Barış ve umut için 2009'da kültür-sanat

Dünya halkları barış ve mutluluk içinde yaşamanın yollarını bir türlü bulamıyor. Kapatma davası, Ergenekon terör örgütünün marifetleri, yolsuzluk iddiaları ve ekonomik kriz derken fazlaca can sıkıcıydı geride bıraktığımız yıl. Kültür ve sanatın misyonu, büyüsü de biraz burada; bunca can sıkıcı gündem içinde birazcık gülümsemiş, zamanı unutup her şeyin yeniden güzel olabileceğini düşünebilmişsek, iyi kitapların, güzel filmlerin, dinlemeye doyamadığımız konserlerin, şarkıların varlığıyla mümkün oluyor. Ne var ki 2008, aynı zamanda büyük kayıpların ve büyük hüzünlerin yılıydı. Aytmatov, Mahmut Derviş ve Harold Pinter'i yitirdi dünya. Dağlarca, İlhan Berk, Erdem Bayazıt, Fethi Naci ve Ali Püsküllüoğlu artık bizimle yaşamayacak.

Bugünse yeni bir yılın ilk günü. Artık geçmişe değil, geleceğe bakma zamanı. 2009'un güllük gülistanlık geçeceğini kim söyleyebilir? Siyasette ağız dalaşı, ekonomide kriz, işsizlik; dünyada savaş ve katliam... İnsanın insanlığını hatırlatıp duran, umudu ayakta tutmaya çalışan yine kültür ve sanat olacak. Büyük sergiler, konserler, yeni filmler, tiyatro oyunları ve kitaplar... 2009'da hayatımıza karışacak kültür sanat etkinliklerinden belli başlılarını ve bazı yayınevlerinden çıkacak iyi kitapları müjdelemek istedik.

SERGİ
2009'un en önemli çağdaş sanat olayı, 12 Eylül-8 Kasım tarihlerinde İstanbul'u mekân tutacak 11. Uluslararası İstanbul Bienali. Dört kadın küratörden oluşan Hırvat 'What, How&for Whom' (Ne, Nasıl ve Kimin İçin), 80 yıl önce ilk kez sergilenen 'Üç Kuruşluk Opera'dan yola çıktı. Projelere temel oluşturacak başlıca figür ise Bertolt Brecht.

Yapı Kredi Kültür Sanat'ın güncel sanat dizisi kitap ve sergi projesi 2009'da da sürecek. René Block'un küratörlüğündeki 'İstiklâl Serüveni'nin yeni konuklarının kimler olacağını göreceğiz.

İstanbul 2010 Avrupa Kültür Başkenti projelerinin 'görsel sanatlar' alanındaki ilk ayağı, 'Taşınabilir Sanat' başlığı altında Kartal'da başladı. Proje kapsamında '20 çağdaş sanat paketi' İstanbul'un 39 ilçesinde dolaştıracak.

Çağdaş Türk resminin önemli isimlerinden Mehmet Güleryüz'ün eserleri, 15 Ocak'ta İş Sanat Kibele Galerisi'nde retrospektif bir sergiyle sanatseverlerin karşısına çıkacak.

İstanbul Modern, 2009'u yedi ayrı ülkeden sekiz çağdaş sanatçının ve 20. yüzyılın ilk yarısından iki usta sinemacının önemli yapıtlarını bir araya getirerek kutluyor. 22 Ocak'ta açılacak 'Gölgeye Övgü' başlıklı serginin küratörlüğünü Paolo Colombo üstlendi.

KONSER
2009, Türk müzikseverler için 2008 kadar dolu geçmeyeceğe benziyor. Ekonomik krizin, planlanan birçok konseri etkileyeceği kesin. Yine de organizatörler bu yıl için birçok sanatçıyı Türkiye'ye getirme yarışına girmiş durumda.

Depeche Mode, 4 Mayıs akşamı santralistanbul'da müzikseverlerle buluşacak.

Konser tarihi henüz belli olmasa da Chris Martin, Guy Berryman, Will Champion ve Jonny Buckland'dan oluşan İngiliz altertanif rock grubu Coldplay de 2009'un sürprizlerinden.

