2008'in son çeyreğinde patlak veren küresel mali kriz, bir çok şirketin işçi çıkarmasına ve üretime ara vermesine neden oldu, sektörler birer birer büyük yaralar aldı.
Global ekonomik krizin yurtdışı ve yurtiçi pazarlarda yarattığı durgunluk, talep daralması, sipariş iptali, stok miktarını azaltma, yeniden yapılanma çalışmaları ve diğer sebeplerle 1 Eylül'den bu yana çok sayıda şirket, çeşitli tarihler arasında üretime ara verme, ofis kapatma ve işçi çıkarma gibi kararlar aldı:
İMALAT SANAYİ
*Componenta Dökümcülük, 26 Aralık-4 Ocak döneminde üretime ara verdiğini ve 5 Ocak itibariyle de yaklaşık 425 kişiyi işten çıkarmış olacağını açıkladı.
*Otokar otomotiv pazarındaki daralmaya bağlı olarak 5-11 Ocak ve 26 Ocak-1 Şubat tarihleri arasında üretime ara vererek, üretim alanı çalışanlarına yıllık ücretli izin kullandırılması kararı aldı.
*Türk Traktör global ve ulusal otomotiv pazarındaki negatif gelişmeler doğrultusunda 5-9 Ocak tarihleri arasında üretime 5 gün ara verme kararı aldı. Üretime ara verilecek dönemde sadece çalışması zorunlu olan mavi yakalı personel çalışmaya devam edeceği belirtildi. Diğer mavi yakalı personele ise bu dönem için çıplak ücretin yarısı ödenecek.
*İhlas Ev Aletleri iştiraki İhlas Madencilik ile Odien Asset Management arasında imzalanan yatırım ön anlaşmasının, küresel piyasalarda yaşanan olumsuz gelişmeler ve ön anlaşmadaki koşulların yerine gelmemiş olması nedeniyle, ortaklık sözleşmesinin imzalanmadan sona erdiğini açıkladı. Önanlaşma 90 milyon dolarlık yatırımı kapsıyordu.
*Toyota Türkiye'nin Adapazarı'ndaki fabrikasında ekonomik nedenler, piyasadaki talep daralması ve ihracattaki azalma nedeniyle üretime 12 Ocak'a kadar 2 hafta ara verilerek 3,500 işçi ücretli izne çıkartıldı.
*Toyota Türkiye'nin yan sanayi ürünlerini yapan Toyota Boshoku, Toyota Türkiye'nin üretime ara vermesi nedeniyle aynı dönemde fabrikadaki 1,500 işçiyi ücretli izne çıkartarak 12 Ocak'a kadar üretime ara verdi.
*Toyota Türkiye'nin otomotiv elektrik donanımına yönelik yan sanayi ürünlerini yapan Japon Yazaki, 1,000 işçiyi 1 hafta ücretsiz izne çıkardı. Türk Metal Sendikası Sakarya Şubesi'nden Reuters'a yapılan açıklamada, fabrikanın son 1 ayda 300 kişiyi işten çıkardığı belirtildi.
*Tire Kutsan, talep daralmasına bağlı olarak üretimde meydana gelen azalma nedeniyle 26 Aralık itibariyle Adana fabrikasında 45 çalışanını işten çıkardı.
*Tarımsal ilaç üreticisi Hektaş, talep daralması nedeniyle Urfa fabrikasındaki üretime ara verilmesi ve tüm üretimin Gebze fabrikasında yapılması kararı aldı.
*Ford Otosan Kocaeli ve İnönü Fabrikaları'nda 25 Ekim-2 Kasım, 13-26 Kasım, 20 Aralık-12 Ocak'ta üretimi durdurma kararı aldı. Şirket ayrıca İnönü Fabrikası'nda 300 kişiyi işten çıkarma kararı aldı.
*Tofaş 24 Eylül-7 Ekim ve 27 Aralık-12 Ocak dönemlerinde üretime ara verme kararı aldı. Şirket ayrıca, kendi isteğiyle işten ayrılmak isteyen personelinin çıkışlarını serbest bıraktı ve son bir yıl içinde istihdam edilen ancak henüz askerliğini yapmamış personelinin iş akitlerini feshetti.
*Oyak Renault, karoseri ve mekanik fabrikalarındaki üretime 18 Aralık-12 Ocak döneminde, motor vites kutusu ve şase üretimine ise 18 Aralık-5 Ocak döneminde ara verme kararı aldı.
*Mercedes-Benz Türk Aksaray kamyon fabrikasında üretime 5 hafta ara verip 160 işçinin de 2008 sonu itibariyle teşvikle işten ayrılmasına karar verdi.
