İngiliz Financial Times gazetesinde Delphine Strauss imzasıyla yer alan bir makalede, İsrail'in Gazze saldırısının, Türkiye'nin bölgedeki nüfuzunun sınırlarını ortaya koyduğu görüşüne yer verildi.
?Diplomasi atağıyla komşularıyla ilişkilerini düzelten ve bölgesel sorunlarda arabuluculuk rolü üstlenen AKP, son aylarda uluslararası övgüler alıyordu. Kafkaslar'da işbirliği için bastıran, nükleer politikasında İran'la diyalog kuran, İsrail ile Suriye arasında arabuluculuğa girişen ve Pakistan ile Afgan liderler arasındaki görüşmelere ev sahipliği yapan Türkiye, sonunda iki yıllığına Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi üyesi oldu.
?Türkiye bunu, yeni elde ettiği nüfuzunun bir teyidi olarak gördü. Ama Gazze, Ankara'nın hedefleri açısından en önemli sınavlardan biri oldu. Ki bu sınav, Türkiye'ye hem bölgesel güç olarak ağırlığını gösterme fırsatı verdi, hem de nüfuzunun sınırlarını ortaya koydu.'
İsrail saldırıları Türkiye'de büyük öfke oluşturdu
Financial Times yazarına göre, İsrail - Türkiye ilişkilerini geren Gazze krizi, devlet adamlığının gerektirdiği şekilde kamuoyu baskısından bağımsız hareket edebilmenin ne kadar zor olduğunu da gösterdi:
?Ankara on yıllardır hem İsrail ile askeri işbirliğini hem de Filistinliler ile diplomatik ilişkileri sürdürme siyaseti izledi. Ama İsrail'in son saldırıları Türkiye'de büyük öfke yarattı. Bu tepkilere yanıt olarak Erdoğan, Orta Doğu ülkelerini ziyaret etti, her gün Avrupalı liderleri aradı, Avrupa Birliği dış politika sorumlusu Javier Solana ve Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Ban Ki Moon'u ağırladı.
?Ama bölgesel arabuluculuk heveslerine tezat bir şekilde, çabaları Filistin tarafına kaydı ve İsrail'i çok ağır eleştirdi. Ankara'nın İsrail ile Suriye arasında yürüttüğü ve Avrupa Birliği ile Amerika'nın ortağı olduğunu gösteren arabuluculuğu silindi. Erdoğan'ın duygusal tepkisi, Türkiye'nin tarafsız bir arabulucu olarak konumuna zarar verdi.?
ABD'deki Yahudi lobileri kızgın
Erdoğan'ın açıklamalarının İsrail'de tepki çektiğini ve Amerika'daki Yahudi lobisini de kızdırdığını belirten yazar şöyle devam ediyor: ?Son dönemde yaşananların İsrail ile köprülerin atılmasıyla sonuçlanması beklenmiyor ancak, bazı yorumculara göre, Türkiye şimdiye kadar Osmanlı dönemindeki katliamların soykırım olarak tanınmasını isteyen Ermeni lobisini engelleyen Yahudi lobisinin desteğini kaybederse Amerika ile ilişkilerde sorun yaşayabilir.
?(Düşünce kuruluşu) Chatham House'tan Fadi Hakura'ya göre, Türk dış politikasının Orta Doğu'daki gücü, tüm ana aktörlerle ilişki kurabilmesinden geliyor. Ama Ankara, İsrail karşıtı bir tutum alarak, arabuluculuk kapasitesine sekte vurdu. Bazı yorumculara göre Türkiye, İslam dünyasında Osmanlı'nın liderlik rolünü canlandırmak istiyor. Türkiye belki ?Gazze'deki savaşın durdurulmasında başrolü oynayamadı ama İsrail ve Hamas ile ilişkilerini kullanarak Orta Doğu'da kalıcı bir barış sağlanmasına katkıda bulunabilir.?
İsrail Davutoğlu ile görüşmeyi reddetti
Gazze nedeniyle Türkiye ile İsrail arasındaki ilişkilerde patlak veren ?kriz?in giderek kötüleştiği, İsrail Savunma Bakanlığı Siyasi Güvenlik Bürosu Başkanı Amos Gilad?ın, kendisine Hamas?ın bir mesajını iletmek isteyen Başbakan Erdoğan?ın dış politika Başdanışmanı Ahmet Davutoğlu ile görüşmeyi reddettiği öne sürüldü.
Haaretz gazetesi, İsrail?in Davutoğlu ile görüşmeyi kabul etmemesinde Başbakan Recep Tayyip Eredoğan?ın ?ağır eleştirileri?nin etkili olduğunu savunduğu haberinde ayrıca Mısır?ın da, ?Türkiye?nin ateşkes görüşmelerine katılmasına ilişkin çekincelerini dile getirdiğini, Kahire?de üst düzey Hamas yetkilileriyle görüşmelere Davutoğlu?nun da katılmasına izin vermeyi reddettiği? iddiasında da bulundu.
İsrail?in önde gelen gazetelerinden Haaretz, ?Gazze çatışmalarının bitmesine karşın, İsrail ile Türkiye arasındaki diplomatik atışma kötüleşiyor? başlıklı haberinde ?Gazze operasyonu üç hafta önce başladığında İsrail ile Türkiye arasındaki ilişkilerde ortaya çıkan kriz giderek kötüleşiyor? diye yazdı. Gazete şöyle devam etti: ?Kudüs?teki bir siyasi kaynak, Savunma Bakanlığı Siyasi Güvenlik Bürosu Başkanı Amos Gilad?ın, geçen hafta ikisi Kahire?de iken Türk Başbakanı Recep Tayyip Erdoğan?ın üst düzeydeki dış politika danışmanı Davutoğlu ile görüşmeyi reddettiğini söyledi.?
Kaynak: BBC ve Ajanslar
