Saroyan?ın anısına görkemli bir sergi

Tophane?deki 150 yıllık Tütün Deposu?nda, dünya edebiyatının büyük isimlerinden birinin 100. yaşı kutlanıyor: ?Yoksul İnsanlar?ın, ?Aram Derler Adıma ?nın, ?İnsanlık Komedisi?nin yazarı William Saroyan?ın... ?Fresno-Bitlis-Yerevan/Neresi Gurbet Neresi Sıla??, doğumunun 100. yıldönümünü UNESCO?nun da takvimine aldığı William Saroyan?ı anmak için Aras Yayıncılık, Anadolu Kültür ve Karşı Sanat işbirliğiyle hazırlanmış; Mehmet Sinan Niyazioğlu tarafından tasarlanmış. ?Neresi Sıla, Neresi Gurbet??in dün akşam yapılan açılışında sergi alanı tıklım tıklım doluydu. Serginin metin yazarlarından Karin Karakaşlı, ?Bu kadar hoyrat tartışmaların içinde burada bu kalabalığın toplanması çok önemli? diyerek başladı konuşmasına ve Saroyan?ın kişiliği kitaplarının önünde giden yazarlardan olduğunu söyledi.

Hem sıla hem gurbet
Saroyan?ın kökleri Anadolu?ya uzanıyor. 1905?te Bitlis?ten ABD?ye göçen bir Ermeni ailenin Fresno?da doğan ilk ferdi... Ancak hayatı boyunca Bitlis?e öyle büyük bir yakınlık duymuş ki Saroyan, hem 1964?te uzun uzun gezmiş aile memleketini hem de Bitlis?e yakın olabilmek için dört kez Erivan?a gitmiş. (Yazarın Bitlis ile olan ilişkisi, 100. yaş günü kapsamında Aras Yayıncılık tarafından yayımlanan ?Amerika?dan Bitlis?e William Saroyan? adlı kitapta ayrıntılarıyla yer alıyor) ?Neresi Sıla, Neresi Gurbet? de işte bu üç kent üzerine kurulu. Yazarın Fresno?daki gençlik yılları ile Anadolu ve Ermenistan seyahatlerini belgeleyen fotoğraflarla, eserlerinden yapılan çeşitli alıntılar bu üç kentin Saroyan?ın hem sılası hem gurbeti olabildiğini vurguluyor. Saroyan?ın kimliğini, aidiyet ve aidiyetsizliklerini bu üç kent üzerinden nasıl tanımladığını görüyorsunuz Tütün Deposu?nu gezerken.

Fotoğraflar ve müzik
Sergide yer alan fotoğraflar Ara Güler, Ermenistanlı fotoğrafçı Boğos Boğosyan, Saroyan?a Anadolu gezisinde eşlik eden Bedros Zobyan ile Fikret Otyam?a ait.

Açılışa Ara Güler ve Boğos Boğosyan da katıldılar. Bu akşam için özel olarak Ermenistan?dan gelen Boğosyan da kökleri Anadolu?ya uzanan biri. Anne babası Bilecik doğumlu. Sergiyi birlikte gezdiğimiz Boğosyan, Saroyan?ın kendisi için önemini şu sözlerle aktardı:

?Biz Ermeni bahtı diye bir söz kullanırız. Bizim bahtımız hep göç etmekten, dağılmaktan geçti. Saroyan bütün Ermenilerin bahtını, dramını kişiliğinde toplayan çok önemli bir sembol.?
Ara Güler ise ?küçük insanları yazarken onların içindeki büyük özlemleri anlatan bir yazar? dediği William Saroyan?ı okuduktan sonra dünyasının değiştiğini söyledi ve ekledi: ?Herkes bir Saroyan olsa dünyanın hali muhakkak değişir.?.

Yalnızca fotoğraflardan oluşmuyor ?Neresi Sıla, Neresi Gurbet??
Saroyan?ın çeşitli eserlerinden yapılan alıntıların yanı sıra Karin Karakaşlı ve Rober Koptaş tarafından kaleme alınan üç metin var: ?Pergelin Sabit Ucu Fresno?, ?Bitlis?te Ocağım Tüter? ve ?Yerevan Diye Bir Ütopya.? Ayrıca burada Saroyan?ın kronolojik ve fotoğraflı hayat hikâyesini okumak da mümkün.

Bununla da kalmıyor ?Neresi Sıla, Neresi Gurbet??te sergilenenler. Saroyan?ın İngilizce, Türkçe ve Ermenice kitapları; Ayda Erbal?ın hazırladığı, Saroyan?ın sözlerini yazdığı ünlü ?Common a-my house? şarkısının da yer aldığı müzikler, tiyatro sanatçısı ve radyo programcısı Eraslan Sağlam?ın Saroyan?ın ?İnsanlık Komedisi? adlı eserini okuyarak gerçekleştirdiği ses kaydı yazarın ruh dünyasının kapılarını aralıyor izleyenlere...

Sergi, 10 Ocak?a kadar açık kalacak.