Merkez'den Aralık ayı raporu

Merkez Bankası, Aralık ayı fiyat gelişmeleri raporunu yayınladı. Merkez Bankası'ndan yapılan açıklamaya göre, Aralık ayı fiyat gelişmeleri döviz kurundaki hareketlerin kısa dönemli etkilerinin büyük ölçüde sınırlı kaldığını teyit ediyor.

Bunun yanında petrol ve diğer emtia fiyatlarındaki gerileme, enflasyondaki düşüşü desteklemeye devam ediyor. Talep koşullarındaki zayıflamaya paralel olarak hizmet fiyatlarında gözlenen yavaşlama genele yayılarak sürerken, bu çerçevede, temel enflasyon göstergelerindeki olumlu görünüm devam ediyor. Rapora göre, önümüzdeki dönemde enflasyonun kademeli olarak düşüşünü sürdürmesi bekleniyor.

Aralık ayında tüketici fiyatları yüzde 0,41 oranında düşerken, yıllık enflasyon 0,7 puan gerileyerek yüzde 10,06 oldu. Enerji, işlenmemiş gıda ürünleri, alkollü içecekler ve tütün ürünleri ile altını dışlayan ÖKTG-H endeksinin yıllık artış oranı 0,65 puan azalarak yüzde 8,84'e geriledi. Bu endeksten işlenmiş gıda ürünleri çıkarılarak elde edilen ÖKTG-I göstergesinin yıllık artış oranı da bir önceki aya göre gerileyerek yüzde 6,97 oldu.

Aralık ayında mal grubu fiyatları yüzde 0,66 oranında gerilerken, hizmet grubu fiyatları yüzde 0,32 oranında arttı. Yıllık enflasyon mal grubunda yüzde 9,93'e, hizmet grubunda ise yüzde 10,46'ya geriledi.

Ulaştırma hizmetleri, kira lokanta ve oteller hizmet grubunda, maliyetlerdeki azalış ve iç talebin zayıf seyrinin etkisiyle Aralık ayında tüm alt gruplarda yıllık enflasyon geriledi. İşlenmiş gıda fiyatlarının artış hızındaki belirgin yavaşlamanın yemek hizmetleri fiyatları üzerindeki olumlu yansımaları devam ederken, petrol fiyatlarındaki yüksek oranlı azalışlar sonucunda ulaştırma hizmetleri yıllık enflasyonu da gerilemeye başladı.

Kiranın yıllık artış oranı ise Aralık ayında 0,4 puan daha düşerek yüzde
11,85 oldu. Hizmet fiyatlarının artış hızındaki yavaşlamanın önümüzdeki dönemde de sürmesi bekleniyor.

Enerji grubu fiyatları Aralık ayında yüzde 2,58 oranında azaldı. Ham petrol fiyatlarında gözlenen birikimli azalışların etkisi yurt içi akaryakıt ve tüp gaz fiyatlarındaki yüksek oranlı indirimler ile Aralık ayında daha da belirginleşti. Böylece, enerji grubu yıllık enflasyonu son iki ayda yaklaşık 11,2 puan düşüşle yüzde 19,81'e gerilemiştir. 2009 yılında enerji grubunun yıllık enflasyonundaki gerileme eğiliminin süreceği öngörülüyor.

Enerji ve gıda dışı mal grubunun yıllık enflasyonundaki düşüş Aralık ayında da devam etti. Zayıf seyreden talep koşulları nedeniyle indirim sezonunun erken başlaması sonucunda giyim grubu fiyatları aylık bazda yüzde 3,92 oranında geriledi. Böylelikle, bu grupta fiyatlar bir önceki yılın aynı dönemindeki seviyesinin altına inmiştir. Dayanıklı tüketim malları (altın hariç) grubunun yıllık enflasyonunda sınırlı bir artış gözlendi. Toplam talep koşullarının mevcut seyri, TL'deki değer kaybının dayanıklı
tüketim malları fiyatlarına olan etkisini önemli ölçüde sınırladı.

Dayanıklı mal (altın hariç) fiyatları da Aralık ayında yüzde 0,43 oranında azaldı. Döviz kuru hareketlerinin etkisi elektrikli ve elektriksiz ev aletleri fiyatları kanalıyla kısmen görüldü, diğer malların fiyatları üzerinde ise belirgin bir etki gözlenmedi. İç ve dış talepte belirginleşen zayıflamaya paralel olarak mobilya ve otomobil fiyatlarının düşüş eğilimini koruduğu gözlendi. Aralık ayında otomobil ve mobilya fiyatları sırasıyla yüzde 1,26 ve 0,68 oranlarında gerilerken, otomobil fiyatlarında son altı aylık dönemdeki azalış yüzde 5,85 oranına ulaştı.

Aralık ayında işlenmiş gıda fiyatlarındaki yavaşlama sürerken, işlenmemiş gıda enflasyonu yükselmiştir. Böylelikle, gıda ve alkolsüz içecekler grubu yıllık enflasyonu yüzde 11,90 olarak gerçekleşti. İşlenmemiş gıda fiyatları Aralık ayında yüzde 1,01 oranında artarken, grup yıllık enflasyonu yüzde 7,87 seviyesine yükseldi.

Yıl genelinde taze meyve-sebze fiyatları yüzde 2,59 oranında azalırken, diğer işlenmemiş gıda fiyatları yüzde 16,3 oranında arttı. Özellikle, olumsuz hava koşulları kaynaklı olarak fiyatları yıl genelinde sırasıyla yaklaşık yüzde 44 ile yüzde 55 oranında artan pirinç ve bakliyat kalemlerindeki artışlar grup fiyat artışında belirleyici oldu.

İşlenmiş gıda ürünleri yıllık enflasyonu Aralık ayında yüzde 15,46'ya geriledi. Böylelikle, 2008 yılının ilk yarısında özellikle ekmek ve tahıllar ile katı ve sıvı yağlar alt kalemlerindeki yüksek fiyat artışlarının etkisiyle oldukça yüksek seviyelere ulaşan grup yıllık enflasyonu, olumlu üretim ve dış fiyat gelişmeleri çerçevesinde son beş ayda yaklaşık 10 puan geriledi.
Grup enflasyonundaki kademeli düşüş eğiliminin önümüzdeki dönemde de devam edeceği tahmin ediliyor.

Üretici fiyatları Aralık ayında yüzde 3,54 oranında düşerken, yıllık enflasyon 4,1 puan azalarak yüzde 8,11'e geriledi. Tarım ürünleri fiyatlarında 2008 yılının ikinci yarısından itibaren süregelen düşüşler Aralık ayında da devam etti.

Bu ayda imalat sanayi fiyatları yüzde 3,81 oranında geriledi. Bu gelişmede, emtia fiyatlarındaki belirgin yavaşlamanın etkisi hissedildi. İmalat sanayi fiyatlarındaki gerileme temelde petrol ürünleri ve ana metal sanayi sektörlerindeki fiyat düşüşlerinden kaynaklanmakla birlikte, ana metal sanayi ve petrol ürünleri hariç imalat sanayi fiyatlarında da düşüş (yüzde 0,57) gözlendi.

Aralık ayında sanayi fiyatlarında gözlenen yüzde 3,69 oranındaki düşüş ara malları, dayanıklı tüketim malları ve enerji fiyatlarındaki gerilemeden kaynaklandı. Sermaye malları fiyatlarının aylık artışı ise son iki aya göre önemli ölçüde yavaşladı.