Haber Merkezi / TIMETURK
Cambridge Üniversitesi?nde Newton?un varisi Lucasian Profesörü Stephen Hawking, NASA?nın 50. yıl dönümü etkinliğinde ?Yalnız mıyız?? sorusunu cevapladı. Cevabı kısa ve basitti: Muhtemelen değil.
Hawking, üç olasılıktan bahsetti. Bunlardan ilki, tüm evrende hatta kendisine ait teoriler doğruysa paralel evrenlerde yalnız olduğumuz. İkinci olasılıksa, oralarda bir yerlerde uzaya sinyaller gönderen ancak nükleer oyuncaklarla oynayan birilerinin olduğu.
Sadece zekasıyla değil espri anlayışıyla da ünlenen fizikçi Hawking en son seçeneğin daha uygun olacağını düşünüyor. ?İlkeli yaygın ancak zeki hayat nadir? diyen fizikçi, ' Dünyada henüz oluşmadığını? da eklemeyi unutmadı.
Uzaylı kaçırmalarını ?garabet? olarak niteleyen Hawking, yine de bir uzaylıya rastlanırsa dikkatli olunmasını öneriyor. Nedeni de uzaylıların muhtemelen bizim DNA?mıza sahip olmayacakları. Hawking, ?Bir uzaylıyla tanışırsanız dikkat edin. Direnciniz olmadığı bir hastalık kapabilirsiniz? diye uyarıyor.
Karbona alternatif çok
Diğer önde gelen astro-biyologları da biz insanların karbon ve dünya-benzer şartlarla kör olduğumuz uyarısında bulunuyor. Diğer bir ifadeyle aradığımız bizim ?yumuşak karnımızda? olmayabilir. Ne de olsa, dünyada bile, bir türün ?yumuşak karnı? diğer bir türün kabusu olabilir. Her durumda, dünya dışı bir hayatla karşılaşma durumumuzda bunun karbon temelli olmama olasılığı bir hayli yüksek.
Alternatif biyo-kimyagerler, hayatı oluşturabilecek başka elementler ve bileşikler olabileceğini öne sürüyor. Karbon dünya şartlarında çalıştığı için tüm evrende de aynı şeyi bekliyoruz. Gerçekte aynı şeyi sağlayabilecek birçok element olabilir. Hatta dünyadaki hayat için öldürücü olan arsenik bile uygun koşullarda hayatını temelini oluşturabilir. Dünyada bile bazı yosun türleri arseniği kullanarak arsenik-şeker ve arsenik-betain gibi kompleks moleküller üretebiliyor. Arseniği kullanarak enerji üreten ve büyümesini idame ettiren birçok küçük canlı bulunuyor. Klor ve sülfür de karbon yerine geçebilecek diğer elementlerden. Sülfür karbon gibi uzun-zincir bileşikler oluşturabiliyor. Bazı dünya dışı bakterilerin oksijen yerine sülfür kullandığı keşfedilmişti.
Nitrojen ve fosfor da potansiyel olarak biyokimyasal moleküller oluşturabilme yetisine sahip. Kendi başına uzun-zincirler oluşturabilen fosfor, makro-moleküler seviyelere erişebiliyor. Üzerine nitrojen eklendiğinde halkalar dahil çok çeşitli moleküller meydana getirebiliyor.
Farklı şartlar farklı hayatlar
Peki ya su? Su hayat için elzem değil midir? Zorunlu olarak değil. Örneğin amonyak suyun birçok özelliğine sahip. Amonyak ya da amonyak-su karışımı normal sudan çok daha düşük sıcaklıklarda sıvı özelliğini koruyabiliyor. Bu tür biyokimyalar, klasik su temelli ?yaşanabilir bölge?lerin dışında da var olabilir. Bunlardan biri de güneş sistemimizde yer alan Satürn?ün aylarından Titan.
Hidrojen florit metanol, hidrojen sülfit ve hidrojen klorit, alternatif biyokimyayı destekleyebilecek uygun teorik elementler olarak öneriliyor. Dünya dışı olduğunda tüm bu elementlerin kendilerine göre eksileri ve artıları bulunuyor. Burada dikkate alınması gereken, farklı şartları farklı reaksiyonlar doğurabileceği. Bazı dış gezegen şartları için karbon ve su, en son düşünülmesi gereken şeyler.
