Türk-Atlantik Konseyi'nin (TAK) düzenlediği 17. Uluslararası Antalya Güvenlik ve İşbirliği Konferansı'nda Zaman'a konuşan yabancı yetkililer, Türkiye'nin AB üyesi olma yolunda ilerlerken, Ortadoğu'da da rol almasının birbirine zıt şeyler olmadığını kaydetti.
Konferans katılımcılarından Amerika'nın yeni Türkiye Büyükelçisi James Jeffrey, Türkiye'nin Batı'dan uzaklaştığı yönündeki endişeleri paylaşmadığını söyledi. Büyükelçi, 'Türkiye ile ABD iki güçlü müttefiktir her zaman karşılıklı yararlara dayanan konular üzerinde çalışmaya devam edeceğiz. Batı'dan ayrılan bir müttefikimiz söz konusu değil.' ifadelerini kullandı. Davos'ta Erdoğan ile Peres arasındaki tartışmaya ilişkin de yorum yapan Jeffrey, 'Talihsiz bir olay yaşandı fakat Sayın Cumhurbaşkanı Peres'in daha sonra Sayın Erdoğan'ı aramasından memnuniyet duyduk. Daha genel olarak Gazze ya da herhangi başka bir konudaki tartışma normal ama bu tartışmanın saygılı biçimde diyaloğa yardımcı ve ileriye faydalı tarzda sürdürülmesini umut ediyoruz.' şeklinde konuştu.
Fransa Cumhurbaşkanı Nicolas Sarkozy'nin Türkiye özel elçisi Pierre Lellouche de Türkiye'nin Batı'dan uzaklaştığı ve İranSuriye eksenine yaklaştığı yolundaki yorumlara katılmadığını söyledi. Fransa Parlamentosu üyesi olan Lellouche, şunları söyledi: 'Bu görüşe katılmıyorum. Türkiye sadece kendisi oluyor. Avrupa ile Ortadoğu arasında bir köprü. Ortadoğu'da, Körfez'de, Kafkaslar'da çok aktif bir diplomasi uyguluyor. Bana göre Türk hükümeti Kafkaslar ve Ortadoğu açısından kendi kartlarını çok iyi oynuyor. Egemen Bağış'ın başmüzakereci atanması Türkiye'nin AB üyesi olmak istediğini gösteriyor. Ben Türkiye'nin bir yere gittiğini düşünmüyorum. Ekonomik ve siyasi olarak oldukça Avrupalı. İslam dünyası ile bağlarının olması da gayet normal ve Avrupa için de faydalı. İsrail ile de ilişkileri var. Durumu dramatize etmeye gerek yok. Ben Türkiye'nin AB kartlarını oynamaya devam edeceğinden eminim. Reform sürecinin devamı Türkiye'de demokrasinin istikrara kavuşması, ordunun rolü ve din ile devletin ayrılması konuları açısından çok önemli.'
NATO Parlamenterler Meclisi Başkan Yardımcısı ve Atlantik Antlaşması Derneği Başkanı Dr. Karl A.Lamers ise Türkiye'nin Batı'dan uzaklaştığı eleştirileriyle ilgili olarak şunları söyledi: 'Türkiye, NATO'nun güvenilir bir müttefiki ayrıca NATO ve AB'nin çok sayıda misyonuna katılıyor, bu konuda Türkiye'ye ihtiyacımız var. Türkiye'nin Batı'dan uzaklaştığını düşünmek için ortada bir neden yok.'
Danimarka'nın Ankara Büyükelçisi Jesper Vahr da şu değerlendirmelerde bulundu: 'Türkiye'nin Batı'dan uzaklaştığını düşünmüyorum. Bizler daha çok Türkiye'nin Arap dünyası ile Avrupa arasındaki dengeli ilişkisinden duyduğumuz memnuniyeti dile getiriyoruz. Bu denge bizim için çok önemli. Ben Türkiye'nin BM daimi temsilcisinin de Gazze konusundaki açıklamasını gördüm. Batı'dan uzaklaşma diye bir şey yok.'
Mitchell'ın rötarı, Davos'la ilgili değil
Bu arada ABD Başkanı Barack Obama'nın Ortadoğu Özel Temsilcisi George Mitchell'ın Türkiye'ye yapacağı ziyaretin teknik nedenlerle iptal edildiği bildirildi. Amerikan Büyükelçisi James Jeffrey, Mitchell'ın gezisinin ertelenmesinin Davos'ta Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ile İsrail Cumhurbaşkanı Şimon Peres arasında yaşanan gerginlikle ilgisi bulunmadığını söyledi. Jeffrey, 'Biz Türk yetkililere ziyaretin erteleneceği bilgisini Davos'taki oturumdan önce TSİ 19.00'da verdik.' diyerek, bunun bile ertelemenin tartışmayla ilgisi olmadığını gösterdiğini söyledi. Mitchell'ın görüşme yapacağı Türk yetkililerden bir kısmının da Davos'ta bulunduğuna dikkat çeken ABD Büyükelçisi Jeffrey, dolayısıyla iki taraflı bir zaman daralması yaşandığını belirtti. James Jeffrey, Obama'nın özel temsilcisi Mitchell'ın önümüzdeki günlerde Türkiye'yi ziyaret edeceğini düşündüğünü de sözlerine ekledi.
