Türk halkı TV'yi ne için izliyor?

RTÜK Başkanı Zahid Akman, 21 ilde 2 bin 570 kişiyle yapılan görüşmeler sonucu gerçekleştirilen ''Televizyon İzleme Eğilimleri Araştırması''nın sonuçlarını düzenlediği basın toplantısıyla duyurdu. Bu konuda 2006 yılında da bir araştırma yapıldığını belirten Akman, bu araştırmayla karşılaştırıldığında televizyon izleme sürelerinde artış gözlendiğini söyledi.

Türkiye'de televizyon izleyicisinin yüzde 54.6'sının evinde 1, yüzde 36.4'ünün evinde 2, yüzde 9'unun evinde ise 3 ve daha fazla televizyon bulunduğunu belirten Akman, deneklerin yüzde 20.5'inin hafta içi günlük ortalama 3 saat, yüzde 16.4'ünün de 4 saat televizyon izlediğini ifade etti.

Türkiye'de karasal analog yayına halen geçilemediğinden çanak antenle televizyon izlenme oranının yüksek olduğuna da işaret eden Akman, çanak antende izlenen yayınların içerik çeşitliliğinin seyirciyi memnun etmesine rağmen kendileri tarafından da kontrol edilemeyen, mahsurlu, özellikle küçük izleyici için zararlı yurt dışından gelen yayınların da bu kanalla evlere girdiğini belirtti. Akman, ''Çanak antenler çevre sağlığı ve güzelliği açısından da hoş bir görüntü oluşturmuyor. Yasama organında kanun tasarı taslağının yasalaşması, bu konunun çözümüne ciddi manada katkı sağlayacaktır'' dedi.

Televizyonun ağırlıklı olarak ''Prime 1'' ve ''Prime 2'' adı verilen 19.00-21.00 ile 21.00-24.00 saatleri arasında izlendiğini aktaran Zahid Akman, bu nedenle de televizyonların reklam pastasının paylaşılması için bu saatleri tercih ettiğini kaydetti. Akman, ''Ancak bu da o zaman diliminde izleyiciyi mutlu etmeyen bir reklam yoğunluğuna neden olmaktadır'' diye konuştu.

Türkiye'de en çok izlenen televizyon kanalının yüzde 62.1 oranıyla Kanal D olduğunu belirten Akman, aynı televizyon kanalının izlenme oranının 2006 yılında yüzde 48.8 olduğunu söyledi. Akman, Kanal D'nin yüzde 42 oranıyla yerli dizileri izleyenlerce tercih edildiğini, yüzde 19.4 ile de haberleri izleyenlerin en çok tercih televizyon kanalı olduğunu ve her iki alanda da bu kanalın birinci sırada yer aldığını duyurdu.

Yarışma programlarını izleyenlerin yüzde 67.5 ile Show TV'yi tercih ettiğini ifade eden Akman, ''Bu sonuç herhalde Acun Ilıcalı'nın 'Var Mısın, Yok Musun' adlı yarışmasından ileri geliyor. Bu açık ara önde gitmenin başka izahı yok gibi görünüyor'' dedi.

Akman, spor programlarının en çok TRT kanallarında, belgeseller ile dini programların Samanyolu TV'de, açık oturumlar, magazin ve kadın kuşak programları ile yabancı filmlerin Kanal D'de izlendiğini bildirdi.

Kadın kuşak programlarından izleyicinin şikayetçi olduğu sonucunun da ortaya çıktığını ifade eden Akman, ''Demek ki vatandaşımız hem izleyip hem de beğenmediğini ifade ediyor'' diye konuştu.

Araştırma sonuçlarının medyaya güvenin azaldığı sonucunu da ortaya koyduğunu belirten Akman, bunun da ilgi çekici bir sonuç olduğunu sözlerine ekledi.

REYTİNG ÖLÇÜMLERİ

Toplantının ardından soruları yanıtlayan Akman, reytingi ölçümleriyle ilgili soru üzerine, bu alanda şu anda ''ciddi bir huzursuzluk ve mutsuzluğun'' olduğunu söyledi.

Üst Kurul olarak reyting ölçümü yapan kuruluşlar ve Televizyon İzleme Araştırma Komitesi (TİAK) yetkilileriyle görüşerek örneklem sayısı ve peoplemetre (reyting ölçer) yerleştirilen hanelerin bulunduğu yerlerin Türkiye genelini yansıtmadığını ilettiklerini anlatan Akman, bu araştırmalar tartışmaları sürekli alevlendirdiğinden Türkiye genelini yansıtacak tarzda bir araştırmanın yapılmasını ve ek maliyetini RTÜK'ün karşılamasını önerdiklerini anımsattı.

Bu önerinin kabul görmediğini, ancak 6-7 ay önce aynı teklifi getirmelerinin istendiğini anlatan Akman, bu kez de RTÜK üyelerinin öneriyi kabul etmediklerini, kurumlar arasında ''ciddi bir güvensizliğin'' oluştuğunu kaydetti. Akman, ''Şimdi yapılması gereken, bu araştırmaların ihtiyaç sahiplerinin beklentilerini karşılayacak bir güvende gerçekleştirilmesidir'' dedi.

Araştırmaları kullanan kurumların başta yayıncılar olmak üzere sürekli şüphe, tereddüt ve rahatsızlıklarını dile getirdiklerine işaret eden Akman, ''Bu kadar rahatsızlığın dile getirildiği bir ölçümleme sistemini görmezlikten gelip buna karşı bir tedbir almıyor olmak, düzenleyici ve denetleyici kurul olarak bize yakışmaz. Bu rahatsızlıkların giderilmesi lazım'' diye konuştu.

Kamuoyunun güvenini sağlayacak sonuçları ortaya koyan bir yeni yapılanmaya ihtiyaç bulunduğunu dile getiren Akman, konunun tüm taraflarının bir araya gelerek bunu sağlaması gerektiğini kaydetti.

ARAŞTIRMA SONUÇLARI

Haberleri izleyenlerin yüzde 19.4 oranıyla Kanal D'yi, yüzde 18.7 oranıyla Show TV'yi, yüzde 14.1 oranıyla ATV'yi, yüzde 13 oranıyla TRT kanallarını tercih ettiği görüldü.

Araştırmada hafta sonu erkeklerin 4.6, kadınların 4.5 saat ekran karşısında kaldığı, hafta sonu evlilerin 4.6 saat televizyon izlediği ortaya çıktı.

Televizyonlarda yayınlanması istenmeyen program türleri sıralaması yüzde 63 ile kadın kuşak-izdivaç programları, yüzde 50.3 ile magazin programları ve yüzde 22.7 ile spor programları spor programları şeklinde olurken, araştırmada deneklerin yüzde 60.3'ünün reklamları gördüğünde kanalı değiştirdiği sonucuna ulaşıldı.

Araştırmaya katılan deneklerin iletişim araçlarına duyduğu güven düzeyi incelendiğinde yüzde 42.2 oranında televizyona, yüzde 47.1 oranında da radyoya güven duyulduğu görüldü.

Televizyon programlarında en beğenilen kişi ise yüzde 10.2 oranıyla ''Kurtlar Vadisi'' dizisinin oyuncularından Polat Alemdar oldu. (a.a)