Evinizin içindeki gizli tehlikeler

Bundan önceki yazımda Aydın ilkokuluyla ilgili hatıralarımı anlatmıştım, şimdi de biraz lise günlerinden bahsedeyim: Liseyi de Nişantaşı?nda okudum. İngiliz Erkek Lisesi?nde, o zamanki adıyla English High School?da okudum. O eski, haşmetli bina hâlâ yerli yerinde duruyor, Valikonağı Caddesi?nde. Şimdiki Nişantaşı Anadolu Lisesi. O zamanlar, birkaç dersin dışında tüm hocalarımız yabancıydı. Karı çok sevmeme rağmen, nefret ederdim kış aylarından. Yabancı hocalarımız dondururlardı bizi.

Her sınıfa giren hoca, sanki kendinden öncesi aynı şeyi yapmamış gibi, ?temiz hava? deyip camları sonuna kadar açardı. Camlar da bildiğimiz camlardan değil, yukarı doğru sürülen kocaman şeyler. Bir açıldı mı, yelkenli olsa giderdi sınıfın içinde. Neredeyse kışın yazdan daha çok temiz hava alırdık, hem de en soğuğundan. Tabii bunun bizim sağlığımız için ne kadar önemli olduğunu düşünmek aklımızın ucundan bile geçmezdi.

Hissedilmeyen hava kirliliği
Dışarıdaki hava kirliliğinden zaman zaman hepimiz şikâyet ederiz. Peki evinizdeki, iş yerinizdeki veya gittiğiniz bir kafedeki hava kirliliğinin de sağlığınız için bir risk olduğunu hiç düşündünüz mü? İç mekânlarda sigara dumanı ve havaya karışmış olan başka zararlı maddeler, sağlığımızı ciddi biçimde tehdit ediyor, alerjik reaksiyonlara, astıma, akciğer hastalıklarına neden olabildiği gibi, bazı sebebi anlaşılamayan şikâyetlere de neden olabiliyor.

Tabii sigara dumanı dolu veya pis kokan bir yer hepimizi rahatsız eder. Sigara dumanının sağlığımız için ne denli riskli olduğu hepimizce biliniyor artık. Bir de hiç bir şey hissetmediğimiz mekânlar var. Gözlerde yanma, burun tıkanıklığı sizin için kronik bir sorun ise bulunduğunuz iç mekânlardaki sizin hissetmediğiniz hava kirliliği bunun sebebi olabilir... Pencerelerin genellikle sıkıca kapalı olduğu ve temiz havanın dolaşımda olmadığı sonbahar ve kış aylarında bu risk daha da artıyor.

Ev içindeki gizli tehlikeler
Ev içindeki vazolardaki kalmış sularda veya tarifine uygun bir şekilde temizlenmeyen hava nemlendiricilerinde, nemli duvarlarda ve halılarda üreyen bakteriler ve küfleri de bu listeye eklemek gerek. Ev temizliğinde kullanılan maddelerin uygun muhafaza edilmemesi, duvardan duvara halıları yapıştırmak için kullanılan kimyasallar ve boyalar da zararlı buharlar yayıyor.

Şimdi yıllar sonra geriye bakınca, bizim körpe vücutlarımıza ne kadar iyilik yapmıştı hocalarımız.
İç mekânlardaki hava kirliliğini gidermenin yolu buraları yeterince havalandırmaktan geçiyor. Bunun için aslında biraz sağduyulu olmak ve pencereleri açarak ya da havalandırma sistemlerini düzgün kullanarak sürekli bir hava dolaşımı sağlamaya çalışmak yeterli. İster evimizde, ister gittiğimiz yerlerde, isterse çalıştığımız iş yerinde olsun, yeterince havalandırma, dolayısıyla temiz hava, bizim en yakın dostumuz, koruyucumuz.

Hasta bina sendromu
İş yerinde çalışırken sürekli baş ağrısından ve uykunuzu aldığınız halde yorgunluktan şikâyet ediyorsanız, iş yerinizden uzakta geçirdiğiniz sürelerde de bu şikâyetleriniz kayboluyorsa, bunların nedeni ?hasta bina sendromu? olabilir. Bazı kişilerde genizde yanma, gözlerde yanma ve burun kaşıntısı da görülebilir. Bu terim, başka bir hastalık veya nedene bağlanamayan ve sadece çalışırken ortaya çıkan belirtileri tanımlamak için kullanılmakta. Hem binanın kendisi hasta temiz havadan yoksun oluşuyla, hem de bu özelliğiyle içindekileri hasta ediyor.
Bu bahsedilen şikâyetler genellikle havalandırma sorunları olan büyük binalarda, duvar boyalarından, halı veya diğer yer malzemeleri yapıştırıcılarına, yeni alınan mobilyalardan, içeride bulunan kırtasiye ve benzeri eşyalara kadar uzanan iç mekânlardaki havayı belirli ölçüde kirleten tüm maddelerin hepsinin birleşmiş etkisine karşı vücudun reaksiyonlardır.

Ayrıca yeni hizmete giren iş yerlerine halı döşemesinde kullanılan yapıştırıcılar, diğer kaplama malzemeleri, fotokopi makineleri, böcek öldürücü ilaçlar ve temizlik sıvıları ortama bol miktarda formaldehid ve başka zararlı bileşikler salmaktadır. Yeterli havalandırma olmadığında bu malzemelerden çıkan buharlar çeşitli alerjik reaksiyonlara neden olabilir. Bu sendrom ilk kez, 1970?lerde yenilenen ama yeterli havalandırma tesisatı bulunmayan bir belediye binasında tespit edilmiştir.

Kısacası hasta bina sendromu, ciddiye alınması gereken bir sorundur. Havalandırmanın düzeltilmesiyle çözüme kavuşabilir.