Obama'nın tedavisi daha kötü olabilir

OBAMA?NIN ÇARESİ HASTALIKTAN DAHA KÖTÜ OLABİLİR

Eric Margolis*

Kremlin ne âlemde? Geçtiğimiz iki hafta Moskova?dan gelen oldukça çelişkili ve tabii ki kafakarıştırıcı mesajlar üretti. Birincisi, ironiden hoşlananlar İsviçrenin küçük ve çirkin kayak merkezi Davosta yapılan ekonomik forumu sevmiş olmalı. Lütfen beni yanlış anlamayın, İsviçre dünyanın en güzel ülkesidir. Kötü görünümlü olan sadece Davos?tur.

Rusyanın halihazırdaki başkanı, eski sovyet KGB şefi ve yüce komünist Vladimir Putin, toplantıya katılan Batılı kapitalist liderleri mevcut, küresel, ekonomik, felaketten ve kapitalizmi yüzlerine gözlerine bulaştırmaktan sorumlu tutarak eleştirdi. Putin özellikle de Amerika?yı hedef alan sözlerinde Amerikayı; Wall Street?in dolandırıcılarının, sonunda çöken iskambilden bir finans evi inşa etmelerine izin vererek, 1930?lardan bu yana meydana gelen en büyük ekonomik krize sebep olmakla suçladı.

Fakat geçen haftasonu Rusya devlet başkanı ve Putin?in eski KGB den yakın meslektaşı olan Sergei Ivanov gönül alıcı jestler yaparak ve Amerika ile Rusya arasında yeni bir dönemden bahsederek gayet yerinde davrandı. İyi polis ve kötü polis meselesi!

Bu sırada Avrupa tarafında artan işsizlik dolayısıyla sosyal karışıklık devam ediyordu ve hükumet yardımları keskin bir düşüş yaşadı. Başkenti her çeşit finansal korsanlığın cenneti haline gelen Britanya şimdi çok kötü bir durumda. Londra?nın yeni finansal merkezi olan Canary Wharf?a yaptığım son ziyaretim bana, finans işçilerinin topluca işten çıkarılmalarının ve tüm ışıkları kapalı olan banlakarın can sıkıcı tablosunu gösterdi.

Avrupalı ve Asyalı hükumetler şimdi artan bir şekilde başkan Barack Obama?nın multi- trilyon dolarlık ekonomik kurtarma planının tedavi etmeyi hedeflediği hastalıktan daha kötü bir sonuca sebep olabileceğinden endişe ediyorlar.

Seçmenler borç tabanlı ekonomilerinin yüksek viteste yürümesi için birşeyler yapmalarını talep ettikçe politikacılar tedirgin oluyorlar. Ama bu imkansız. Borç balonu patladı bile. Fakat politikacılar seçmenlerine bu acı gerçeği söylemekten korkuyorlar, parti bitti. Tasarruf yap, borçlanmaya son ver, harcamaları kıs, biriktirmeye başla ve daha küçük ölçekli yaşa.


Toplam dünya ekonomisinin yüzde 25?ini oluşturan ABD ekonomisi borç dopingine ölümcül bir şekilde bağımlı olmuştu. Bunu bir düşünün! Amerika?nın toplam ulusal borcu bürüt iç üretiminin 3.5 katına ulaşmıştı. Amerikan Hazine Bakanlığı Çin ve Japonyadan faizli kredi almaya devam etti. Şimdi Obama ve onun Demokratik Kenyesci ekonomistleri 2.2 trilyon dolarlık yeni basılmış para tedarik ederek Amerikayı bu derin durgunluktan çıkarmayı umuyorlar.

1930?ların ünlü ekonomisti Lord Keynes hükumetlerin durgunlukları, ekonomi tekrar büyüme dönemine girdiği zaman geri ödenmek üzere, devasa bütçe açığı harcamaları yaparak düzeltebileceklerini iddia etmişti. Keynesin teorileri Demokrat Parti nin sol kanadındaki liberaller için bir devlet dini haline gelmişti.

