Sipariş 150 gemi kriz nedeniyle iptal

Başbakanlık Denizcilik Müsteşarlığı Çanakkale Bölge Müdürü Ender Kurt, 2008 yılında Çanakkale Boğazı'ndan günde 135, ayda da ortalama 4 bin 125 geminin geçtiğini belirterek, '2007 yılına oranla sayısal olarak çok az bir düşüş var. Örneğin 2007 yılında Çanakkale Boğazı'nı kullanan gemi sayısı ayda ortalama 4 bin 159 iken, bu oran 2008 yılında 4 bin 125 oldu. 2007 yılında da günde 137 gemi geçerken, bu sayı 2008'de 135'e düştü. İstatistiki bilgilere baktığımızda global krizin özellikle Türk boğazlarında gemi geçişlerinde herhangi bir azaltıcı etkisinin olmadığını görüyoruz' dedi.

Denizcilik Müsteşarlığı Çanakkale Bölge Müdürü Ender Kurt, global krizin Çanakkale Boğazı'ndan geçen gemi sayısında bir azalmaya sebep olmamasına rağmen denizcilik sektörünü olumsuz yönde etkilediğini de belirterek, 'Maalesef global kriz, denizcilik sektörünü de önemli ölçüde etkiledi. Bunu önceden öngörmek mümkün değildi. Çok yüksek hızla artan navlun (gemi ile taşınan yükler için taşıyıcıya ödenen ücret) fiyatları Türk armatörünü ve yatırımcısını yeni yatırımlara sevk etti. Ancak aniden ortaya çıkan bu krizin ardından navlun fiyatlarının 10 kata kadar oranda düşmesi, özellikle deniz taşımacılığında iş yapan armatörler açısından dünya genelinde ciddi problemleri beraberinde getirdi. Gemiler işletme giderlerini dahi çıkaramayacak hale geldi. Bu doğal olarak hızlı büyümenin bir belirtisi. Bunu önceden öngörmek mümkün olsaydı bu kadar hızlı büyüme yaşanmazdı. Sonuç olarak ABD'de çıkan krizin bedellerini herkes ödüyor. Özellikle Türkiye'de tersanelerde inşa edilmesi için yabancı yatırımcılar tarafındansiparişleri verilen 150'ye yakın geminin yapımı da kriz sebebiyle iptal edildi. Bunun da Türk ekonomisine 3,5- 4 milyar dolar gibi bir zararı var. Eğer bu 150'ye yakın gemi Türkiye'de inşa edilseydi Türk ekonomisi bundan 3,5-4 milyar dolar gelir elde edecekti' diye konuştu.

Navlun fiyatlarının 10 katı oranında düşmesi sebebiyle Türk armatörlerin yeni arayışlar içine girdiğini de belirten Ender Kurt, 'Daha ucuza zarar ederek mal taşımak istemeyen Türk armatörler, krizin sona ermesine kadar 'laid up' adı verilen sistemle gemileri belirli bir yerde bağlayarak sefere çıkmasını durdurmak istiyorlar. Bunda da haklılar. Çünkü gemiler durdukları yerde masrafı çok, sabit giderleri de fazla olan deniz araçları. 'Laid up' adı verilen bu sistemde deniz ortamı ile izolasyonu sağlanan ve 2-3 römorkörle güvenliği alınan bölgede gemiler sefere hazır olmayacak şekilde bekletiliyor. Bizim de en çok koktuğumuz durum bu. Eğer Türk armatörü bu tür yapılanmaya giderse gemi adamlarının çoğu işsiz kalacak' ifadelerini kullandı.