*Bosch Fren Sistemleri, 19 Aralık-7 Ocak tarihleri arasında üretime ara verdi.
*Oto lastiği üreticisi Brisa , 20-29 Aralık döneminde üretime ara verme kararı aldı. Şirket ayrıca, satışlarının düşmesi nedeniyle 32 çalışanının iş sözleşmelerini sona erdirdi.
*Goodyear, üretimini 3-10 Ekim tarihleri arasında 8 gün, Kurban Bayramı tatili ve yılbaşı tatillerinin devamında da toplam 10 gün durdurma kararı aldı.
*Ditaş Doğan Yedek Parça , 22 Aralık-12 Ocak tarihleri arasında ücretli toplu tatil kararı aldı.
*Otomotiv yan sanayi şirketiEndüstri, istifa ve işten çıkarmalarla personel sayısını 55 kişi azalttı.
*Şişecam iştiraki Trakya Cam'ın Bulgaristan'da devam eden otocam üretim tesisi yatırımının ikinci fazı ile ilgili olarak, 2009 yılında yeniden değerlendirme yapma kararı aldı.
*Parsan Makina, 12-22 Aralık tarihleri arasında 8 gün, 29 Aralık-05 Ocak tarihleri arasında da 5 gün olmak üzere toplam 13 gün üretime ara verme kararı aldı.
*Türk Traktör, stok miktarını azaltmak amacıyla 17 Ekim, 24 Ekim tarihleriyle, 27-31 Ekim döneminde toplam 5.5 iş günü üretimine ara verdi.
*Federal Mogul İzmit Piston, 6 Aralık-5 Ocak tarihleri arasında üretime ara verdi.
*Ege Endüstri, Pınarbaşı ve serbest bölge fabrikalarında Aralık ve Ocak ayında olmak üzere toplam 7 gün üretim yapılmayacağını açıkladı.
*Çemtaş Çelik yılsonuna kadar çelik ve hadde mamulü üretimine iki vardiya düzeninde, zaman zaman haftalık üretim duruşları yaparak devam edeceğini açıkladı.
*İzmir Demir Çelik, üretimini çelikhanede iki vardiya, haddehanede ise zaman zaman duruşlar ile yapacağını bildirdi.
*Petkim aromatikler fabrikası zincirinde 2009 yılında yapmayı planladığı bakım duruşlarını öne çekerek, ilgili ünitelerde üretimi durdurdu.
*Demisaş 'DISA I' üretim hattını kapatıp, bu hattaki 69 işçinin işine son verdi. Şirketin 23 Ekim-5 Ocak tarihleri arasında üretime ara verilen/verilecek olan toplam gün sayısı 55 oldu.
*ÇBS Boya , gelecek aylardaki üretim hacmi öngörülerini göz önünde bulundurarak, üretim kadrosundan 9 kişiyi işten çıkarma zorunluluğu doğduğunu açıkladı.
*Meges Boya, tasfiye kararı aldı.
*Tekfen Holding'in bağlı ortaklıklarından Toros Tarım, sonbahar gübrelerine yönelik üretim yapan Seyhan/Adana ve Samsun tesislerinde üretimi geçici süreyle durdurdu.
*Kütahya Porselen paketleme ve yardımcı işletmelerde çalışan 300 işçisini toplu olarak işten çıkarılmaya karar verdi. Şirket ayrıca, 250 kişinin çalıştığı renkli sofra eşyası üretim tesislerini kapatma kararı aldı.
*Ege Seramik, Aralık ayına ilişkin sipariş ve sevkıyatlarda meydana gelen azalma ve fırınların rutin yıllık bakımlarının yapılması amacıyla, 6 Aralık-11 Ocak tarihleri arasında üretime ara verdi.
FİNANS
*Akbank, olağan bütçe ve faaliyet planlama süreçleri içerisinde performans değerlendirmesi ve emeklilik nedeniyle personel sayısını 30 Eylül ile 18 Kasım tarihleri arasında 613 kişi azalttı.