Fakat devasa bütçe açığına dayalı harcamalar zehirlenen bir hastaya daha büyük dozda zehir vererek tedavi etmek gibidir. Bu tür ekonomik voodoo (Özellikle Haiti?de yaygın olan bir tür mistik büyü) bana ortaçağ tıbbını hatırlatıyor. Hastayı öldürünceye yada her nasıl olacaksa kurtarıncaya dek her tür tehlikeli yöntemi deneyen doktorlar.

Halihazırdaki kriz Bush yönetiminin, bireylerin, yüksek riskli yatırım fonlarının, New York ve Londra?da kontrolü yapılamayan gölge finansal endüstrinin, ipin ucunu kaçırarak yaptıkları borçlanmadan kaynaklanmıştır.

Avrupalılar Obamanın planladığı orgy nin sonunda küresel enflasyonu sarsacağını ABD dolarının değerini düşüreceğini ve ABD nin faiz oranlarını artıracağından ciddi olarak endişelenmektedirler. ABD borç para ile beslendiği için kendi para biriminde meydana gelecek herhangi bir düşüş yabancı yatırımcılara toplam risklerini karşılasın diye ödenmek üzere yüksek faiz oranlarına sebep olacak. Avrupalılar?da oldukça haklı bir enflasyon korkusu var. Kara Ölüm (14. yüzyılda Avrupa ve Asyada meydana gelen ve büyük can kaybına sebep olan bir hastalık ) ile eşdeğer olan 1930?lardaki enflasyon fırtınası Faşizme sebebiyet verdi. Avrupa ABD nin devasa dışborçlarını (Sadece Çin ve Japonya?ya olan borcu 1.2 trilyon dolar civarında) değerden düşmüş dolar ile odemek amacıyla kasıtlı olarak enflasyonu dengesizleştirdiğinden endişe ediyor. Daha önce bu türden hilekarlıkların felakete sebep olduğunu gördük.

Yaklaşık 50 yıldır ticaret ve yatırım konusuyla içli dışlı olan biri olarak benim genç başkana tavsiyem; Amerikalılara uzun süreli bir zorluk ve bunalım dünemini sabırla kabullenmelerini, kemerleri sıklamarını ve sahip olduklarıyla yaşamaya başlamalarını açıklamasıdır. Sekiz yıllık Bush yönetiminin yalanlarından sonra acı bile olsa birçok Amerikalı gerçekleri duymaya hazırdır.

Finans sistemini desteklerken hükumetin bütün bankacıları, emlak ajanslarını, para yöneticilerini ve amerikanın borçtan oluşan balon ekonomisinini yaratan finans spekülatörlerini soruşturması gerekir. Fraudster Bernie Madoff (Bernard L. Madoff Investment Securities LLC Şirketinin sahibi, 11 Aralık 2008 tarihinde şirketi zarara uğratmaktan tutuklandı) yalnız değildi. Zaman kıdem tazminatı ödeme günü değil, elleri kelepçeleme zamanıdır.

Sıkıntıdaki ekonomiyi iyileştirmenin en iyi yolu vergi kesintisidir. Bırakın insanlar paralarını nasıl harcayacaklarına kendileri karar versinler. Washington?un yeni köprüler ve bakım evleri yapma planları belki oy kazandırabilir ama ekonomiyi canlandırmaz. Japonya bunu denedi ama başarılı olamadı. ABD?nin üretici endüstriyel yatırımlara ihtiyacı var.

Obama hükümet harcamalarını kısmalı ve Pentagonun şişkin bütçesini (Savaşacak düşman ordu birlikleri kalmamasına rağmen dünya askeri bütçesinin % 50?si) yarıya düşürmelidir.

Başkan Roosevelt 1930?larda tıpkı Obama?nın şimdi sunduğuna benzer geniş tabanlı bir sosyal refah planı hazırlamıştı. Roosevelt?in New Deal (ABD başkanı Franklin D. Roosevelt?in 1930?lardaki küresel bunalım sırasında açıkladığı ekonomik çözüm paketi) taslağı belki popüler devrimi engelledi ama ekonomiyi canlandırmadı. New Deal büyük bunalıma son vermeyi amaçlayan Japonya?yı savaşa sürükledi.

Umuyoruz ki başkan Obama bu örneği Afganistan?da takip etmek niyetinde değildir.

*Toronto Sun gazetesi yazarı.

Bu makale Abdulkadir Şen tarafından timeturk.com için tercüme edilmiştir.