'Perakendede deli dolu işler yapıldı'

Sabancı Holding Perakende Grup, Teknosa Yönetim Kurulu Başkanı Haluk Dinçer, Türkiye'de son yıllarda perakende sektöründe deli dolu işlerin yapıldığına dikkat çekerek 'Tüketici talebiyle ilgili beklentiler biraz fazla abartıldı. Hesapsız kitapsız bir arz yaratıldı.

Global likiditenin de etkisiyle talebin çok ötesinde alışveriş merkezleri, mağazalar açıldı' dedi.

Teknosa'nın 2008 yılı performansı ile 2009 projeksiyon ve hedeflerinin açıklandığı toplantıda konuşan Haluk Dinçer, Türkiye'nin ve dünyanın zor bir dönemden geçtiğini, ABD'den başlayan ve tüm dünyayı etkisi altına alan krizin Türkiye'yi de etkilediğini ifade etti.

Dinçer, Türkiye'nin 2007 ve 2008 yıllarını önce Cumhurbaşkanlığı seçimleri, daha sonra parti kapatma davasının yarattığı siyasi gerginliklerle geçirdiğini ifade ederek, ''Türkiye, bir anlamda son 2 yılı boşa harcamıştır. Bu gerginlikler tüketici güvenini olumsuz yönde etkilemiş ve dolayısıyla bu gerginliklerin ekonomiye faturası büyük olmuştur'' diye konuştu.

Son global krizle birlikte ekonomik göstergelerin daha da dibe vurduğunu ifade eden Dinçer, 2008'in son çeyreğinde büyüme rakamları açıklanmadı ama eksi bir büyüme, bunun yanında özel tüketimde de eksi büyüme beklediklerini ifade etti.

Tüketici güven endeksinin de son 7 yılın en düşük seviyesine yüzde 61'e kadar düştüğünü kaydeden Dinçer, ''Son yedi yıla baktığımızda, global kriz ülkemizde zaten yaşanan zorlukları derinleştirmiş, ekonomide şok etkisi yaratmıştır. Global krizin er veya geç bitecektir. Ancak önemli olan kriz sonrasında Türkiye'nin nasıl bir ülke nasıl bir ekonomi olacağıdır. Ben bu krizin ülke ekonomisindeki yapısal sorunların çözülmesi, ekonomideki verimsizliklerin giderilmesi, kaynak israfının önlenmesi, kaynakların doğru alanlara yönlendirilmesi, ülke ekonomisi için yeni bir vizyon çizilmesi açısından bir fırsat olmasını diliyorum. Diğer taraftan bu yaşanan krizin ülke ekonomisine ciddi hasar veren siyasi gerginliklerin sona erdirilmesi, ülkemizde demokrasinin gelişmesi, siyasi alanda hoşgörünün yerleşmesi, sosyal barışın sağlanması açısından da bir fırsat olmasını diliyorum. Şimdi kısa vadeli hesapları bırakıp, ülke olarak el ele verip geleceğin Türkiye'si için doğru adımları atma zamanıdır diye düşünüyorum' şeklinde konuştu.

'Umarım ki faizler 1-2 puan daha aşağı iner'
2009'un önemli bir yıl olduğu ve bu yılın ekonomik açıdan kolay olmayacağını ifade eden Dinçer 'Ocak ayındaki sonuçlar ve geçen yılın Aralık ayındaki sonuçlara açıkça gösteriyor ki bu yıl kolay olmayacak ve Hükümet de bunun farkında. Parasal önlemler tarafında Merkez Bankasının 2 hafta önce aldığı 2 puanlık faiz indirim kararı, likiditeyi artıracağı ve tüketici güvenine katkıda bulunacağını düşünüyoruz. Umarız ki faizlerin 1-2 puan daha aşağı iner' diye konuştu.

IMF ile yapılan görüşmelerde sona gelindiğini yakın bir zamanda imzalanacağnın sinyali verildiğini anlatan Dinçer, ' Mutlaka yerel seçimlerden önce imzalanacak ve 'Ezber bozacak bir anlaşma' olacak. Dolayısıyla bu olumsuz ortamda bizim için bir umut ışığıdır' dedi.