15 Ocak'ta John O'Conor, 18 Şubat'ta Fredrik Ullen, 18 Mart'ta Xuefei Yang, 16 Nisan'da Tamara Stefanovich, 13 Mayıs'ta Enrico Belli ve 18 Haziran'da Chu Fang Huang İstanbul Resitalleri'nin konuğu.

Metallica, AC/DC, Radiohead, Iron Maiden, Aerosmith, The Cure ve Megadeth 2009 için müzik çevrelerinde konuşulan bazı isimler.

Uluslararası İstanbul Caz Festivali'nin bu yıl da sürpriz bir sanatçıyı getirmesi bekleniyor.

CRR'nin Konser Salonu'nun 2009 programı da merakla bekleniyor.

SİNEMA
Yeni yılın en önemli filmlerinden Süt, yarın gösterime girecek. Semih Kaplanoğlu'nun Yusuf üçlemesinin ikinci filminde Melih Selçuk ve Başak Köklükaya rol aldı.

Woody Allen'ın Avrupa'daki dördüncü filmi Barselona Barselona (Vicky Cristina Barcelona) 9 Ocak'ta izleyicinin karşısına çıkacak. Javier Bardem, Scarlett Johansson ve Penélope Cruz gibi yıldız isimler filmin oyuncu kadrosunda.

Yurtdışındaki festivallerden ödül alan Yeşim Ustaoğlu'nun Pandoranın Kutusu adlı filmi 23 Ocak'ta sinemalara gelecek. Aynı gün gösterime girecek olan Tomris Giritlioğlu'nun yönettiği Güz Sancısı da, 6-7 Eylül olaylarını anlatan konusu ile yılın ilgi çekici yapımlarından.

Hayallerin Peşinde (Revolutionary Road): Yıllardır sessiz sessiz Oscar'a göz kırpan Kate Winslet'in, 6 Şubat'ta izleyiciyle buluşacak bu filmle ödüle uzanması sürpriz olmaz. Oscarlı Sam Mendes'in yönettiği filmde, Winslet ve L eonardo Di Caprio Titanik'ten yıllar sonra tekrar biraraya geliyor.

Recep İvedik 2: En çok gişe hasılatı yapan filmin devamı 13 Şubat'ta sinemalarda ve yine rekor kırmaya aday.

27 Şubat'ta sinemaseverlerin kayıtsız kalamayacağı 3 film var. Hasan Ali Toptaş'ın eserinden uyarlanan Gölgesizler'i Ümit Ünal yönetirken, Selçuk Yöntem ve Taner Birsel başrolde yer alıyor. Dünya prömiyerini 65. Venedik Film Festivali'nde yapan İki Çizgi, Selim Evci'nin ilk uzun metraj filmi. Oscarlı usta oyuncu Meryl Streep, Şüphe filmiyle bu yılki ödüllerin en güçlü adaylarından olacak.

Güneşi Gördüm: Beyaz Melek'ten sonra ara vermeden ikinci filmini çeken Mahsun Kırmızıgül'ün, fragmanları merak uyandıran filmi 12 Mart'ta gösterime girecek.

Körlük: 61. Cannes Film Festivali'nin açılış filmi, 13 Mart'ta sinemalara gelecek. Jose Saramoge'un romanından uyarlanan filmi Fernando Meirelles yönetiyor; Julianne Moore ve Mark Ruffalo'nun yanı sıra geçtiğimiz yıl Türkiye'ye gelen Danny Glover ile Gael Garcia Bernal rol alıyor.

Derviş Zaim'e Altın Portakal'da En İyi Yönetmen ödülü getiren Nokta, yılın en önemli yerli yapımlarından. Gösterim tarihi 20 Mart.

Bunların yanı sıra, gösterim tarihi henüz kesinleşmeyen filmler de var. Zeki Demirkubuz'un Nahid Sırrı Örik'in eserinden uyarladığı Kıskanmak, hem yönetmenin ilk 'dönem' filmi hem de ilk kez başka bir yapımcıyla çalışması bakımından merak uyandırıyor. Karpuz Kabuğundan Gemiler Yapmak'ın yönetmeni Ahmet Uluçay'ın yeni filmi Bozkırda Deniz Kabuğu'nun da ne zaman izleyici ile buluşacağı bilinmiyor.