*Yapı Kredi Bankası Genel Müdürü Tayfun Bayazıt, banka bünyesinde işten çıkarmanın söz konusu olmadığını, ancak 2009 için daha önce belirledikleri 1,000 şubeye ulaşma hedefini erteleyeceklerini söyledi.PAZARLAMA
*Milpa Ticari Ürünler Pazarlama, mevcut ekonomik koşullar nedeniyle, 29 Ocak'ta 26 kişiyi işten çıkartacağını açıkladı.TEKSTİL
*Tariş, ekonomik kriz nedeniyle kapanan tekstil fabrikalarının etkisiyle iştiraki Çiğli İplik Fabrikası'nın zararına üretim yapması ve satışlarının durmasının ardından bu fabrikada üretimi durdurma kararı aldı. Fabrika, yıllık 16,000 ton mahlıç pamuk işleme kapasitesiyle Türkiye'nin bu alandaki en büyük tesisi konumunda.
*Mensa Mensucat, tekstil sektöründeki sezon değişikliğinden dolayı azalan siparişler ve biriken işçi izinlerinin kullanılabilmesi gibi sebeplerle üretimine, 24 Aralık-12 Ocak döneminde ara verme kararı aldı.
*Aksu İplik, satış ipliği işletmelerindeki faaliyetlerini yıl sonu itibariyle durdurup, 250- 300 kişiyi işten çıkarmayı planlıyor.
*Bisaş Tekstil dokuma bölümünde üretimi 3 ay süreyle geçici olarak durdurarak, 41 çalışanını işten çıkardı.
*Ceytaş, tekstil alanındaki faaliyetlerini kademeli olarak azaltarak, Ocak 2009 itibariyle durdurma kararı aldı. Buna bağlı olarak şirket, tekstil bölümünde 170 kişiyi işten çıkaracak.
*Sönmez Filament, 2003 yılından bu yana sürekli zarar ediyor olması, kapasite daraltma ve verimlilik çalışmaları gibi tedbirlerin de yeterli olmaması nedeniyle, tüm üretim faaliyetlerini sona erdirme kararı aldı.
*Edip İplik, esas faaliyet alanı olan tekstil üretimini 31 Aralık itibariyle sona erdirecek olması nedeniyle iş akdi fesh edilecek 378 personeline toplam 2.75 milyon YTL kıdem tazminatı ödemesi yapacak.
*Dentaş Ambalaj, ekonomik ve yapısal gerekler sonucu yeniden yapılandırmaya gitme kararı aldığı Denizli'deki fabrikasında çalışan 100 işçinin iş sözleşmelerini sona erdireceğini açıkladı.
*Advansa Sasa Polyester, 1 Aralık-5 Ocak tarihleri arasında üretime geçici olarak ara verdi.GAYRİMENKUL
*Doğuş-GE Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı, proje geliştirme departmanını tamamen kapatma ve diğer departmanlarda personel azaltma kararı aldı. Şirket, 7 kişinin işine son verdi.
*Yapı Kredi Koray GYO, konut sektöründe yaşanmaya başlanan durgunluk nedeniyle Satış ve Pazarlama Departmanı'nı kapattı ve 22 kişinin iş akdini feshetti.ELEKTRONİK - BİLİŞİM
*Grundig Elektronik işçilik yoğun CRT TV üretimini azalarak 432 çalışanının işine son verme kararı aldı.
*Vestel Beyaz Eşya Whirlpool Europe SRL ile beyaz eşya alanında yapılan ortaklık görüşmelerine ara verme kararı aldı.
*Link Bilgisayar 9 çalışanını işten çıkarma kararı aldı.
*Sony Ericsson, daha önce İsrail ve Azerbaycan pazarlarının bağlı olduğu Türkiye ofisini, Yunanistan'daki Orta Avrupa Ülkeleri Merkez Ofisi'ne bağladığını ve bu sebeple, Türkiye ofisindeki 15 pozisyonu kapattığını açıkladı.ÇİMENTO
*Konya Çimento piyasadaki talep azalması doğrultusunda fabrikadaki çimento ve klinker stok seviyelerinde meydana gelen artış nedeniyle 1 Ocak itibariyle fırınlarından birinde üretime ara verme kararı aldı. Şirket, piyasa taleplerindeki artışa bağlı olarak klinker stoklarının makul bir seviyeye düşmesi ve pazar şartlarının iyileşmesiyle birlikte yeniden üretime başlayacağını açıkladı.
*Afyon Çimento ekonomik nedenlerle çimento ve klinker ihtiyacının azalması ve gereksiz stoklamadan kaçınmak amacıyla Afyon Çimento Fabrikası'ndaki 2 adet fırından birinin üretimini geçici olarak durdurulmasına karar verdi.
*Batısöke Söke Çimento çimento ve klinker ihtiyacının azalması ve gereksiz stok artışının önlenmesi amacıyla, klinker üretiminin tamamını 1 Aralık-31 Ocak tarihleri arasında geçici olarak durdurma kararı aldı.