Haluk Dinçer, Avrupa Birliği konusunda hükümetin attığı son adımları olumlu olarak değerlendirerek 'Devlet Bakanı ve Başmüzakereci olarak Egemen Bağış'ın atanması ve Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın yıllar sonraki Brüksel ziyaretini, hükümetin iç siyasi gerginliklerle aksattığı AB projesine sarılması uzun vadeli siyasi ve ekonomik istikrara katkıda bulunacak gelişmelerdir' şeklinde konuştu.

Türkiye'nin gen nufusa sahip olduğu ve hızla geliştiğini aktaran Dinçer, 'En yüksek büyüme rakamlarında bile issizlik rakamlarında yüzde 9 altına inilmediği görüldü. Son çeyrek issizliğin yüzde 11'lere geldi, belki önümüzdeki dönemde yüzde 12-13'lere çıkabileceğini görüyoruz. Bunu gerçekten endişe verici olarak değerlendiriyoruz'

Türkiye de istihdamın üzerinde çok büyük olduğunu dile getiren Dinçer 'Rakamlara baktığımızda gelir vergisi ve sosyal güvenlik primleriyle yüzde 50'ye yaklaştığını, bunun hem işvereni hem çalışanı zorladığını düşünüyoruz. İstihdam yükünün azaltılmasının, hem kayıt dışını azaltacağını hem Türkiye'nin rekabet gücünü artıracağı hem de işsizlikte sağlanacak düşüşle tüketici güveni olumlu yönde etkilenecek. Hükümetin bu konuda adımlar atmasını bekliyoruz' şeklinde konuştu.

'Perakendede deli dolu işler yapıldı'
Son yıllarda perakende sektöründe deli dolu işler yapıldığına vurgu yapan Dinçer: 'Tüketici talebiyle ilgili beklentiler biraz fazla abartıldı. Hesapsız kitapsız bir arz yaratıldı; global likiditenin de etkisiyle talebin çok ötesinde alışveriş merkezleri, mağazalar açıldı. Ziyaretçi çekme gücü sınırlı alışveriş merkezlerinde rekabet dolayısıyla fahiş kiralar ödendi. Mağaza açma yarışına girildi. Zarar eden mağazalar uzun süreler açık tutuldu. Ama artık bu oyun bittiğini görüyoruz. Güler Sabancı'nın da geçenlerde hatırlattığı gibi, 'zor oyunu bozar' ve oyun çoktan bozuldu' şeklinde konuştu

Türkiye'de dengelerin yeniden kurulduğu yepyeni bir oyun ve bu oyunun yeni kuralları olduğunu kaydeden Dinçer ' Önümüzdeki günler, hesabın-kitabın, verimliliğin her zamankinden fazla önem kazanacağı, deli dolu işlerden hızla vazgeçilen bir dönem olacaktır. Verimsiz mağazalar, hatta bazı yerlerde alışveriş merkezleri ister istemez kapatılacak, kiralar makul seviyelere çekilecek, şirketlerde değer yaratmayan iş süreçlerinden vazgeçilecek, kendisini oyunun bu yeni kurallarına adapte edebilen firmalar ayakta kalacaktır' dedi.

'Teknosa'da krizden korkmak yok, büyümeye devam'
Sabancı olarak perakendeye kısa dönem çalkantıların çok ötesinde uzun vadeli baktıklarını, ileriye dönük planlar yaparken çoklu gelecek senaryolarıyla çalıştıklarını ifade eden Dinçer, 'Grup olarak krize karşı hazırlıklıyız ve bu krizden güçlenerek çıkacağız. Onun için 'Teknosa'da krizden korkmak yok, büyümeye devam' diyoruz. Teknosa, yeni mağazalar açarak akıllı büyümesini bu yıl da sürdürecek, ekibini büyütecek, güçlendirecek, marka iletişimine her zamankinden daha fazla yatırım yapacaktır'' şeklinde konuştu.