri doğrultusunda yapılan düzenlemeler anlatıldı.

Genel Kurulda bunlara ilişkin sunumlar da yapıldı. Bu çerçevede Türkiye'nin 2 yıllık süreçte geçersiz not aldığı 33 kriterden en az 20 tanesinde durumunu düzelttiği, diğer kriterler için de çalışmalarını sürdürdüğü bildirildi.

-TÜRKİYE'YE 1 YILLIK YENİ SÜRE-
Genel Kurulda yapılan değerlendirmelerin ardından, son 2 yıldaki iyi performansı nedeniyle Türkiye'ye yönelik normal prosedür uygulanması kararlaştırılarak, Türkiye'ye eksikliklerini tamamlaması için 1 yıl daha süre verildi.

Toplantılara katılan bir üst düzey bürokrat Türkiye'nin bu kararla ''durumu olağan şekilde takip edilen ülke'' şeklinde değerlendirildiğini belirterek, şunları söyledi:

''2007 Şubatında zayıf not aldığı kriterler için 2 yıl süre verilen Türkiye, bu süreçte yaptığı çalışmalarla oldukça iyi bir performans gösterdi. FATF Genel Kurulunda performansımız yetersiz bulunsaydı Türkiye yakın takibe alınabilirdi. (4 ay sonra gel, durumuna tekrar bakacağız) denilebilirdi. Ancak ülkemiz, olağan izleme sürecinde kaldı ve eksikliklerini giderip, gidermediğine 1 yıl sonra bakılması kararı alındı.''

-VARLIK BARIŞI DA GÜNDEME GELDİ-
Bu arada FATF'ın Genel Kurulunda, başvuru süresi 2 Mart 2009 tarihinde sona eren Varlık Barışı uygulaması da gündeme geldi.

Çok sayıda ülke temsilcisi Türk tarafına, ''Varlık Barışı ile karapara aklanabilir mi?'' sorusunu yöneltti.

Türk heyeti de Varlık Barışına ilişkin kanunda vergi dışında bir hüküm bulunmadığını ve bu kanunun diğer vergi kanunlarından bir farkı olmadığını söyledi.

Heyet üyeleri, söz konusu düzenlemede karaparayla ilgili bir madde bulunmadığını ve ilgili kanunun suç gelirlerinin aklanması ve terörün finansmanıyla mücadeleye aykırı hükümler içermediğini anlattı. Bu açıklamalarla konuya ilişkin soru işaretleri de ortadan kaldırıldı.

-KKTC, FATF'IN TAKDİRİNİ KAZANDI-
Genel Kurul'da KKTC'nin durumu da ele alındı. 2 yıl önce yakın incelemeye alınan KKTC'nin son 1 yılda suç gelirlerinin aklanması ve terörün finansmanıyla mücadeleye dönük yasal düzenlemelerde ilerleme kaydettiği ve idari mekanizmasını oluşturduğu ifade edildi. Özellikle Bankalar ile Kumarhaneler kanunlarının yeniden revize edildiği belirtildi.

Bu kapsamda FATF'ın da takdirini kazanan KKTC, yakın izleme prosedüründen çıktı.

-TÜRKİYE RAPORU-

FATF'ın son Türkiye raporunda da, daha önce belirlenen eksikliklerin çoğunun yasal düzenlemelerle giderildiği ya da yeniden ele alındığı vurgulanarak, şöyle denildi:

''Türkiye karşılıklı değerlendirmeden bu yana yeni yasal enstrümanlar ve uygulama vasıtaları tesis etmiş bulunmaktadır. Bazı taslak enstrümanların değerlendirme raporunda belirtilen hususları daha ayrıntılı olarak ele alması beklenmektedir. Bunlar uyum yönetmeliği, halen Meclis gündeminde olan Türk Ceza Yasasında ve Diğer Bazı Yasalarda Değişiklik Yapan Yasa Taslağı ve Bankacılık Yasasında Değişiklik Yapan Yasa Tasarısıdır. Bu enstrümanlar değerlendirme raporunda belirtilen eksikliklerin çoğunu ele almış ve de ele alacaktır.

Bu anlayışla Türkiye'ye 2010 Genel Kurulu öncesinde hazırlayacağı raporla birlikte bu tedbirlerle ilgili olarak sistemini güçlendirme doğrultusunda FATF'a ilave bir rapor hazırlaması ve olağan izleme sürecini devam ettirmesi tavsiye edilmektedir.''