İlişkiler kesilmez, İsrail Türkiye'yi kaybetmek istemez
Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın İsrail Cumhurbaşkanı Şimon Peres ile Davos'ta yaşadığı Gazze tartışmasının ardından gözler iki ülke ilişkilerinin geleceğine çevrildi. Diplomatik kaynaklar, Ankara-Tel Aviv ilişkilerinin kesilmesinin kesinlikle gündemde olmadığını ve diyaloğun süreceğini bildirdi. İsrail Cumhurbaşkanı Peres de dün gazetecilere yaptığı açıklamada, bu olayın Türkiye ile ilişkilerini etkilemeyeceğini ümit ettiğini söyledi. Peres, Türkiye ile sorun istemediklerini belirterek, 'Bizim Filistinlilerle sorunumuz var. Bunu kişisel veya ulusal bir sorun olarak görmüyorum. İlişkiler olduğu gibi kalabilir. Ona olan saygım değişmedi. Bu bir görüş alışverişiydi ve görüşler görüştür.' dedi. Peres, Türkiye'nin Ortadoğu'daki arabulucu gücünün de devam etmesini umduğunu dile getirerek, 'Türkiye, İran'a bir cevap olmalı. Ortadoğu'ya bir seçenek sunuyorlar. Umarım bunu yapmaya devam edecekler.'' dedi.
1915 olaylarını kullanabilirler
Zaman'a konuşan üst düzey bir yetkili, Başbakan Erdoğan'ın tepkisinin bazı Ortadoğu liderlerinden gelen 'şov amaçlı' eleştirilerle karşılaştırılmaması gerektiğini kaydetti. Tayyip Erdoğan'ın ilişkilerin kesilmesi ya da anlaşmaların iptal edilmesi gibi devlet geleneğiyle uymayan tepkiler göstermediğine dikkat çeken yetkili, bu sebeple eleştirilerinin ciddiye alındığını ifade etti.
Kaynaklar, Başbakan Erdoğan'ın gösterdiği tepkiyle ilgili ilk geri dönüşün 24 Nisan'da ortaya çıkacağını düşünüyor. Buna göre, 1915 olaylarının yıldönümü olan bu tarihte, ABD'deki Yahudi lobisi yeni Başkan Barack Obama'nın Ermeni olayları konusundaki konuşmasında 'soykırım' sözcüğünü kullanmasına karşı lobi yapmayabilir. Ayrıca ABD Kongresi'ne gelebilecek herhangi bir soykırım tasarısının herhangi bir sıkıntı olmadan geçmesi ikinci seçenek olarak gündeme gelebilir. Ancak kaynaklar, Yahudi lobisinin ABD'de bu kadar etkin olmasına karşın Türkiye'nin bu konudaki hassasiyetlerinin Amerikan yönetimine ciddi şekilde anlatıldığını belirtiyor. Ankara, Zaman
'Tarih, Erdoğan'ı hatırlayacak'
Yahudi asıllı ünlü Amerikalı akademisyen Prof. Norman Finkelstein, Başbakan Erdoğan'ın Davos çıkışını 'muhteşem' olarak nitelendirirken, Erdoğan'ın İsrail Cumhurbaşkanı Şimon Peres'e tepkisini, eski ABD Başkanı George Bush'a atılan ayakkabılara benzetti. Hem annesi hem de babası Yahudi soykırımından (Holokost) kurtulan Finkelstein, İsrail'i eleştirdiği için siyonist çevrelerin aforoz ettiği bir akademisyen. 'Holokost Sanayi' kitabının yazarı Finkelstein, Zaman'a verdiği mülakatta, tarihin Erdoğan'ı hatırlayacağını kaydetti. 'Muhteşem bir jestti. Aynen Bush'a fırlatılan ayakkabılar gibi. Tarih bunları hatırlayacak. Erdoğan'ı diplomatik bulmayanlar için söyleyeyim: Neden diplomatik olacakmış? Erdoğan, şerefli bir iş yapmıştır ve bu şerefi ile hatırlanacaktır. Nihayet bir devlet lideri çıkıp yakılan 400 çocuk için konuştu. Nihayet Müslüman bir lider doğruları söylemek için cesaret ve izzete sahip olduğunu gösterdi. İnsanlar çocuk katillerini alkışlarken neden diplomatik olacakmış?' diye soran Finkelstein, sadece İslam aleminin değil, bütün dünyanın Erdoğan'ın tavrından etkilendiğini söyledi. Brüksel, Zaman
Kriz Grubu: Peres uzlaşmaz ve tersti
Brüksel merkezli düşünce kuruluşu Uluslararası Kriz Grubu, Davos'ta yaşanan olayla ilgili İsrail Cumhurbaşkanı Şimon Peres'i eleştirdi. Uluslararası Kriz Grubu'nun başkanı Gareth Evans, panelde Peres'in 'çok uzlaşmaz' olduğunu, 'ters bir tavır' sergilediğini söyledi. El Cezire kanalının internet sitesindeki habere göre Evans, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın oturumu terk etmesinin 'son derece üzücü' olduğunu belirtirken, 'Şimon Peres çok uzlaşmaz ve daha ziyade ters bir üslupta ağır konuşuncaya kadar oldukça ılımlı gittiğini düşünüyordum.' ifadelerini kullandı. Evans, 'Peres'in Arap barış girişiminin gerçek önemini kabul etmede kesin isteksizliğinin çok üzücü olduğunu' da kaydetti. Türkiye'nin Müslüman dünyasında İsrail'in en iyi dostu olduğunu belirten Gareth Evans, 'İsrail'in, dünya nüfusunun büyük bir bölümünü yabancılaştırdığı gerçeğini kavramak zorunda olduğunu düşünüyorum.' diye konuştu. (aa )
