Haber Merkezi / TİMETURK
Genetik uzmanı bir ekibin ortaya koyduğu rapora göre İspanyol ve Portekizlilerin genleri (gen işaretleri), 15. ve 16. yüzyıllarda İspanya?nın kontrolünün Müslümanlardan Hıristiyan ordularına geçmesinin ardından Sefarad Yahudileri ile Müslümanların kitleler halinde Katolik inancına geçtiğine dair yeni ve açık deliller ortaya koyuyor.
Genetik uzmanları, İber Yarımadası?ndaki nüfusun yüzde 20?sinin dedelerinin Sefarad Yahudileri olduğunu, yüzde 11?inin DNA?sının ise Kuzey Afrikalı Müslüman (Arap soyundan) geldiklerini gösterdiğini ortaya koydu. Tarihçiler Yahudilerin ne kadarının din değiştirdiği, ne kadarının bu topraklardan sürülmeyi tercih ettiğini uzun yıllardır tartışmakta. New York Şehir Üniversitesi?nde Sefarad tarihi uzmanı olan Jane S. Gerber, ?Bir kesim din değiştirme sayısını gerçekte olduğundan daha az gösteriyor? dedi.
İKİ BAKIŞ AÇISI
Georgetown Üniversitesi?nde Yahudi Çalışmaları Bölümü Öğretim Üyesi Jonathan S. Ray, bu bulguların İspanyol tarihiyle iki farklı yönden bağlantısı olduğunu söyledi. Birincisi, tarihçi Claudio Sanchez-Albornoz tarafından desteklenen görüştür: İspanyol medeniyeti Katolik?tir, diğer etkenler yabancıdır; diğer bakış açısı ise İspanya?yı üç tarihsel kültürden faydalanarak şekillendirilmiş ve zenginleştirilmiş olarak görüyor; Katolik, Yahudi ve Müslüman kültürleri.
SEFARAD YAHUDİLERİ İLE ARAP VE BERBERİ ASKERLERİN Y KROMOZOMLARI İNCELENDİ
Y kromozomlarının analiz edilmesine dayalı olarak sürdürülen çalışma, İngiltere?deki Leicester Üniversitesi?nde görev yapan Mark A. Jobling ve Barselona?daki Pompeu Fabra Üniversitesi?nde görev yapan Francesc Calafell?in liderliğindeki biyologlar tarafından yürütüldü. Biyologlar, 1492 ile 1496 yılları arasında İspanya?dan sürüldükten sonra halen göç ettikleri yerlerde yaşayan Sefarad Yahudileri üzerinde çalışarak Sefarad Yahudilerinin Y kromozomlarının haritasını geliştirdi. Biyologlar ayrıca Fas ve Batı Sahra?da yaşayan insanlardan elde edilen bilgilerle M.S. 711 yılında İspanya?yı işgal eden Arap ve Berberi askerlerinin Y kromozomlarını inceledi.
BİR ÇOK YAHUDİ DİN DEĞİŞTİRDİ
Arap Emevi hanedanlığı yönetimi altında bir müsamaha döneminden sonra, İspanya, bir dini hoşgörüsüzlük dönemine girdi. Bu dönemde Müslüman Berberi hanedanları Hıristiyanları ve Yahudileri Müslüman olmaya zorlarken, İspanya?da yeniden hakimiyet elde eden Hıristiyanlar da diğerlerini din değiştirmeye ya da sürgüne zorladı. Amerikan İnsan Genetiği Dergisi?nde online olarak Perşembe günü yayımlanan bu yeni çalışma, Yahudiler arasında ciddi bir nüfusun din değiştirdiğini ortaya koydu.
HANGİ IRK DAHA FAZLA?
Y kromozomlarının çoğunluğu babadan oğula değişmeksizin geçtiği için, şu anki bölge nüfusunda Sefarad Yahudileri ve Kuzey Afrikalı Müslümanların (Arapların) oranının 1492 sürgününün hemen sonrasındakilerin oranıyla büyük ihtimalle aynı olduğu kabul ediliyor. Dr. Ray, Sefarad soyunun yüksek bir orana sahip olmasının bekleneceğini söyledi ve ?Yahudiler, yoğun din değişimlerine dek, şehirli nüfusun çok büyük bir kısmını oluşturuyordu? dedi.
DNA BULGULARI NE İFADE EDİYOR?
Dr. Ray, DNA bulgularının kişisel olarak ne ifade edebileceği konusunu: ?Benden önceki dört kuşak atalarımla ilgili hiçbir şey bilmiyorsam, benim kendi din anlayışım bundan nasıl etkilenir?? sözleriyle belirtti.
Bu konu, araştırma yazarlarından Dr. Calafell?in de karşılaştığı bir sorun. Calafell?in Y kromozomu Seferad soyundan atalarına ait olabilir, -yapılan test bireyler için kesin tanımlayıcı değil- Calafell, soyadını Katalanya?daki bir şehir adından almış; din değiştiren Yahudiler de genellikle soyadlarını yer isimlerinden seçmiş. Fakat kendisi Y kromozomunun Sefarad soyundan geldiğine dair güçlü bir bağlantı olmadığını düşünüyor. Atalarının akraba evlilikleri yapmadıklarını (farklı soylardan insanlarla evlendiklerini) farzetsek bile, Calafell?in 1500 yılında bir milyondan fazla Yahudi ataya sahip olduğu söylenebilir. Calafell yaptığı yorumda: ?Benim atalarım pek çok farklı bireyden oluşuyor. Y kromozomum onlardan sadece biriyle ilgili bilgi verebilir,? diye konuştu.