TİYATRO
Repertuarına 57 yeni oyun ekleyen Devlet Tiyatroları yeni yıla; Doğal Zehir, Cıbıl Kurt, Akıllı Soytarı, Ne Dersin Azizim?, Şeytan Ayrıntı'da Gizlidir, Gecenin Kulları adlı oyunlarla giriyor.

*Bu sezona değişim' sloganıyla giren İstanbul Büyükşehir Belediyesi Şehir Tiyatroları, 2009'da Coriolanus, Maksim'in Kadını, Leonce ile Lena, Mecbur Adam, Arka Bahçe, Timsah, Meraklısı İçin Öyle Bir Hikâye, Bezik Oynayan Kadınlar, Mezopotamya Üçlemesi Telefon Defteri ve Fareli Köyün Kavalcısı gibi oyunları sahneye taşınıyor.

Sanat hayatına İstanbul'da devam etme kararı alan Anse Tiyatrosu, 16 Ocak'ta Eşrefpaşalılar adlı oyunla İstanbullu tiyatroseverlerin karşısına çıkacak.

Mayıs'a kadar oyunlarını Cuma, Cumartesi ve Pazar günleri her hafta gişeden sahneleyecek FKM Tiyatrosu, Tuna Boyu, Hacata, O'nu Beklerken ve Hırsız oyunlarıyla seyircinin karşısına çıkacak.

Son dönemde adından çok fazla söz ettiren DOT Tiyatrosu yeni yılda izleyicilerinin karşısına 'Vur/Yağmala/Yeniden' projesi kapsamında 'Dünyalar Savaşı' ve 'Troyalı Kadınlar' adlı oyunları sahneliyor.

YAYIN DÜNYASI
Kaynak Kültür Yayınları: Yayınevi, 'İnsanlık Tarihi' adlı 11 ciltlik eseri yayınlayacak. 'Düşünce Kaymaları' ise dini konularda özellikle gündeme getirilen yanlış yorumları, doğru bir bakış açısıyla ele alan bir çalışma. Yayın grubu ayrıca, kırk kitaptan oluşan 'Bir Hadis Bir Kitap' serisi ile Fethullah Gülen'in kaleminden 'Enginliğiyle Bizim Dünyamız'ı okura sunacak.

Yapı Kredi Yayınları: Aharon Appelfeld'in 'Bir Hayatın Öyküsü', William Faulkner'in 'Yaban Palmiyeleri', Oktay Rifat'ın 'Şiir Konuşmaları', Roland Barthes'ın 'Yazının Sıfır Derecesi', 'Çağdaş Söylenler', ve 'Yas Günlüğü', Oliver Sacks'ın 'Müzikofili', Kazuo Ishiguro'nun 'Avunamayanlar', Magda Szabo'nun 'Katalin Sokağı' yayınevinin yeni yıldaki bazı kitapları.

Timaş: Timaş Yayınları'nın bu yıl okurlarına sunacağı kitaplar arasında, Mustafa Armağan'ın 'Küller Altında Yakın Tarih 4', Kemal Öztürk'ün kaleminden Halide Edip Adıvar'ın biyografisi, Şamil Tayyar'ın 28 Şubat'tan 27 Nisan'a iktidar kavgasını konu alan 'Kıt'a Dur' adlı kitapları yer alıyor.

Turkuvaz: Turkuvaz Kitap'ın sürprizi 'Ingeborg Bachmann-Paul Celan Mektuplaşmaları'... Le Clezio'nun son romanı 'Açlık Nakaratı' ile Jose Saramago, İnci Aral ve Esmahan Aykol'un yeni romanları da yıl içinde çıkacak.

İletişim: Yayınevi, Aliza Marcus'un 'Kan ve İnanç: PKK ve Kürt Hareketi' adlı kitabını yayımlayacak. Ayrıca Dostoyevski'nin 'Öyküler'i, Cemil Koçak'ın 'Geçmişiniz İtinayla Temizlenir' adlı kitabı ve Hasan Ali Toptaş'tan 'Ben Bir Gürgen Dalıyım' çıkacak.

Can Yayınları: Ayfer Tunç'un ikinci romanı 'Bir Deliler Evinin Yalan Yanlış Anlatılan Kısa Tarihi' şubatta çıkacak. Yayınevi ayrıca Mehmet Murat Somer'in Hop Çiki Ya Ya polisiye serisinin son kitabı 'Kaderin Peşinde'yi okurla buluşturacak.